Samen sterk: Denise helpt vijf Amsterdammers aan basisinkomen

"Het is in coronatijd begonnen als een vraag", vertelt Harleman. "Wat betekent solidariteit nog in deze tijd? Het viel mij op dat er veel over het woord werd gesproken, maar altijd in de context van een keer boodschappen doen voor iemand anders." Volgens Harleman is solidariteit veel meer dan dat, hoe aardig het gebaar ook is.

Zij dacht aan het effect van de coronacrisis op mensen hun portemonnee, en wilde niet meer wachten tot de overheid de kloof tussen rijk en arm zou dichten. Ze trommelde een aantal burgers op die maandelijks een bedrag wilden afstaan om anderen die het financieel zwaarder hebben te ondersteunen. Zo kwam 'de zachtmoedige protestbeweging' Collectief Kapitaal tot stand.

Geen voorwaarden of verantwoording

Het geld dat de particulieren in een pot stoppen, wordt verdeeld via loting onder mensen die bestaansonzeker zijn. Collectief Kapitaal is een initiatief dat gelooft in een betere samenleving, zegt Harleman. "Ik denk dat een sociaal-rechtvaardige samenleving absoluut maakbaar is. Daar ben ik alvast aan gaan bouwen."

Inmiddels is het idee uitgegroeid tot een groot sociaal project. Door middel van onderzoek proberen de initiatiefnemers in kaart te brengen wat het effect is van iets meer financiële middelen. Voor 2022 hoopt Harleman in Amsterdam en Rotterdam met een bedrag van 160.000 euro op basis van particuliere donaties, in totaal 12 maanden lang 10 mensen een collectief kapitaal te geven. Zonder voorwaarden, verantwoording en verplichting. 

Met het protest hoopt Harleman te zorgen voor systeemverandering: het bewustzijn moet groeien dat geld voor meer zingeving zorgt en voor de mogelijkheid om jezelf te ontplooien.

Volwaardig mens

Een van de Amsterdamse deelnemers, die graag anoniem wil blijven, laat weten dat het veel vertrouwen geeft om je gezien te voelen. "Dat je een volwaardig mens bent."

Bij veel andere instanties ervaarde die persoon dat wel anders. "Je wordt vaak met veel wantrouwen bejegend. Instanties gaan ervan uit dat je slechte bedoelingen hebt. Dat je iets wilt waar je geen recht op hebt. Dat doet wat met je."

Tekst gaat verder.

Harleman noemt het 'schandalig' dat meer dan een miljoen Nederlanders onder de armoedegrens leeft. "Nederland is een rijk land, blijkbaar kiezen we er bewust voor om meer dan een miljoen Nederlanders iedere dag te laten overleven in plaats van te laten leven. En dan zijn we ook nog verbaasd dat ze niet participeren."

Het tot stand brengen van Collectief Kapitaal ging niet zonder slag of stoot. Regelmatig liep het team van Collectief Kapitaal tegen de muur van bureaucratie op. Mensen in de bijstand mogen bijvoorbeeld maar tot een bepaald bedrag aan extra geld ontvangen, legt Harleman teleurgesteld uit. "Alles wat daarbij komt, wordt in mindering gebracht. Anders krijgen zij een boete. Mensen die op bijstandsniveau leven zijn meer dan welkom, maar we vinden het belangrijk om hen wel op de negatieve economische effecten te wijzen."

Voor de Amsterdamse deelnemers betekent het beetje extra geld veel, vertelt er een. "Zorgen maken over geld kost heel veel energie. Het werkt verlammend. Met het extra bedrag ben je niet opeens rijk, maar het geeft ruimte om bijvoorbeeld ergens eens een drankje te doen na een stressvolle week." En dat geeft weer energie. "Ik kan weer dromen over de toekomst en plannetjes smeden. Positieve impulsen, dat is waar ik mij mee oplaad."

Harleman vult aan: "Het zorgt voor bestaanszekerheid, meer waardigheid en zelfvertrouwen. Geloof dat de wereld er voor hen is. Men vindt gemakkelijker aansluiting bij de maatschappij, mensen gaan eerder solliciteren doordat ze zelfverzekerder zijn en hebben ruimte om te investeren in sociale relaties." Maar bovenal, zo zegt Harleman, maakt het mensen echt gelukkiger. 

Vandaag publiceert NH Nieuws verschillende verhalen over het basisinkomen. Nieuwsgierig? Houd onze website in de gaten.