Tekort aan waarnemend huisartsen in Amsterdam, oproep om zorgvraag uit te stellen als dat kan

In de praktijk van het SAG Gezondheidscentrum aan de Borgerstraat in Amsterdam-West werken vier artsen, voldoende om elkaar op te kunnen vangen in deze periode. Toch merkt de patiënt het nodige van de krapte. "Langere wachttijden aan de telefoon, misschien niet dezelfde dag een afspraak kunnen maken of het verzoek het via een beeldbel-consult af te handelen", vertelt huisarts Jacqueline Langeslag. "Niet alle patiënten stellen dat op prijs."

Hoge werkdruk

Begin juli protesteerden huisartsen nog op het Malieveld tegen de hoge werkdruk. Nu is het probleem deze zomer verergerd: omdat het moeilijker dan ooit is om aan waarnemers te komen, hebben de achttien gezondheidscentra van SAG hun patiënten een mail gestuurd. Hierin staat de mededeling dat waarnemend artsen niet gevonden kunnen worden en dat er eigenlijk alleen plek is voor zorg die niet kan wachten. In de mail valt te lezen: "U kunt gebruik maken van www.thuisarts.nl en www.moetiknaardedokter.nl. Pas als die informatie u onvoldoende helpt of blijkt dat een doktersafspraak noodzakelijk is, neemt u contact op met het gezondheidscentrum." 

Tekst gaat door onder de foto.

Korter lontje 

De druk op het aanwezige personeel neemt toe en het begrip bij patiënten ontbreekt regelmatig. Doktersassistenten merken alleen al aan de telefoontjes dat de situatie vraagt om verandering. "Wat je voornamelijk merkt, is dat mensen steeds sneller een korter lontje hebben en dat ze wel heel graag de afspraak vandaag ingepland willen hebben", legt assistent Sajjad Willems uit. "Ze halen dan ook echt alles uit de kast om dat zover te kunnen krijgen dat ze vandaag de afspraak ingepland krijgen." 

Dat baart huisarts Langeslag zorgen, want ze voorspelt dat de onprettige sfeer aan de telefoon op langere termijn ook gevolgen heeft. "Als dat dan weer leidt tot ziekte-uitval of invalassistentes die zeggen 'dit is zo onaangenaam, dit werk ga ik niet meer doen', dan is dat ook vervelend", aldus de huisarts. "Dan komen we ook in een soort neerwaartse spiraal en dan zitten we aan het eind van het jaar helemaal met een tekort aan mensen."

Eigen huisarts waardevol

Dat het tekort merkbaar is komt ook door een verandering in verwachtingen en perspectief van patiënten, zo signaleert Daphne Tabak, voorzitter LHV-huisartsenkring Amsterdam/Almere (HKAA). "We zijn met z'n allen een beetje vergeten hoe het 10-20 jaar geleden ging", legt zij uit. "Dan was de huisarts in de zomer vaak ook een paar weken weg en werd er door de huisarts in de buurt waargenomen voor spoed. Er werd, en wordt nog steeds gelukkig, erg veel waarde werd gehecht aan de eigen huisarts en werd gewacht tot die terug kwam van vakantie." 

Stapje harder

Momenteel is het tekort voelbaar onder huisartsen, maar ook assistenten zijn er te weinig. Daarnaast is er in bijvoorbeeld ziekenhuizen sprake van een tekort aan personeel, waardoor ook het doorverwijzen van patiënten moeilijker is.

"Ik merk dat ik nog een stapje harder moet", geeft assistent Sajjad Willems aan. "Ook omdat je vaste assistenten mist en je krijgt hele tijd andere waarneming, dus elke keer andere mensen die je opnieuw moet inwerken en de regels van de praktijk moet leren kennen."

Voor huisarts Langeslag is de oplossing geen gemakkelijke, maar moet de focus liggen op de lange termijn. "Meer tijd voor de patiënt is denk ik absoluut prettig", legt ze uit. "Dat hebben we hier in het centrum ingevoerd en dat creëert rust, maar er zijn veel praktijken waar dat nog niet het geval is. De belasting van de avond-, nacht- en weekenddiensten er bovenop is ook heel erg groot. Ook daar zal serieus naar gekeken moeten worden, maar daar hebben we ook de overheid en andere instanties bij nodig."