Aantal toeristen in Amsterdam op kritische grens

Bureau OIS van de gemeente had eerder drie verschillende scenario's voor het zogeheten verblijfstoerisme in 2022: scenario laag (14,3 miljoen), scenario midden (17,2 miljoen) en scenario hoog (17,5 miljoen). "Het scenario 'hoog' lijkt werkelijkheid te worden", laat de bank vandaag weten.

Het lijkt er niet op dat de vraag afneemt. "Sterker, uit gesprekken die ABN Amro voerde met hoteliers, blijkt dat het aantal hotelboekingen sinds juni min of meer vergelijkbaar is met dezelfde maanden in 2019."

Maatregelen

De gemeenteraad bepaalde eerder dit jaar dat er maatregelen mogelijk zijn als het aantal toeristen in het 'laatst geprognosticeerde jaar' boven de 18 miljoen uitkomt. Op dit moment is 2024 het laatste jaar uit de prognose. In scenario hoog worden er dat jaar 22,8 miljoen toeristische overnachtingen verwacht.

Het college van burgemeester en wethouders 'kan' dan binnen zes maanden een voorstel doen met een manier waarop 'het aantal toeristenovernachtingen binnen de bandbreedte van 10 en 20 miljoen overnachtingen wordt gebracht of gehouden in de geprognosticeerde periode van drie jaar'. De gemeenteraad heeft dan drie maanden de tijd om een beslissing te nemen. 

Tekst gaat door onder de foto. 

Volgens ABN Amro zorgen die mogelijke maatregelen nu al voor onrust onder ondernemers. "Uit een enquête die Horwath HTL op verzoek van ABN Amro onder hun achterban heeft uitgevoerd, blijkt dat 80 procent van ondernemers in de hotel- en toerismesector een beperking op de toeristenovernachtingen in de stad 'geen goed idee vindt'."

Zo'n maatregel zou bijvoorbeeld het verhogen van de toeristenbelasting kunnen zijn. Die toeristenbelasting is overigens nu al het hoogste van Europa. 

De bank denkt dat een nog hogere toeristenbelasting er 'wellicht' voor zorgt dat het aantal overnachtingen in Amsterdam omlaag gaat, maar dat het de vraag blijft of het daadwerkelijk iets doet aan het massatoerisme in de stad. Toeristen zouden namelijk in andere gemeenten kunnen overnachten om daarna alsnog naar Amsterdam te komen. 

Het aantal overnachtingen buiten de stad is nu al flink gestegen, mogelijk door de al eerder verhoogde toeristenbelasting.  "Het aantal hotelkamers in het gebied Haarlem, Zaanstad en Groot-Amsterdam is in de afgelopen vijf jaar met 40 procent toegenomen, van 41.385 kamers naar 58.108 kamers. Dat is aanmerkelijk meer dan de 30 procent toename van het aantal hotelkamers in de stad Amsterdam zelf", schrijft de bank.

ABN Amro wijst erop dat veel hotels in omliggende gemeentes al de naam 'Amsterdam' gebruiken. Dit geldt ook voor sommige Airbnb's. "Belasting verhogen in de hoop dat de overlastgevende toerist die komt voor de alcohol, de drugs en het vertier op de Wallen buiten te houden, werkt dan ook niet en is wensdenken. Feestbezoekers gaan midden in de nacht terug en overnachten elders. Zo'n 30 tot 45 minuten met de taxi of trein zal hen niet afschrikken." Volgens de bank geldt dat weer wel voor congresgangers en is dat onwenselijk.

De bank heeft drie aanbevelingen. Aangeraden wordt om samen te werken met de toeristische sector, wat zou kunnen leiden tot 'creatieve ideeën die ook op de lange termijn houdbaar zijn'. Ook zou Amsterdam een herpositionering nodig hebben, waarbij antwoord zou moeten komen op vragen als 'Wat voor stad wil Amsterdam zijn?' en 'Wat voor bezoekers horen daarbij?'. Tot slot zou de gemeente de drukte vooraf moeten spreiden, door bijvoorbeeld een reserveringssysteem per attractie in te voeren.