De verdwenen stad: gemeente Amsterdam wilde Sloterdijk van de kaart vegen

Gertjan van den Boogaard is ondernemer in het dorp. Dat waren zijn voorouders ook, want zijn familiebedrijf bestaat al sinds 1831. Sinds mensenheugenis wonen 'De Boogaardjes' in Sloterdijk. Ooit begonnen ze als veeboeren, maar later gingen de koeien de deur uit en bouwden ze boerderijen in de IJ-polder.  "Van al die boerderijen is bijna niets meer over", zegt Van den Boogaard. "Het is allemaal industriegebied geworden. Alleen in het recreatiegebied Spaarnwoude staan er nog een paar."

Begraafplaats

Van wat ooit een trots dorp was, is nog maar bitter weinig over. Gertjan van den Boogaard neemt ons mee over de Spaarndammerdijk. Langs de dijk is nog een enkele strook woonhuizen over, als een herinnering aan hoe het ooit was. Sommige huizen dateren nog van de achttiende eeuw.

Een ervan is het geboortehuis van Gertjan. Zijn familie woont nog steeds in het dorp. Op de begraafplaats van de Petruskerk, even verderop is het familiegraf. En juist die begraafplaats is de reden dat in ieder geval nog een deel van Sloterdijk overeind staat. Johan de Vries, de beheerder van de Petruskerk, weet nog goed welke strijd midden jaren zestig moest worden geleverd tegen de gemeente. Op het stadhuis was besloten dat het hele dorp moest verdwijnen, voor de vooruitgang. Die vooruitgang bestond uit de aanleg van een ringweg om de stad. Oude gebouwen gingen tegen de vlakte en hoogbouw kwam er voor in de plaats. Maar wat moest er nu gebeuren met de graven rond de kerk, de overledenen hadden namelijk ligrecht 'tot het einde der tijden'.

De rechter moest er aan te pas komen om de gemeente tot de orde roepen. Intussen was ook de Petruskerk, die dateert uit de vijftiende eeuw, gerestaureerd en rijksmonument geworden. Ook die werd gespaard en zo bleef in ieder geval een deel van het dorp behouden. 

Opgesloten

Zo bleef dus een deel van het oude Sloterdijk behouden, maar dat gold niet voor de boerderij zijn grootouders. Johan de Vries: "Toen ik daar woonde, was dat een fantastische tijd. Met beesten, met koeien, met paarden. Met de hele handel eromheen. Waar nu de Telegraaf staat, had mijn opa zijn boerderij. Het is weg. Hij heeft nog twee jaar geleefd nadat hij van zijn land is afgezet. Ze hebben daar wel geld voor gekregen, maar hij heeft dat emotioneel niet kunnen verkroppen."

Ook de kleine Johan vertrok. "Ik moest van de boerderij, met alle ruimte eromheen, naar een etagewoning. Ik moest daar zwaar aan wennen, ik heb me heel lang opgesloten gevoeld."

Uitzicht

We klimmen met Johan naar boven, de trap op, naar de kerktoren. "Als ik hier vijftig, zestig jaar geleden naar buiten keek, dan zag je in de verte de Sint Bavokerk in Haarlem liggen. Je had een overzicht over het hele gebied. Als je nu naar buiten kijkt zie je alleen maar kantoorpanden en natuurlijk de fantastische Belastingdienst."

Gezagsgetrouw

Maar hoe kon het allemaal gebeuren? Mensen waren vroeger gezagsgetrouw. Nu zouden ze samen een actiegroep vormen, maar toen werd er meer van de overheid geaccepteerd. Van "Men was toen niet zo mondig" legt Gertjan van den Boogaard uit. "Als de overheid zegt: we willen dit planologisch aanpakken, dan gebeurde dat. Tegenwoordig heb je meer inspraak en zijn mensen mondiger."

Aan de hand van verschillende foto's maakt Gertjan ons duidelijk wat er allemaal verdwenen is. In plaats van tussen de huizen, staan we nu aan een lawaaierige A10. "Het is over, vergane glorie. Het is jammer, de tijd moet vooruit. "