Moordenaar na vrijlating weer de mist in: "Hij heeft het nu op mij gemunt"

Raimond S. (49) bracht twaalf jaar van zijn leven door in een tbs-kliniek en kreeg dwangverpleging opgelegd nadat hij schuldig werd bevonden aan moord. De man lijdt aan paranoïde schizofrenie met achtervolgingswaan.

Volgens het Trimbos-instituut hebben mensen met paranoïde schizofrenie last van wanen, complotgedachten en hallucinaties. Raimond S. is ervan overtuigd dat verschillende personen en instanties hem lastigvallen, achtervolgen, bespioneren en willen vermoorden. Zijn wanen gingen destijds vooral over zijn vader, mensen wie hij in het verleden contact had en zijn buren. In 1995, 2002 en 2005 werd hij veroordeeld voor bedreiging en mishandeling. Sinds 2001 staat hij in contact met GGZ. 

Annemarie

Annemarie Sluijs (29) werd eind 2006 vermoord door Raimond S. Dat gebeurde nadat hij haar drie jaar lang had gestalkt en bedreigd. Ze was een paar jaar lang zijn onderbuurvrouw. Volgens nabestaanden was hij jaloers op haar vaste vriend en wilde hij zelf een relatie met haar. Steeds vaker zocht hij op vervelende manieren contact. Ook nadat ze was verhuisd, bleef hij haar lastigvallen. De vier banden van haar auto werden tot twee maal toe lekgestoken. Volgens nabestaanden zou de politie toen lauw hebben gereageerd – Annemarie moest haar auto maar ergens anders parkeren.

Tekst gaat verder.

In de loop der tijd ontwikkelde hij steeds meer waanideeën over Annemarie. Zo was hij ervan overtuigd dat zij hem stalkte en hem iets wilde aandoen. Op 12 december 2006 bracht hij haar na een achtervolging op de fiets met 11 messteken om het leven. Een koelbloedige moord die hij weken daarvoor tot in de puntjes had voorbereid.

'Wanen niet corrigeerbaar'

Het gevaar voor herhaling zonder behandeling wordt door zijn behandelaars groot geacht, valt te lezen in het vonnis uit 2007. Eerdere behandeling – die hij voor de moord vrijwillig onderging – bleek niet succesvol: hij kwam zijn afspraken niet na en zou 'medicatieontrouw' zijn.

Bovendien waren zijn wanen ondanks het gebruik van een hoge dosis antipsychotische medicatie 'niet corrigeerbaar' en gingen die 'gepaard met sterke gevoelens van boosheid'. 'De schizofrenie is een stoornis met een chronisch beloop en leidt van tijd tot tijd tot acute terugvallen en een verslechtering van het psychosociaal functioneren', schreven zijn behandelaars in hun conclusie.

In 2019 werd de tbs-maatregel met dwangverpleging door de rechtbank beëindigd. Als voorwaarde werd hem een zorgmachtiging opgelegd, met permanent toezicht op zijn medicijngebruik. Maar bijna drie jaar na zijn vrijlating lijkt hij met twee nieuwe aangiftes van stalking weer in oude gedragspatronen te vervallen. 

Tekst gaat verder.

Suzanne (45) uit Alkmaar [echte naam bekend bij de redactie] wordt sinds vorig jaar november door Raimond S. lastiggevallen. Door zijn gewelddadige verleden en eerdere obsessieve gedrag naar Annemarie voelt ze zich al maanden niet meer veilig.

Schim uit het verleden

Op een zondag in november vorig jaar begint Suzanne 's middags aan haar dienst als horecateamleider op een terras in Alkmaar. De Alkmaarse rekent net af met een klant als haar werktelefoon rinkelt. Aan de andere kant van de lijn klinkt een onbekende mannenstem: 'Hoi Suzanne, ken je me nog? Ik zat vroeger vaak bij je aan de bar. Je hebt me tien maanden geleden eens gebeld in de gevangenis. Ik ben nu in Rotterdam, maar misschien kunnen we een keer afspreken.'

Suzanne geeft aan dat ze hem nooit heeft gebeld en ook geen idee heeft wie hij is, maar hem via Facebook zal opzoeken. Als ze vervolgens de verbinding verbreekt, doemt er verderop vanuit de schaduw van de Grote Kerk een schim op. Het blijkt Raimond S. te zijn, de man die ze even daarvoor aan de telefoon had. "Hij kwam dicht bij me staan, deed zijn mondkapje af en zei: 'Herken je me nu wel? Ik wil graag eens met je afspreken. Ik heb een kutleven gehad en tien jaar vastgezeten.'"

Uiteindelijk weet ze hem na een kort gesprek af te poeieren: ze geeft aan dat ze een vaste vriend heeft en ook geen interesse heeft om met hem af te spreken, waarop hij uiteindelijk vertrekt. 

Haar collega's vertellen Suzanne dat er die week al twee keer eerder is gebeld door een man die naar haar vroeg. "Hij was echt naar me op zoek. Ik was me nog steeds niet van het gevaar bewust, maar besloot wel mijn familie in te lichten, die waren bang dat hij me naar huis zou volgen."

Raimond S. blijkt ook naar Suzanne te hebben gevraagd op de werkplek van haar stiefvader. Ze besluit er melding van te maken op het politiebureau. "Ik kon geen aangifte doen, omdat er geen strafbaar feit is gepleegd, maar er werd mij gezegd dat het geen lieverdje is en dat ze ermee aan de slag zouden gaan."

Aangifte

Niet veel later zoekt hij opnieuw contact met haar, dit keer via Facebook. Hij schrijft dat hij van de politie heeft gehoord dat ze hem niet meer wil spreken. Suzanne besluit dit opnieuw bij de politie te melden. Daar krijgt ze te horen dat er ook door iemand anders aangifte is gedaan en wordt dit keer geadviseerd wel aangifte te doen. "Ik mocht niet alleen naar huis en moest voortaan andere routes naar huis en werk lopen. Daarbij moest ik het naamplaatje bij m'n voordeur verwijderen."

Op eerste kerstdag krijgt ze een telefoontje van een politieagent, die haar met klem verzoekt om met haar vriend ergens anders te slapen. Dat verzoek wijst ze vriendelijk af, waarop de agent een gps-tracker met 'paniekknop' bij haar langsbrengt, die ze moet indrukken bij gevaar. 'Als je iets geks ziet of hoort, bel ons dan meteen', drukt hij haar voor vertrek op het hart. 

Bang

Via via komt Suzanne erachter wat Raimond S. allemaal op zijn kerfstok heeft. "Daar schrok ik natuurlijk ontzettend van", reageert ze. "M'n zus en ik lijken erg op elkaar, ik ben bang dat hij haar straks wat aandoet. Er hangen nu camera's bij mijn woning en ik moet altijd met die paniekknop lopen. Belachelijk, ik zit hier echt niet op te wachten. "Moet ik nu mijn leven zomaar op z'n kop laten zetten door zo'n mafketel?"

Na de twee aangiftes wordt Raimond S. begin januari opgepakt. Zijn voorarrest werd sindsdien tweemaal met dertig dagen verlengd.

Na een schorsingsverzoek van zijn advocaat besloot de rechtbank hem afgelopen vrijdag onder voorwaarden vrij te laten. Het Openbaar Ministerie (OM) heeft zich niet tegen de schorsing verzet, omdat er sprake is van elektronisch toezicht met een enkelband, verklaart een woordvoerder. Raimond S. heeft naast een contactverbod ook een gebiedsverbod voor Alkmaar gekregen, met een reikwijdte van vijf kilometer.

Volgens de advocaat van Suzanne kleeft aan zijn vrijlating een grote mate van onvoorspelbaarheid: "Een schorsing op voorwaarden geeft aan dat het beveiligingsniveau toch behoorlijk hoog is."

Het verhaal van Suzanne vertoont sterke overeenkomsten met dat van Annemarie Sluijs, reageert een geschrokken nabestaande. "Het blijft ons bezighouden. Suzanne is met haar vriend bij ons thuis geweest om elkaar even in de ogen te kunnen kijken. Toen we haar verhaal hoorden, was dat zo herkenbaar en vergelijkbaar met dat van Annemarie."

Afgeserveerd

Dat de moordenaar van Annemarie momenteel weer in zijn oude omgeving woont, is voor haar nabestaanden akelig confronterend. "Het laatste dat we wisten, was dat hij in Rotterdam woonde, maar inmiddels woont hij weer in de buurt. Daar schrokken we van. We hebben enkele jaren een locatie- en gebiedsverbod gehad, maar dit werd tijdens de laatste zitting in het vooroverleg met de officier van justitie afgeserveerd."

In principe keert iemand na tbs meestal terug naar de oude woonplaats, tenzij de rechter een locatieverbod oplegt, verklaart een persvoorlichter van Fivoor, de reclassering van GGZ. "Er wordt altijd gekeken naar risicofactoren; in welke omgeving is het risico het kleinst. Maar ook naar de ondersteunende factoren; is er een sociaal netwerk dat snel en tijdig ziet dat risicofactoren toenemen. In dat geval kan er sneller worden ingegrepen, bijvoorbeeld door verplichte zorg via een zorgmachtiging aan te vragen."

Nabestaanden van Annemarie zijn bang dat de geschiedenis zich vroeg of laat zal herhalen. "Moet er eerst weer een kalf verdrinken voordat de put wordt gedempt? Deze gevaarlijke gek mag nooit meer vrijkomen."

Volgens het ministerie van Justitie en Veiligheid gaat ongeveer negentien procent binnen twee jaar na tbs met dwangverpleging en drieëntwintig procent na tbs met voorwaarden opnieuw de fout in. Wie houdt toezicht op deze groep ex-gedetineerden en wat gebeurt er bij signalen van een terugval?

De reclassering controleert of de cliënt de opgelegde voorwaarden nakomt, is scherp op een dreigende overtreding en informeert de officier van justitie (OvJ) over de voortgang, legt de voorlichter van Fivoor uit. "Mocht er sprake zijn van een overtreding van de voorwaarden, kan de OvJ onder andere een hervatting van de tbs opleggen of de voorwaarden wijzigen."

Toezicht op medicatie wordt gehouden via medicatieconsulten bij een arts en psychiatrisch verpleegkundige. "Patiënten worden ondervraagd over hun medicijninname en er wordt gekeken naar signalen van stoppen. Ook kan eventueel laboratoriumonderzoek ter controle worden ingezet."

Maatschappij beschermen

Signalen van een terugval bij ex-tbs'ers worden erg serieus worden genomen, laat het Openbaar Ministerie (OM) weten. "Bij het plegen van een strafbaar feit kan iemand aangehouden worden, waarna er bijvoorbeeld een persoonlijkheidsonderzoek kan plaatsvinden."

De rechtbank kan bepalen dat hij bij vrijlating of veroordeling onder voorwaarden, zowel een locatie- en contactverbod als verplichte hulpverlening krijgt opgelegd. "Het OM kan in de strafeis voorwaarden stellen die de maatschappij beschermen en tegelijkertijd een behandel- of begeleidingstraject bevatten. Het OM laat zich hierin adviseren door gedragsdeskundigen en de reclassering."

De advocaat van Raimond S. verklaart dat zijn cliënt onschuldig is. "Mijn cliënt betwist dat hij zich schuldig heeft gemaakt aan belaging en stelt dat hij slechts contact heeft gezocht met een oude vriendin. Daar is het bij gebleven."

De strafzaak wordt op 22 maart behandeld tijdens een openbare zitting in de rechtbank van Alkmaar.