Drugsgebruik onder jongeren lijkt steeds normaler: "Er heeft altijd wel iemand iets bij zich"

Cocaïne, ketamine, MDMA, xtc en wiet. En dat allemaal gecombineerd met alcohol. In de vriendengroep van Casper (zijn echte naam is bekend bij de redactie) zijn er avonden waarop dit allemaal voorbij komt. Hij ziet bij zichzelf en zijn omgeving een groot verschil in het gebruik van drugs. "Ik loop de kroeg in en het eerste wat iemand vraagt, is of ik cocaïne bij me heb", vertelt Casper, die ook in een café werkt.

"Waar het eerder een paar keer per jaar in het geheim gebeurde op een festival, is er nu bijna geen feestje meer waarbij niemand iets bij zich heeft. Je hoeft het niet meer zelf bij je te hebben om te gebruiken, en anders staat de dealer binnen dertig minuten voor de deur."

Gebruik tijdens corona

Floor van Bakkum is drugpreventiemedewerker bij verslavingsinstelling Jellinek. Of er op dit moment ook echt méér drugs wordt gebruikt onder jongeren dan voor de coronacrisis kunnen professionals nog niet zeggen. Daarvoor is het op dit moment nog te vroeg, er wordt nog onderzoek gedaan naar die cijfers en ontwikkelingen. Ondanks dat de laatste cijfers nog niet bekend zijn, nemen zowel Jellinek als Trimbos de signalen vanuit de studentenwereld wel serieus.

Tekst gaat door onder de foto.

Jellinek werkt veel samen met het Trimbos Instituut, en uit een onderzoek tijdens de coronacrisis bleek dat studenten in de eerste coronaperiode minder drugs gebruikten, omdat het uitgaansleven op slot ging. Maar naar mate de crisis vorderde, gingen bepaalde groepen juist meer gebruiken. "Er zijn jongeren die drugs gingen gebruiken om andere reden dan daarvoor, bijvoorbeeld uit angstige of eenzame gevoelens."

Lijnen op tafel

Net als veel andere jongeren, verveelde Casper zich snel tijdens de pandemie: "Waar je normaal je dag vulde met studeren, verveelde ik me gewoon heel snel. Dus we organiseerden huisfeestjes om bijvoorbeeld xtc te gebruiken, of we bedachten wat we nog niet hadden gebruikt."

Tekst gaat door onder de foto.

Van Bakkum waarschuwt dat we moeten opletten dat de grens tussen recreatief en functioneel gebruik niet gaat vervagen: "Als het uiteindelijk zó normaal wordt, dan kunnen mensen in je omgeving misschien ook minder snel herkennen als het risicovol is." Maar volgens Van Bakkum moet er op meer gelet worden: "Het gaat nu over drugs, maar wat pas écht genormaliseerd is: alcohol." Ook op gebruik van alcohol moet volgens Jellinek goed worden gelet.

Ook in de horecazaak waar Casper werkt, ziet hij ook steeds meer openbaar gebruik: "Laatst zaten er drie mannen op het terras. Ze legden open en bloot drie lijnen op tafel en werkten die weg." Een slechte ontwikkeling, vindt Casper: "Je wilt niet dat dat openlijk gebeurt waar anderen bijzitten en op tafels waar mogelijk nog kinderen aan kunnen gaan zitten."

Maar ook als hij zelf uitgaat, komt hij overal drugs tegen: "Ik liep een bar binnen en het eerste wat iemand vroeg was of ik coke mee had. Het lijkt bijna raar als je nooit drugs gebruikt." Casper heeft ook zijn eigen grenzen verlegd: "Ik heb voor mezelf altijd de grens getrokken bij iets door mijn neus doen, totdat je tijdens corona ineens toch cocaïne of ketamine gebruikt."

Signaleren door te praten

Ook drugsdealers merken een trend. AT5/NH Nieuws sprak er een aantal. Ze vertelden eigenlijk allemaal dat ze ook constateren dat hun klanten steeds jonger worden. En een van hen zegt dat nieuwe klanten steeds sneller en makkelijker bij hem terugkomen.

Tekst gaat door onder de foto.

Het lukt Casper zelf om inmiddels minder drugs te gebruiken. "Maar over mijn vrienden maak ik me wel eens zorgen. Een vriend van me gaat naar een festival en begint met mdma en xtc, daarna cocaïne en vervolgens toeft hij af met ketamine om rustig te worden. Daarna gaat hij dan nog blowen." Hij probeert er met vrienden over te praten, maar dat is soms lastig: "Het voelt hypocriet om er iets over te zeggen als ik het zelf ook doe."

Of dit tijdelijk is, dat vraagt Casper zich af: "Ik denk dat de volgende generatie dit gedrag wel eens kan gaan overnemen." De term 'normalisering' heeft twee kanten volgens Van Bakkum, want 'normaal' zou ook kunnen overkomen alsof het vreemd is wanneer je het juist niet doet. De normalisering kan volgens Van Bakkum ook een positieve kant hebben: "Hoe makkelijker het besproken wordt, hoe sneller mensen hier misschien met elkaar over praten. Blijf altijd nadenken of de reden dat je het doet nog leuk is. En als dat niet zo is, dan ben je een goede vriend als je dat signaleert en bespreekt."