Na 52 jaar heeft Horinees Sjouke de Vries eindelijk een zeemansgraf

Wat begint als een normale woensdag, verandert voor de moeder Truus, zoon Joop en dochter Gerda de Vries in een surrealistisch verhaal. Eén waarin ze zelf een prominente rol spelen, als nabestaanden van één van de vijf overleden bemanningsleden. "We hadden nooit gedacht dat deze dag nog zou komen." 

'Rooie' de Vries werd hij wel genoemd. Als zoon van de bakker was Sjouke een bekende Horinees. Als kind al, ventte bij brood. Later trekt de zee en gaat Sjouke varen. Mee als kok. Truus weet niet beter en zorgt voor de vier kinderen. Zo gaat het ook in november 1970, als Sjouke weer aan een verre reis begint. Truus: "Hij zei dan tegen mij: 'Ik kom altijd weer terug'. En dat was ook altijd zo." Verschil met de vorige reizen: hij komt niet meer terug. 

Smit-Lloyd 102

Bij een zware storm vergaat het gloednieuwe schip Smit-Lloyd 102. Twee van de zeven bemanningsleden weten zich via een bootje in de veiligheid te brengen, van de overige vijf personen – waaronder Sjouke de Vries – wordt nooit meer iets vernomen.

Het gezin woont op dat moment in het Limburgse Weert, als de pastoor op Nieuwjaarsdag langskomt. Hij is ingeseind door het bedrijf Smit-Lloyd en zijn boodschap werkt verlammend op het gezin.

Zoon Joop, in 1970 12 jaar oud: "Ik heb jarenlang gedacht – gehoopt – dat hij op een dag aan zou komen lopen. Of dat hij zijn geheugen was kwijtgeraakt. Het ergste is dat je geen afscheid kunt nemen, omdat er niets tastbaars is. Je zoekt naar bevestiging, maar krijgt die niet."

Laatste wapenfeit van Sjouke zijn de kerstkaarten voor de kinderen en een brief voor zijn vrouw. Die komen aan als het schip al een week is gezonken.

Ook bij Truus, op 33-jarige leeftijd plotseling weduwe, overheerst lange tijd het ongeloof. "Ik zei jaren later nog tegen mijn nieuwe vriend: 'Als Sjouke op een dag terugkomt, dan moet jij weer vertrekken'."

360 kilometer

Maar Sjouke komt niet terug. Na vijf jaar wordt hij overleden verklaard. In Zuid-Afrika wordt een krans op open zee gelegd. Op de vermoedelijke plek van het ongeluk. 360 kilometer uit de richting, naar nu blijkt. 

Het verdriet verwerkt Truus de Vries-Knijn op haar eigen manier, zonder de kinderen ermee lastig te vallen. "Ik ben geregeld naar de dijk bij Schellinkhout gegaan. Daar kon ik hard schreeuwen, zonder dat iemand het hoorde. Dat luchtte altijd wel op."

Het leven gaat door, ook bij de familie De Vries. Jaren wordt er niet of nauwelijks meer over het noodlottige einde van hun man en vader gesproken, tot De Telegraaf woensdagochtend met het nieuws over het gevonden schip komt. Zeer waarschijnlijk de Smit-Lloyd 102.

Het zorgt voor een dubbel gevoel bij de nabestaanden. "Je herbeleeft alles weer", zegt een emotionele Joop, in het appartement van zijn moeder. "Je bent dichter bij een afscheid. Dat voelt ergens wel mooi, maar aan de andere kant wordt de korst weer van de wond afgetrokken."

De vragen waar Joop al lange tijd mee worstelt, komen weer boven. Hoe kon het schip van een half jaar oud toch zinken? Heeft mijn vader een doodstrijd gevoerd? Op de antwoorden is hij wellicht  een stukje dichterbij gekomen, nu het schip is gevonden. Zeker als er in Zuid-Afrika verder onderzoek wordt gedaan. "We weten niet wat er nog komt, maar het feit dat hij nu een graf heeft, helpt wel bij de verwerking. Ook al is het zo lang geleden."