Vrouwelijke overheersing bij Haarlemse gemeenteraadsverkiezingen: "De stad heeft gesproken"

In totaal hadden 383 personen zich verkiesbaar gesteld voor de achttien deelnemende partijen in Haarlem. Daarvan zijn 142 vrouw en 241 man. Van de 66.773 geldig uitgebrachte stemmen gaat maar liefst 56,37 procent naar de vrouwelijke politici, zo blijkt uit het tellen van de voorkeurstemmen. De Haarlemse kiezers geven een duidelijk statement: het gemeentebestuur moet vrouwelijker worden. 

In de top tien van meeste voorkeurstemmen buiten de lijsttrekkers om, staan dan ook 9 vrouwen. Ziggy Klazes van GroenLinks spant hierin de kroon met 2840 voorkeurstemmen, gevolgd door Ienke Verhoeff van de PvdA. Alleen PvdA'er Maarten Wiedemeijer komt in deze top tien voor.

Klazes is erg blij dat zoveel vrouwen zo hoog scoren: "Ik roep al jaren dat we meer aan het stuur moeten gaan zitten en moeten durven." Ze is trots dat zij en de andere vrouwelijke kandidaten zoveel vertrouwen hebben gekregen. "De stad heeft gesproken." Ook is ze benieuwd of dit de toon van de debatten zal beïnvloeden. 

Feministische meetlat 

De komende weken moet duidelijk worden of dit zich ook vertaald in de samenstelling van de gemeenteraad én een vrouwelijkere college van burgemeester en wethouders. Het ziet er wel naar uit dat voor het eerst in de geschiedenis met 21 tegen 18 zetels een meerderheid aan vrouwen in de Haarlemse gemeenteraad zitting gaan nemen. Dat is nog even afhankelijk van de verdeling van de wethouderportefeuilles en welke gekozen kandidaten daarvoor in aanmerking komen. 

Ook zijn er twee vrouwen die met voorkeursstemmen zijn verkozen, die al hebben aangegeven niet in gemeenteraad zitting te nemen. Zo kreeg Sterre Marrée voor de Actiepartij de meeste stemmen, meer dan de mannelijke nummer 1 en 2. Maar zij heeft al aangegeven niet in de gemeenteraad zitting te willen nemen, omdat ze te weinig ervaring heeft. Ze zal als schaduwraadslid wel politieke vlieguren gaan maken. Sterre is bekend geworden van haar acties tegen de hinderlijke demonstranten bij de abortuskliniek.

Ook Renske Leijten gaat niet voor de SP de Haarlemse raad vertegenwoordigen. Zij stond als laatste op de kieslijst, als zogenaamde lijstduwer om de partij een boost te geven. 

Bijzondere vermelding na de feministische meetlat van NH Nieuws/Haarlem105 is er voor Meryem Çimen. Als lijsttrekker van D66 kreeg zij met 5083 rode vakjes uiteindelijk de meeste stemmen van alle kandidaten. "Heel eervol", is haar eerste reactie. Zij kiest er in ieder geval voor om ook daadwerkelijk fractievoorzitter van haar partij in de raad te worden. Van de 18 deelnemende partijen in Haarlem, hadden slechts vijf een vrouwelijke lijsttrekker.

Dat er zo massaal op de vrouwelijke kandidaten gestemd is, is volgens Çimen ook wel eens tijd. "Ik vreesde in aanloop naar de verkiezingen dat de Nederlandse gemeenteraden toch weer zo grijs, mannelijk en geprivilegieerd zou worden, maar Haarlem heeft een duidelijke keuze gemaakt."

Overigens heeft Çimen samen met twee andere kandidaten An-Jes Oudshoorn en Thessa van der Windt meer dan driekwart van de D66-stemmen binnengehaald. 

 Stem op een Vrouw

In 2017 is een vrijwillige organisatie Stem op een Vrouw actief om meer vrouwen in de politiek te krijgen. Uit hun onderzoek in januari van dit jaar blijkt dat de afgelopen vier jaar slechts in zeven gemeenten in Nederland meer dan de helft van de raadsleden vrouwelijk was. Twee daarvan waren de Noordhollandse gemeenten Blaricum en Amsterdam.

Momenteel wordt naar aanleiding van de definitieve vaststelling van de uitslagen onderzocht hoe de verhoudingen na de verkiezingen liggen. Volgens voorzitter Devika Pariman van Stem op een Vrouw wordt dat eerst onderzocht bij de grootste 70 gemeenten. "En we constateren nu al dat er veel meer gemeenteraden zijn met een vrouwelijke meerderheid."