Bijna veertig jaar bij meest ongezonde fabriek en zo gezond als een vis: "Ik heb geluk gehad"

Kortekaas, geboren en getogen in Velsen-Noord onder de rook van Tata Steel, heeft net het GGD-rapport over de gezondheid van de mensen in de IJmond onder ogen gekregen. De conclusies die daarin worden getrokken, zijn voor hem een bevestiging van wat hij al vermoedde: dat de lucht in de IJmond de laatste jaren misschien iets schoner is geworden, maar dat je beter zover mogelijk bij de staalfabriek vandaan kunt wonen.

Hoe dichter bij Tata Steel, hoe rotter het wordt. Logisch dat vooral in de directe omgeving stikstof en fijnstof neerdaalt, niet meer dan vanzelfsprekend dat de mensen die dáár wonen vaker hart- en vaataandoeningen hebben.

Kortekaas: "Wéér een rapport, mooi hoor. Alleen, laten ze er nu eens echt iets aan gaan doen! Het is alsof je dak lekt, je meet hoeveel water er naar beneden komt, maar niet naar boven gaat om het dak te repareren." Hij tekent aan dat hij niet kan bewijzen dat de mensen in zijn omgeving zijn overleden of kanker hebben gekregen als gevolg van het werken in de kooksgasfabriek. "Maar als je weet met welke giftige stoffen we daar te maken hadden, heb ik wel een sterk vermoeden. Benzeen en PAK's (Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen) zijn gevaarlijke stoffen met het oog op kanker."

Bijna negen jaar na zijn pensionering wordt hem nog wel eens gevraagd waarom hij geen ontslag heeft genomen in de wetenschap dat hij zijn werk deed in een giftige entourage. Kortekaas: "Het was mijn taak het onderhoud van de fabriek zo goed mogelijk uit te voeren. Maar het mankeerde nog wel eens aan budget om dat te doen. Toch was het mijn werk  kooksgasfabriek 2 in goede conditie te houden. Overigens, dat je schadelijke stoffen inademt, begin je pas na een tijdje te beseffen. Pas na verloop van tijd ben ik me gaan realiseren dat die zwarte troep op je werkkleding niet gezond is. Tata Steel heeft bijgedragen aan dat besef door steeds meer maatregelen te nemen."

Eén grote gele gaswolk

Nee, zo ongezond als het er was toen hij begon bij (toen nog) de Koninklijke Hoogovens, is het niet meer. "In 1972 was de kooksgasfabriek als het ware één grote gele gaswolk. In al die jaren is de situatie verbeterd, maar je moet ook oog houden voor de incidenten waarbij schadelijke stoffen vrijkomen. Die zijn er nog genoeg. Hier vanuit Velsen-Noord kan ik het niet waarnemen, maar er staat tegenwoordig permanent een camera op het bedrijf en op die beelden valt te zien dat het regelmatig misgaat." 

Kortekaas is content met Tata's investeringen van 300 miljoen in milieuvriendelijker staalproductie. Toch plaatst hij een kanttekening. Het had eerder moeten gebeuren. "Pas onder druk van de publieke opinie is men geld gaan steken in verbetering, dankzij de mensen in Wijk aan Zee en IJmuiden, die het meeste last hebben, en de pers."