Provincie wil praten over onafhankelijke metingen bij Tata, maar stelt ook eisen

Voorwaarde van Jeroen Olthof, gedeputeerde van de provincie, is dat ook het RIVM aan tafel zit bij het gesprek. Dat schrijft hij in een mailwisseling met Jan de Jong van stichting Schapenduinen en ook de drijvende kracht achter het plan van de stichtingen, die NH Nieuws is toegestuurd.

Een uitgesteld rapport van het RIVM was eerder de aanleiding voor de stichtingen om over te gaan tot het inzamelen van een miljoen euro voor de bronmetingen.

Olthof wil daarbij dat de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (ODNZKG) en KWF kankerbestrijding, dat zich publiekelijk bij het plan van de stichtingen aansloot, aanschuiven bij het gesprek.

ODNZKG zelf had de stichtingen IJmondig, FrisseWind.nu en Schapenduinen zelf kort na bekendmaking van hun plan ook uitgenodigd voor een gesprek, zegt een woordvoerder.

Eerste stappen zijn gezet

Zo zijn de eerste voorzichtige stappen gezet in de uitvoering van het miljoen-euro-plan van de stichtingen. Eén van de doelen was om tafel te gaan zitten met toezichthoudende instanties.

Uiteindelijk zouden de bronmetingen in real time zichtbaar moeten zijn op een openbare website, voor maximale transparantie tussen Tata, toezichthouders en burgers.

Publieke steun

Daarnaast kreeg het plan publiekelijk al veel steun: KWF kankerbestrijding, forensisch patholoog Frank van de Goot en hoogleraar milieuchemie en toxicologie Jacob de Boer sloten zich in de afgelopen week al publiekelijk bij de coalitie van stichtingen aan. Accreditatiedeskundige en analytisch-chemicus Peter Kootstra is de laatste die zijn expertise heeft aangeboden aan de coalitie.

De steunbetuigingen voeren de druk op de provincie, ODNZKG en Tata op om het plan serieus te bespreken.

Maar niet alleen Olthof stelt voorwaarden aan het gesprek. Namens de coalitie van stichtingen, aangevuld met KWF en wetenschappers, eist ook De Jong garanties van de provincie, zo blijkt uit de mailwisseling.

Geen vertrouwen meer

Hij wil dat geen enkele stof uit de schoorstenen en afvoerpijpen in het water van Tata wordt uitgesloten van metingen. Daarnaast wil hij dat toekomstige onderzoeksvragen van de provincie die ten grondslag zullen liggen aan de bronmetingen, van tevoren goedgekeurd worden door deze coalitie.

Nu tekent zich een impasse af als Olthof geen toezeggingen wil doen voor een gesprek, maar De Jong geen gesprek in wil zonder toezeggingen.

De stichtingen hebben weinig vertrouwen meer in de metingen van Tata zelf, en de controle door ODNZKG. De geschrapte naam van Tata uit een GGD-rapport en een uitgesteld rapport van het RIVM waren de druppel die de emmer deed overlopen.

De coalitie nam het heft in eigen hand, verzamelde aan de hand van de welgestelde De Jong een miljoen euro en stelde zelf het plan voor bronmetingen op.

Onderzoeken aan KWF aangeboden

Het RIVM, die als het aan Olthof ligt aan tafel moet zitten bij de bespreking van het plan, zegt zich open op te stellen. Volgens een woordvoerder heeft de instantie begrip voor het standpunt dat de stichtingen zelf metingen aan de bron willen doen. Bovendien heeft het RIVM volgens hem afgelopen week al een overzicht van diverse onderzoeken bij Tata Steel aangeboden aan het KWF.

Wel waarschuwt hij dat, hoewel bronmetingen relevant kunnen zijn, het aantonen van een oorzakelijk verband tussen die metingen en gezondheidsproblemen in de IJmond wetenschappelijk gezien lastig is. “Daarvoor is nu juist het onderzoek dat het RIVM heeft gedaan van belang”, zegt hij. “Welke stoffen zijn er aanwezig in de leefomgeving van Tata Steel en wat zijn de gezondheidsrisico’s?”

GGD heeft het conceptrapport

Dat laatste rapport, waarvan de publicatiedatum is uitgesteld van het afgelopen voorjaar tot september, zal eind augustus klaar zijn. Dan krijgen eerst de opdrachtgevers, de gemeenten uit de IJmond en de provincie de kans om zich in te lezen. Dat gemeente en provincie het conceptrapport al zouden hebben, is niet zo, beklemtoont de woordvoerder. Dat bevestigt Olthof namens de provincie.

De GGD heeft dat al wel. Volgens het RIVM is dat gebruikelijk, aangezien de GGD meewerkt aan het onderzoek. Dat er een onafhankelijk onderzoek loopt naar het schrappen van de naam van Tata uit een eerder rapport van de GGD, heeft niet tot een andere werkwijze geleid.

Snelle publicatie 'als het mogelijk is'

In de mailwisseling met De Jong zegt Olthof dat hij 'als het mogelijk is' bereid is zo snel mogelijk het rapport te publiceren, zodat ook Tweede Kamerleden het rapport kunnen lezen voor het debat over de toekomst van Tata Steel IJmuiden op 9 september.

Tata Steel wil nog niet deelnemen aan het gesprek tussen de partijen en wil ook nog niet reageren op de plannen totdat die concreet zijn.