Zeebodem als duurzame laatste rustplaats: deze kunstenaar maakt urnen waarop koraal groeit

Jonat Deelstra (30) noemt zichzelf visueel kunstenaar. In zijn atelier hangen veel schilderijen van hem en naast de schildersezel staan potjes verf en liggen kwasten. Toch heeft Deelstra zich het afgelopen anderhalf jaar naast schilderen toegelegd op een bijzonder project. 

"Door corona moest ik er iets anders bij doen om genoeg te kunnen verdienen. Ik ben toen aan de slag gegaan met klei", vertelt hij terwijl hij er een homp klei bijpakt.

Op een dag was Deelstra weer eens bezig om van klei een soort ei te maken. "Omdat de eieren in de oven gaan, moeten ze hol zijn. Dus van die overgebleven inhoud maakte ik sculpturen of voorwerpen voor op het ei."

"Ik had net weer zo’n ei af met erop een paard toen mijn moeder belde. Ze was verdrietig omdat een van haar paarden was overleden. Ik keek toen naar mijn paard dat ik net had gemaakt en dacht: mam, volgens mij heb ik een urn voor jouw overleden dier."

Vanaf dat moment is het idee ontstaan om van de eieren urnen te maken, maar dan zijn we nog niet bij zijn plan om de uren in het water te laten. 

Koraal 

"Dat idee ontstond weer later", vervolgt Deelstra terwijl zijn handen de klei vervormen tot een ei. "Ik las over een wetenschappelijk onderzoek van de Universiteit van Wageningen dat ging over de slechte staat van het koraal in Noordzee. Toen bedacht ik: waarom kunnen we mijn ei-sculpturen niet een onderdeel laten worden van het koraal in de Noordzee, zodat het koraal er beter op kan groeien."

De doden maken Nederland veilig 

Die nieuwe koraalbedden zouden volgens Deelstra ook zorgen voor een veiliger Nederland. "Bij een storm breekt het koraal de golven alvast een beetje waardoor ze minder hard op land aankomen. Dat maakt het veiliger voor Nederland."

Het plan van de kunstenaar klinkt futuristisch, maar uitvaartondernemer Susanne Duyvenstein (35) ziet het plan wel zitten. Ook omdat mensen meer op zoek zijn naar een milieuvriendelijkere uitvaart. 

Tekst gaat door onder de foto.

"Begraven is een raar gebruik dat weinig met de natuur te maken heeft", vertelt Duijvestein. "We stoppen het lichaam met vaak synthetische kleding in een kist (met niet zelden een polyester voering) twee meter onder de grond. Dat is zo diep dat er geen bodemleven is."

Van opgegeten worden door de wormen is er volgens haar dan ook geen sprake. "Het is een grote misvatting dat je onder de grond verteerd wordt," aldus Duijvestein. "In de kist vindt er dan ook eigenlijk een geïsoleerd rottingsproces plaats."

Na je dood nog bijdragen 

Duijvestein kan het plan van Jonat Deelstra erg waarderen. "Wat ik mooi vind aan dit plan is dat het daadwerkelijk bijdraagt. Op de urnen kan nieuw koraal groeien en zo draag je na je dood nog iets bij aan het ecosysteem onder water."

Maar of we daadwerkelijk straks urnen in de Noordzee krijgen, hangt van veel zaken af. Volgens Duijvestein is het 'superhaalbaar' en moeten verschillende milieuorganisaties gaan samenwerken. 

Jonat Deelstra heeft goede hoop, maar noemt het 'tricky' in Nederland. "Het is lastig om met Rijkswaterstaat nieuwe projecten te starten. En ook zou de wet moeten worden aangepast. Alles wat je installeert in de zee, moet er binnen 25 jaar uit worden gehaald", aldus Deelstra. 

Hij hoopt dat mensen hem kunnen helpen met zijn project. "Als er mensen zijn die mij met mijn idee kunnen helpen dan zou dat wel fijn zijn. Ik ben goed in het bedenken en uitwerken van concepten, maar van politiek weet ik niet veel."