Ga naar Content

100 jaar joods leven in Nederland en kunst met al je zintuigen in Culture Club

Als je door het Joods Museum in Amsterdam loopt, trekt er bijna 100 jaar aan Joodse geschiedenis in foto's aan je voorbij. Met de tentoonstelling 'Every picture tells a story' laat het museum een deel van haar uitgebreide fotocollectie zien.

Culture Club - NH Nieuws

De Amsterdamse Jodenbuurt van voor de oorlog, de vervolging tijdens de oorlog en de wederopbouw daarna. De tentoonstelling laat een dwarsdoorsnede zien van de joodse gemeenschap, haar cultuur en de joodse geschiedenis in Nederland.

Het leven na de oorlog toch weer oppakken

"Eten is typisch Joods", lacht conservator Bernadette van Woerkom bij een foto van een bagel. Ieder aspect van het joodse leven komt aan bod in de tentoonstelling. Van religie tot verenigingsleven tot broodjeszaak Sal Meijer, jarenlang een begrip in Joods Amsterdam. "We hebben bedrijfsfoto's van bedrijven, oude ansichtkaarten, maar ook heel veel van beroepsfotografen. En die laten we vooral zien. Zoals deze foto's van Annemie Wolff."

Van Woerkom wijst op een aantal zwart-wit portretten die in de oorlog zijn gemaakt: "Wolff woonde in de Rivierenbuurt in Amsterdam en veel joodse buurtgenoten lieten zich door haar fotograferen voor hun (valse-) persoonsbewijs, maar vaak ook was de foto bedoeld als aandenken voor mensen die gedeporteerd werden."
Foto:
De foto's uit de oorlog zijn aangrijpend, maar het zijn zeker niet de enige foto's op de tentoonstelling. Een zeer groot deel van de expositie gaat over het leven na de oorlog, tijdens de wederopbouw. "Ze laten zien hoe het kleine groepje joodse overlevenden het leven toch weer oppakte. Tot aan de dag van vandaag, nu er weer een bloeiende joodse gemeenschap in Nederland bestaat."

Een stuk geschiedenis in beeld

Conservator van Woerkom is trots op de verzameling foto's: "Zo kunnen we een stuk van de geschiedenis in beeld brengen." Ze hoopt de bezoeker ook iets te leren: "Hoe meer je over elkaar weet, hoe toleranter je ten opzichte van elkaar bent."

Tot 4 september is de tentoonstelling te zien in het Joods Museum

Verder in Culture Club een reportage over kunstenares Nynke Koster. Zij maakt in de Grote Kerk van Alkmaar met rubber afgietsels van kunst, ornamenten en grafstenen. Tijdens haar studie aan de kunstacademie werd in de Dom van Florence achter een muur een kopie gevonden van de beroemde deuren van een doopkapel, De Porte del Paradiso. Nynke maakte er een afgietsel van en maakte daarvan een vloerornament. "Vanaf dat moment ben ik plekken af gaan gieten die mij dierbaar waren", vertelt ze terwijl ze een gekleurd goedje uitgiet over de eeuwenoude vloer in de Grote Kerk van Alkmaar.

Geheim van de smid

Er klinkt muziek en infraroodlampen verwarmen het deel van de kerk waar Nynke bezig is. Op de vloer staan tientallen potjes waar haar assistenten gekleurde mengsels mee maken. Nynke smeert het plakkerige goedje vervolgens uit over het versierde houtwerk van een preekstoel. Het ziet eruit alsof het er nooit meer af gaat. Maar dat is gelukkig niet zo. 

Tekst gaat door onder de foto. 

Foto:

"Ik krijg vaak de vraag of ik niet een potje van mijn rubber kan leveren, maar dat doe ik natuurlijk niet. Het mengsel is het geheim van de smid", lacht ze. "Ik heb er ook jaren over gedaan om het zo te krijgen. In het begin bleef het wel behoorlijk plakken." Ze demonstreert hoe het rubber loskomt zodra het is opgedroogd. Eeuwen van ingesleten sporen en vuil worden zichtbaar. De grafzerken op de vloer en de houten wanden blijven brandschoon achter. 

De afgietsels zijn uiteindelijk bedoeld voor een groot kunstwerk dat deze zomer in de Grote Kerk van Alkmaar te zien, te ruiken en te voelen zal zijn. De tentoonstelling Nieuw Licht is vanaf 9 juli te zien in de Grote Kerk van Alkmaar. 

Culture Club bij NH Nieuws

In het nieuwe programma Culture Club gaat NH Nieuws op bezoek bij cultuurmakers uit onze provincie om ze te vragen naar hun drijfveren. Alle afleveringen van Culture Club zijn te bekijken op deze speciale pagina.