Abdelkader Benali: "Ik dacht dat schrijvers mythische wezens waren die boeken achterlieten"

"Toen mijn eerste boek uitkwam", herinnert Benali zich nog goed, "kon ik niet geloven dat mijn boek ook echt was uitgebracht. Ik was toen twintig. Dus ik ging naar de boekhandel om te kijken of het er lag. Ik vond het onwerkelijk. Voordien associeerde ik schrijvers met mythische wezens. Die lieten boeken achter, maar zelf waren ze niet aanwezig. Dat ik daar onderdeel van uit ging maken, betekende dat ik dus ook moest verdwijnen. Maar ik was er nog steeds."

Benali dacht als schrijver dus te moeten verdwijnen. Sommige schrijvers doen dat ook, ze verdwijnen voor vijf jaar en komen dan met een boek, maar niet Benali. Juist hij is alom aanwezig met lezingen, media-optredens en in het theater. "Dat is het ritme waarin ik leef", zegt Benali. "Het zorgt er voor dat ik ook voor mezelf aanwezig ben. Dat vind ik heel fijn."

Benali laat een foto zien, eentje die hij onlangs vond bij het opruimen van zijn werkkamer. Hij staat erop met zijn zusje en nog iemand, die hij na al die jaren niet meer herkent. Het is een van de eerste foto's die van hem zijn genomen nadat hij hier was gekomen.

De overgang van Marokko naar Nederland was voor Benali geen probleem. "Ik vond het ontzettend leuk. Ik vond Nederland vanaf het begin leuker dan de Efteling. Ik was vier en als je vier bent, ben je toe aan een nieuwe wereld. Ik was energiek, druk, nieuwsgierig. Alles is er en mag ontdekt worden. Vanaf het begin stonden al mijn zintuigen open. Ik denk dat het nog steeds zo is. Je moet er een beetje zin in hebben."

Zelfverzonnen taal

"Ik ben de hele dag bezig om dingen betekenis te geven. Ik ben de hele tijd met woorden bezig. Daar word ik soms helemaal gek van. Dan wil je soms ontsnappen aan de werkelijkheid van alles. Ik vind het dan leuk om even met een penseeltje en Oost-Indische inkt te schrijven in een zelfverzonnen taal. Een taal die niet bestaat. Even gewoon vanuit de fantasie iets te vertellen op papier: te genieten van de energie, van het gevoel dat je hebt als kind wanneer je de taal ontdekt.  Wanneer je voor het eerst een a of een b schrijft. De magie ervan. Terug naar de kern voor wat voor mij het schrijven is: het ontdekken van de taal."

Die verzonnen taal lijkt verdacht veel op de Arabische taal. Ook die wordt van rechts naar links geschreven. "Dat is toch een deel van mijn wereld en zo komt het even aan de oppervlakte."

Performer

Abdelkader Benali is niet alleen schrijver, maar ook performer. "Ik doe ook steeds meer theater. Daardoor ben ik de manier van vertellen en het fysiek aanwezig zijn belangrijker gaan vinden. Ik vind het ook erg leuk. Het leert me ook om een goed verhaal te vertellen. Ik zie het als onderdeel van mijn schrijverschap. Sommige verhalen worden beter met publiek erbij. Ze worden ook anders omdat je ze ook met het publiek maakt. Het publiek zet mij, door aanwezig te zijn en te luisteren, ook weer op een nieuw spoor, waardoor ik nieuwe dingen ontdek. En nog dieper bij de kern kom waardoor ik nog meer kan vertellen."

Kijk hier voor meer Noord-Hollandse iconen