Schilderij 'Slag in de Javazee' aangekomen bij Marinemuseum Den Helder: "Fantastisch stuk"

Schilder Maarten Platje werkte, in opdracht van het Karel Doormanfonds, vier maanden lang aan het schilderij. "Ik wilde een historisch correct schilderij maken. Eigenlijk was de Slag in de Javazee in de maritieme kunst nog niet goed belicht. Alles moest hier kloppen. De kijker en het verleden waren voor mij primair. Het schilderij is een uitnodiging naar het verleden, niet naar mijn fantasie."

Tijdens de slag in februari '42 probeerde een Geallieerde vloot van Amerikaanse, Nederlandse, Britse en Australische schepen de Japanse invasie van Java te voorkomen. In de maanden dat Platje aan het schilderij werkte, ging veel tijd zitten in onderzoek zoals de juiste weergave van de schepen, maar ook bijvoorbeeld lichtval: "Het was een uur voor zonsondergang. Ik heb gekeken hoe daar de schaduw valt op die tijd van het jaar."

Matroos

Platje is geen onbekende van de marine, Sterker nog, zelf voer hij als matroos vijf jaar lang over de wereld. "Ik ken de tropische wateren. En tijdens de golfoorlog was ik hofmeester op het fregat de Jacob van Heemskerck toen we daar door de golfregio voeren. Ik heb daar in oorlogstijd wachtgelopen aan boord."

Het schilderij, dat nu een vaste plek heeft in het Marinemuseum, laat hét bepalende moment van de slag zien: 17.09 uur, de inslag op de HMS. Exeter. Dat Britse schip kreeg een granaat in de ketelruimte en moest het strijdtoneel verlaten. "Ik wilde drie kenmerken vastleggen: de plichtsbetrachting van het marinepersoneel, de vijandelijke overmacht én het uiteindelijke mislukken van het plan van de Schout-bij-nacht (Karel Doorman red.) ", zegt Platje daarover.

Tekst gaat verder onder de foto.

Beatrix

Het werk werd afgelopen zaterdag tijdens de jaarlijkse herdenking in Den Haag overhandigd aan het Marinemuseum. Koningin Beatrix, zelf kunstenares, sprak kort met Platje over zijn werk. "Ze was zeer onder de indruk, vooral hoe het water geschilderd is.

Ook de aanwezige nabestaanden waren, volgens Platje, blij met het werk. Omdat de gezonken schepen illegaal zijn weggehaald als handel voor oud ijzer zijn er geen zeemansgraven. "Er waren weinig schilderijen om de herdenkingsbeleving te ondersteunen. Het is fijn dat er nu een afbeelding is van de slag waar ze verder mee kunnen."