Ga naar Content

De verdwenen stad: de Jodenbreestraat zoals Rembrandt hem zag

In het programma De verdwenen stad gaan we iedere keer naar een andere plek in Amsterdam om te kijken hoe die in de loop der tijd is veranderd. Deze keer is dat de Jodenbreestraat. Hier staat het Rembrandthuis. Nu is het een museum, maar ooit was het het woonhuis van de beroemdste schilder van ons land. 

Het atelier van Rembrandt - Foto:

"De tijd van Rembrandt is een krankzinnige tijd, een booming business tijd", zegt Epco Runia, "waarin plotseling heel veel geld wordt verdiend. Amsterdam zit in de zestiende eeuw nog in allerlei oorlogstoestanden, de afscheiding van de Zuidelijke Nederlanden. Maar dan, begin zeventiende eeuw, wordt er opeens heel veel geld verdiend. Dat zie je hier overal in de buurt. Deze buurt wordt nieuw gebouwd. De Zuiderkerk wordt gebouwd. Daar gaat steeds meer geld in om."

Runia vervolgt: "Rembrandt komt naar Amsterdam en gaat werken voor die nieuwe rijken, daar maakt hij portretten voor. Hij profiteert zo van die stad die economisch en ook qua grondgebied aan het uitbreiden is. De stad wordt steeds groter en er komen steeds meer mensen naartoe. Alles verandert hier maar steeds. En daar wil Rembrandt bij zijn." 

"Het is een krankzinnige tijd, een booming business tijd [...] En daar wilde Rembrandt bij zijn"

epco runia, hoofd collectie rembrandthuis

De Jodenbreestraat nu is een drukke straat. Als we op de stoep staan voor het Rembrandthuis kunnen we links de stad in richting de Nieuwmarkt en rechts de stad uit naar Weesp.

Verkeersader

Het is er druk, maar druk was het  zeker ook in Rembrandts tijd.  "Ik denk zelfs nog veel drukker", zegt Epco Runia. "Het was een van de verkeersaders van de stad. Zoals die andere wegen: de Utrechtsestraat, de Haarlemmerstraat, de Leidsestraat. Die gingen naar steden en deze ging naar Muiden en Weesp. Er was dus heel veel verkeer: er waren paarden, er waren karren, er waren sledes. Maar er liepen ook mensen, er was markt, er was reuring. Rustig was het hier zeker niet."

Artikel loopt door onder afbeelding

Drukte op straat - Foto: Stadsarchief Amsterdam

De sluis tegenover het huis van Rembrandt was er ook al in zijn tijd. "Maar wat anders is, is dat de overburen veel dichterbij waren", zegt Runia. "Nu zit de huizen aan de overkant op veertig meter, vroeger op zo'n twaalf meter. Je kon zien wat voor eten bij de overburen op tafel stond." 

Nieuwbouwwijk

Toen Rembrandt in de Jodenbreestraat kwam wonen, was het nog een nieuwbouwwijk. 

Runia: "Op zijn huis staat 1606, dat is het geboortejaar van Rembrandt. Het huis was net zo oud als Rembrandt zelf. Hij was 33 jaar oud, toen hij hier kwam wonen. Op de toren van de Zuiderkerk zie je het ook, 1614. Die moerassige gebieden, net buiten de toenmalige stad, werden ontwikkeld om te zorgen dat die hele nieuwe aanwas van inwoners een plek kon krijgen om te wonen en te werken. Het was een beetje de Bijlmer van Rembrandts tijd."

Het was ook een geliefde plek om te gaan wonen, want de huizen waren groter en je had meer ruimte. "Deze buurt was begin zeventiende eeuw the place to be. En dan koopt Rembrandt hier zo'n groot huis. Hij had het goed voor elkaar."

Kijk hier voor meer afleveringen van De verdwenen stad.

Download de app

🔔 Blijf op de hoogte van nieuws uit jouw regio, download de gratis NH Nieuws-app via de App Store of de Google Play Store.