In het programma De verdwenen stad gaan we iedere keer naar een andere plek in Amsterdam om te kijken hoe die in de loop van de tijd is veranderd. Deze keer staan we aan de Zeeburgerkade. Hier stonden de pakhuizen vol met goederen uit onze koloniën.
We lopen met buurtbewoner Leon Paquay over zijn Zeeburgerkade. "Dit is nu een rustige plek, maar een eeuw geleden was het hier een drukte van jewelste."
Toen was deze voormalige haven nog volop in bedrijf. De haven dateert van eind negentiende eeuw. Later werd in twee jaar tijd de hele kade volgebouwd met pakhuizen, die de namen kregen van de week.
Nieuwe haven
Paquay: "Die pakhuizen waren vroeger op de grachten, maar op een gegeven moment waren ze allemaal vol. Toen zijn er nieuwe pakhuizen gebouwd achter Artis, die waren ook in een mum van tijd helemaal bezet. Daarna hebben ze dus hier een nieuwe haven gemaakt en deze pakhuizen gebouwd."
Pakhuis Zondag werd er later bijgebouwd, omdat er nog behoefte was aan een aparte opslag voor thee.
Douanegebied
In de pakhuizen werden goederen opgeslagen die uit alle delen van de wereld kwamen. Paquay: "Veel goederen kwamen uit Indië, omdat we daar de plantages hadden: palmolie, thee, koffie, arak en rijst. Er waren allemaal rederijen die dat spul hiernaartoe brachten. Dit was een douanelocatie. Hier werd het tijdelijk opgeslagen, maar dan was er nog geen belasting over betaald. Vroeger was de haven omsloten door een muur, in het water zie je daarvan nog de restanten. Aan de andere kant van de pakhuizen stond ook een hoge muur, zodat je geen spulletjes kon komen halen zonder af te rekenen."
"Het was ongelooflijk zwaar werk, want til maar eens veertig, vijftig kilo. Tegenwoordig mag het niet eens meer"
Stukgoed
Aan de kade stonden grote kranen die de vracht uit het ruim konden tillen. Het was allemaal stukgoed, dus veel arbeiders liepen de hele dag te sjouwen met zakken en tonnen.
Paquay: "Dat ging allemaal per stuk het gebouw in. Het was ongelooflijk zwaar werk want til maar eens veertig, vijftig kilo. Tegenwoordig mag het niet eens meer."
Draagstructuur
Zo van de buitenkant lijken de pakhuizen onveranderd, maar dat is niet zo. Alleen de voorkant is bewaard gebleven, de binnenkant is tussen 1985 en 1989 helemaal verbouwd tot appartementen.
"Gelukkig wel", zegt Paquay, "met behoud van de draagstructuur van het verleden." Want die draagstructuur is imposant, zien we binnen in de entreehal. De gietijzeren kolommen zijn enorm en ook de muren zijn indrukwekkend dik.
Kijk hier voor meer afleveringen van De verdwenen stad
Download de app
🔔 Blijf op de hoogte van nieuws uit jouw regio, download de gratis NH Nieuws-app via de App Store of de Google Play Store.