Halverwege maart is het zover. Dan kunnen we weer met z'n allen naar de stembus voor de gemeenteraadsverkiezingen. Maar hoe belangrijk zijn die gemeenteraadsverkiezingen voor ons? Uit onderzoek van Kieskompas, in opdracht van NH Nieuws, blijkt dat de overgrote meerderheid van de Noord-Hollanders lokale politiek belangrijk vindt. Daarnaast is vanuit inwoners de roep om meer betrokkenheid bij de lokale politiek groot.
Meer dan 80 procent van de inwoners geeft aan de lokale politiek belangrijk te vinden. Iets meer dan de helft van alle respondenten (circa 52 procent) geeft aan de lokale politiek ook daadwerkelijk te volgen. Daarnaast laat circa 58 procent via de enquête weten op de hoogte te zijn van hoe zij politieke ontwikkelingen en besluiten in de gemeente kunnen volgen.
Toch is het aantal mensen dat direct contact zoekt met de lokale politici gering. Een meerderheid van de Noord-Hollanders geeft aan in de afgelopen vier jaar weinig tot geen contact te hebben gezocht met een lokale politicus (59 procent).
Volgens politicoloog Ewoud Butter begint de directe betrokkenheid vaak pas op het moment dat daar een concrete aanleiding toe is. Bijvoorbeeld als er in de buurt iets verandert en inwoners daar gevolgen van ondervinden.
Betrokkenheid
Denk bijvoorbeeld aan de tientallen bewoners van de Peperstraat in Zaanstad, die probeerden tijdens een inspraakavond de sloop van hun huizen alsnog te voorkomen. En de felle kritiek die er kwam over het gebrek van burgerparticipatie betreffende de komst van een woontoren op de grens van Huizen en Naarden.
Burgerparticipatie binnen gemeenten is al jaren onderwerp van discussie. Uit de enquête blijkt dat iets minder dan de helft (circa 46 procent) van de Noord-Hollanders vindt dat het huidige gemeentebestuur in de afgelopen vier jaar onvoldoende naar de inwoners heeft geluisterd. Hetzelfde aantal zegt daarnaast dat het gemeentebestuur onvoldoende heeft gedaan om hun besluiten in de afgelopen bestuursjaren aan de inwoners uit te leggen.
Naast de verkiezingen wil de helft van de inwoners van Noord-Holland meer invloed kunnen uitoefenen op politieke besluiten binnen hun gemeente. Onder meer in de vorm van een lokaal referendum. Een meerderheid (circa 57 procent) ziet de komst hiervan, waarmee belangrijke lokale kwesties aan bewoners moet worden voorgelegd, wel zitten.
"De lokale politici doen hun politieke taken meestal naast een andere baan"
Veel inwoners van de provincie vinden dat lokale politici meer hun best kunnen doen om met de inwoners in contact te komen. Bijna de helft (circa 48 procent) van de Noord-Hollanders vindt dat dit in de afgelopen vier jaar onvoldoende is gebeurd.
Volgens politicoloog Butter kunnen politici zeker stappen zetten in het vergroten van de zichtbaarheid, maar ontbreekt het hen vaak aan tijd. "De lokale politici doen hun politieke taken meestal naast een andere baan. Ze moeten met geringe middelen een college van burgemeester en wethouders controleren en raken dan al snel verstrikt in de grote hoeveelheid papierwerk. Aan contact houden met hun achterban, de inwoners van hun gemeente, wordt dan te weinig tijd besteed.” Het gros van de inwoners zelf (circa 70 procent) heeft het idee dat gemeenten te veel taken hebben gekregen, waardoor niet alles goed kan worden uitgevoerd.
Er moet volgens Butter geïnvesteerd worden in de kwaliteit en de representativiteit van de gemeenteraden. Zeker in de grotere gemeenten zouden raadsleden volgens hem meer betaald en meer ondersteuning moeten krijgen, zodat zij er geen extra baan bij hoeven te nemen. Dan houden de politici meer tijd over om hun taken als volksvertegenwoordiger uit te voeren. Daarnaast zouden verschillende gemeenteraden representatiever moeten worden. “Te veel groepen voelen zich nu, in diverse gemeenten, onvoldoende vertegenwoordigd. Daar ligt een grote uitdaging voor de politieke partijen.”
Oplossing
Daarnaast moet er volgens hem worden nagedacht over andere vormen van participatie. “Inspraakprocedures zijn nu te vaak een vorm van schijninspraak, dat kan echt veel beter. Verder kun je, behalve aan referenda, bijvoorbeeld denken aan burgerraden of vormen van zogenoemde buurtbudgetten. Daarmee geef je inwoners de mogelijkheid om binnen bepaalde kaders invloed uit te oefenen op middelen waarmee hun wijk verbeterd kan worden."
In aanloop naar de Gemeenteraadsverkiezingen 2022, zal NH Nieuws de komende tijd meerdere verkiezingsverhalen maken. Wil jij op de hoogte blijven, houd onze website dan extra goed in de gaten!
Verantwoording provinciale resultaten
Deze gegevens zijn gebaseerd op online onderzoek van het onderzoeksinstituut Kieskompas. Het onderzoek is uitgevoerd onder een representatieve steekproef van inwoners in Noord-Holland (n=6795) tussen 5 januari 2022 en 13 januari 2022. Afwijkingen tussen de samenstellingen van de steekproef en de samenstelling in Noord-Holland zijn op de kenmerken leeftijd, geslacht, opleiding, etniciteit en stemgedrag bij de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen door middel van een weging gecorrigeerd.
Download de app
🔔 Blijf op de hoogte van nieuws uit jouw regio, download de gratis NH Nieuws-app via de App Store of de Google Play Store.