Waarom het opslaan van regenwater de toekomst is voor de akkerbouw

Het is uitzonderlijk droog in Noord-Holland en ook op Texel wordt de aanhoudende droogte zichtbaar op de akkers en de weilanden. De noodzaak voor voldoende zoet water is al jaren een heikel punt op het eiland.

Boeren op Texel hebben de wens om hun eiland zelfvoorzienend te maken op het gebied van zoet water. Texel is nu nog voor de zoetwatervoorziening namelijk volledig afhankelijk van regenwater en van de drinkwaterleiding met het vaste land. Omdat het een eiland is, bestaat de grond vooral uit zout water. Ook is het er gemiddeld droger dan in de rest van Nederland.

Vanuit het project Zoete Toekomst Texel wordt het water, afkomstig uit aanliggende percelen, met behulp van druk in de ondergrond gebracht. Daar wordt het vastgehouden. In de zomer kunnen boeren met het opgeslagen water het akkerland irrigeren. Een belangrijk project, vindt ook Jorrit Voet van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. "Regenwater is gratis. Dit soort opslagsystemen worden steeds belangrijker", vertelt hij.

Wateropslag bij akkerboeren

De eerste installatie voor de ondergrondse opslag van water staat op het land van akkerbouwer en melkveehouder Mark Slot in De Cocksdorp. Op zijn land zijn afgelopen jaar honderden meters drainageslangen de grond in gegaan voor het proefproject. "Vanochtend begon het te onweren en hoorde ik regen en daar was ik erg blij mee, want het is héél droog geweest."

Het buitje van vandaag is alleen niet voldoende. "We hebben twee weken lang zo'n bui nodig om genoeg op te kunnen slaan." Het regenwater van vandaag is namelijk alleen nog maar in de bovenlaag van de grond gekomen, waardoor het nog niet terecht komt bij de wateropslag. Voet verklaart: "De grond neemt deze bui helemaal op. Misschien dat er nog een beetje naar de opslag gaat, maar het meeste blijft in de bodem."

Het project dat plaatsvindt op Slot zijn akker, is van groot belang voor alle Texelse boeren, meent hij. "Boeren op het vaste land kunnen water pompen vanuit het IJsselmeer. Wij kunnen dat niet." Een wateropslag heeft voor hem veel waarde. "Je kunt zo de droge periodes beter overbruggen. Want het wordt steeds droger."

Toch moeten ook de rest van de Noord-Hollandse boeren volgens hem gaan oppassen en met oplossingen tegen droogte komen. "We kunnen natuurlijk niet voor eeuwig blijven putten uit het IJsselmeer. Dat houdt ook een keer op." Het investeren in een wateropslag onder de grond is ook voor hun een goede investering.

Volgens de akkerboer is begin volgend jaar pas echt goed te merken of zijn drainagesysteem werkt. "In de winter wordt enorm veel water opgeslagen en dat kunnen we dan in de droge periodes gebruiken." Maar de regen van vandaag maakt hem ook al blij. "Iedere druppel is welkom."

Bekijk in de animatie hieronder hoe het plan werkt. Tekst gaat verder na de video.

Water uit de sloot

Nico Zonneveld heeft zijn eigen kwekerij in Heerhugowaard en gebruikt voor het besproeien van zijn gewassen al 25 jaar regen- en slootwater uit een nabijgelegen sloot. "Wij halen hier ons water vandaan. Het is schoon en gratis", legt hij uit.

Zonneveld is enorm blij met zijn eigen wateropslagplek, want heel veel zorgen heeft hij daardoor niet in de zomer. "We hebben 2000 vierkantenmeter aan planten hier staan. Als je dit allemaal met kraanwater moet besproeien, dan betaal ik aan het einde van het jaar 10.000 euro daarvoor. Dat is niet de bedoeling." 

Een aantal regenbuien vandaag maakt de boeren, de natuur en ook het Hoogheemraadschap blij. Toch mag het nog wel meer gaan plensen, want voor akkerbouwers is water van levensbelang. "Water vasthouden en opslaan, daar zouden we uiteindelijk allemaal naartoe moeten", besluit Voet.