Na jaren komt de snelle HOV-bus door 't Gooi steeds dichterbij: toch blijven tegenstanders strijden

Het hele proces dat aan het eind van dit jaar leidt tot de komst van de snelle vervoersverbinding duurt nu  al meer dan tien jaar. De overlast van de bouwwerkzaamheden vraagt veel van omwonenden en de leefbaarheid van hun wijk of gemeente. De omvang van het project is groot; zo komt er een vrije busbaan, een natuurbrug bij Anna’s Hoeve en een spoorweg ondergang bij de Oosterengweg.

Nadat de regio Gooi- en Vechtstreek in 2006 het verzoek deed aan de provincie Noord-Holland om een HOV-waardige lijn te realiseren, ontstond al snel de discussie of deze lijn überhaupt wel nodig was. Het belang werd lang niet door alle betrokken bewoners en gemeenten ingezien. "De 320 lijn rijdt toch prima?", is een veelgehoord argument. Maar de provincie zag dat anders: "Met deze plannen grijpen wij de kans samen met de betrokken gemeenten en partners de verkeersveiligheid te verbeteren en de openbare ruimte een impuls te geven," aldus Lenny Berkenbosch, woordvoerder van de provincie.   

"Dat nut en noodzaak door de burger niet altijd goed begrepen worden, zien we vaak bij dit soort provinciale projecten", vertelt Martijn Koster universitair hoofddocent aan de Radboud Universiteit, die onderzoek deed naar burgerparticipatie op provinciaal niveau. "Daarbij is het resultaat van dit soort projecten voor burgers vaak minder snel zicht- en voelbaar. Het doel richt zich vooral op de toekomst en daar moeten burgers eerst jaren geduld voor hebben. Of in dit geval, eerst jaren voor in een bouwput kijken."

Het gevoel dat alles al vastligt en burgers ondanks alle instrumenten weinig inbreng hebben, is volgens Koster wel te verklaren: "Bij provinciale projecten als deze, begint burgerparticipatie eigenlijk pas bij de uitvoering. Het probleem is tenslotte al op de agenda gezet en de plannen zijn al ontwikkeld. Daar is vaak weinig meer tegenin te brengen."

Volgens de provincie doen zij er alles aan bewoners mee te nemen in het besluit- en uitvoeringsproces. Dit onder andere door bewoners de mogelijkheid te bieden mee te denken over de voor- en nadelen van de verschillende plannen en de uitwerking daarvan. "Denk bijvoorbeeld aan het ontwerp van de Westelijke halte bij Eemnes of het opstellen van een inrichtingsplan voor het natuur- en recreatiegebied Anna’s Hoeve."

Toch zijn er nog meerdere plekken langs de HOV-lijn waar burgers zich zorgen over maken. Hieronder zijn drie hete hangijzers uitgelicht: de Stroomzijde in Blaricum, Anna's Hoeve en de Alexiatunnel in Hilversum. 

Stroomzijde

Rond de Blaricumse weg Stroomzijde maken bewoners zich druk om de verkeersveiligheid van de wijk Blaricummeent. Omwonende Henk Jager van Actiegroep Stroomzijde: "In 2015 is er een onderzoek gedaan waarop de keuze van de route door Blaricum en een deel van Huizen is gebaseerd. Hierin werd het Meenttracé verkozen boven het huidige Merktracé omdat het sneller zou zijn en duurzamer op langere termijn."

Bekijk hieronder de twee routes waartussen de provincie kon kiezen in Blaricum. De gevaarlijke punten die zijn aangegeven zijn door de provincie onderzocht.

Volgens Jager schort dat onderzoek aan alle kanten. "Er wordt gebruik gemaakt van normtijden die niet met de realiteit overeenkomen en er is niet zorgvuldig gekeken naar onze wijk. De Blaricummermeent is pas sinds kort een volwaardige wijk." Eind april werd gevierd dat de wijk volledig bewoond is.

Projectmanager van de HOV Arend van Dijk, benadrukt dat ze in het onderzoek genoeg rekening hebben gehouden met de komst van de buurt. Dit omdat de plannen voor de Blaricummermeent toen ook al bekend waren. Verder zijn er volgens van Dijk normtijden gebruikt die ze altijd gebruiken voor dit soort tracés: "We kunnen niet zomaar de spelregels van het spel veranderen."

Meebeslissen

In 2016 is er definitief besloten om de HOV-lijn naar het Meenttracé te brengen. Bewoner De Jager: "Natuurlijk kunnen we participeren middels klankbordgroepen, informatieavonden en het indienen van petities, maar eigenlijk zijn we te laat. We konden niet meebeslissen over waar het tracé zou komen, we woonden er toen simpelweg nog niet."

Bekijk hieronder waarover de omwonenden aan de Stroomzijde zich nog altijd druk maken.

Anna's Hoeve

De Vereniging Behoud van Anna’s Hoeve zet zich sinds de werkzaamheden in voor behoud van dier- en natuur. De Vereniging houdt de aanpak van de provincie en betrokken partij als het Gooisch Natuur Reservaat, vanaf het begin aandachtig in de gaten. Zo keken ze kritisch naar de vergunningsaanvragen en dienden op basis daarvan zienswijzen of bezwaren in.

"Zo hebben we een bezwaar gemaakt tegen de wet natuurbescherming, de stikstofdepositie en de kap rondes. In dit alles hebben we weinig succes behaald helaas," aldus Danny van Kooi, voorzitter van de vereniging. Ook hebben ze zich tijdens de werkzaamheden onder andere bemoeit met het dempen van de salamanderpoel en het redden van de dassenburcht.

Volgens Jelle Harder, ecologisch adviseur van de vereniging, is de samenwerking met de provincie gedurende het project niet fijn gelopen. Het is volgens hem een moeizaam en stroperig proces geweest. "We hebben ons wel kunnen roeren in het proces en hebben vaker de kans gekregen onze wens uit te drukken, alleen werd er telkens onvoldoende mee gedaan. Ze moeten juist blij zijn met initiatieven van burgers! Het is zo jammer dat we elkaar in zaken waar we ons beide hard voor zouden moeten maken, niet goed kunnen vinden."

Bekijk hieronder hoe het bos bij Anna's Hoeve er nu bij ligt. Tekst loopt hieronder door.

Alexiatunnel

De bouw van de Alexiatunnel in Hilversum heeft ingrijpende gevolgen voor omwonenden. Zij hebben nu al meer dan twee jaar te maken met flinke bouwwerkzaamheden voor de deur. Omwonende Anita Zadelhof: "De afgelopen jaren zijn ingrijpend geweest, je staat ermee op en je wordt ermee wakker. Elke dag weer."

Ze vertelt dat na de bekendmaking van de plannen, weinig werd gedaan met inbreng vanuit omwonenden. "Je kon op je kop gaan staan, maar die tunnel moest en zou er nou eenmaal komen. Op de manier die zíj voor ogen hadden. Zo simpel is het."

Bekijk hieronder hoe de bouw rondom de Alexiatunnel vordert. Tekst loopt hieronder door.

Verder bleek uit rondgang in de wijk dat de provincie en uitvoerende partij BAM de bewoners zo goed als mogelijk door het project heen hebben begeleid. Omwonende Conny Leyba: "Er zijn veel informatiebijeenkomsten geweest en we werden goed op de hoogte gehouden van de laatste stand van zaken. En met vragen kunnen we altijd terecht."

NH Nieuws ging met de provincie een kijkje nemen in de nieuwe Alexiatunnel. Beluister hieronder een audioreportage over de vorderingen in de tunnel.

Wantrouwende burgers

Als universitair hoofddocent Martijn Koster de participatie bij de HOV proces bekijkt, benadrukt hij dat het grote gevolgen kan hebben als burgers zich niet gehoord voelen: "Ik zie vaak in de praktijk dat burgers veel tijd in een project stoppen en écht de hoop hebben dat zij het verschil konden maken. Als hier vervolgens niks mee wordt gedaan, kunnen ze erg teleurgesteld in de overheid zijn. Daar speel je wantrouwen jegens de overheid mee in de hand. "

Volgens woordvoerder Lenny Berkenbosch doen ze genoeg aan burgerparticipatie: "We luisteren naar de omgeving en op basis van die input een keuze gemaakt. Maar inspraak kan binnen kaders; het betekent niet dat je ieders wens kan honoreren. Vaak is dat de crux. Er zijn nu eenmaal altijd voor- en tegenstanders. Dat hoort bij dit soort omvangrijke projecten."

Benieuwd hoe de hele lijn uiteindelijk loopt en waar nog meer knelpunten liggen? Bekijk de kaart hieronder.