Ga naar Content

Hans Goedkoop schrijft biografie Renate Rubinstein: "Haar vader kwam niet meer terug"

In het leven van historicus en schrijver Hans Goedkoop draait het al heel lang om Renate Rubinstein. De schrijfster, die vooral bekend is door haar columns in Vrij Nederland onder de naam Tamar, stierf in 1991. Sinds 1996 schrijft Goedkoop aan haar biografie.

Culture Club: Hans Goedkoop schrijft biografie Renate Rubinstein - NH Nieuws

Hij heeft haar maar een keer ontmoet, in de Stadsschouwburg zat Renate met Annie M.G.Schmidt in de loge en hield, zoals Goedkoop het noemt 'audiëntie': "Ik zocht naar een manier om haar als jong broekie, ik was begin twintig, de hand te schudden. Eerst stak Annie M.G. haar hand uit en toen ik bij Renate kwam, gaf zij mij een hand terwijl ze de andere kant opkeek, waardoor je zeker weet dat je niemand bent."

Goedkoop kende de schrijfster dus alleen van haar werk: "Ze was de allereerste columnist van Nederland. Niemand deed dat nog. Zij schreef over haar eigen ervaringen, haar eigen kijk op de dingen, haar eigen alles. Wat heeft de wereld buiten mij met mij te maken?"

Vaderskind

Tijdens de 25 jaar die Hans Goedkoop nu bezig is met haar biografie, leert hij de schrijfster goed kennen. Al in haar jeugd ziet hij de fundamenten van wie zij later zal worden. "Als je naar Renates jeugd kijkt, zie je de gevaren die zij ook altijd zag."

Als dochter van een Joodse vader en een niet-Joodse moeder komt Renate als klein meisje in de jaren 30 met haar gezin in Amsterdam terecht. Haar vader wordt al heel vroeg in de oorlog opgepakt. Goedkoop: "Zij was een absoluut vaderskind, maar hij wordt weggehaald. Eén van de mannen die hem oppakt stelt haar gerust: 'Der Vati kommt bald wieder',  maar hij komt niet terug. Als dat kan, dan kan alles. Dan blijf je de rest van je leven gevaar zien."

Er is nu een eerste deel van de biografie. 'Vaderskind' bestrijkt de periode van een paar jaar voor Rubinsteins geboorte in Berlijn tot aan de dood van haar vader als ze 15 is. "Zijn dood is een bepalend moment voor Renate. De rest heeft haar belazerd. Wie kan ze nog vertrouwen? Alleen zichzelf. Hier beginnen de vragen die ze de rest van haar leven blijft stellen."

Angstwekkend actueel

Nu het boek over Renates jeugd er is, blijkt het verhaal angstwekkend actueel. Hans Goedkoop ziet opgevangen Oekraïense kinderen bij hem in de buurt rondlopen: "Dat zijn kinderen die hier alleen met hun moeders zijn, ik denk dan: tegen hoeveel van die kinderen is gezegd: 'Der Vati kommt bald wieder?' Er zullen kinderen zijn die hun vader nooit meer terugzien. De geschiedenis herhaalt zich voor mijn neus."

Het boek 'Vaderskind, de oorlog van Renate Rubinstein' ligt nu in de winkel.

Culture Club bij NH Nieuws

In het nieuwe programma Culture Club gaat NH Nieuws op bezoek bij cultuurmakers uit onze provincie om ze te vragen naar hun drijfveren. Alle afleveringen van Culture Club zijn te bekijken op deze speciale pagina.