Ga naar Content

Slachtofferverhalen moeten mensen bewuster maken van ‘gewiekste’ cybercrime

Het aantal meldingen en aangiften van cybercrime in 2020 meer dan verdubbeld ten opzichte van 2019. En in 2021 lijkt die groei alleen maar door te zetten. De politie werkt daarom samen met onder meer 23 Noord-Hollandse gemeenten aan meer bewustwording over cybercrime. Dat doen ze door verhalen van slachtoffers te delen."Dat cybercrime een snelgroeiend probleem is dat alleen maar erger wordt, blijkt wel uit de cijfers", zegt Marieke Verhagen van het initiatief tussen de gemeenten en politie.

Foto: NH Nieuws

Want wie kent de verhalen inmiddels niet? Via WhatsApp vraagt 'zoon' of 'dochter' om geld over te maken. Of de verkoper van Marktplaats wil voor de zekerheid dat je één cent overboekt. Je komt vervolgens op een nagebouwde website van de bank terecht, waar criminelen meekijken als je vertrouwelijke gegevens invult.

Dat soort ervaringsverhalen van Noord-Hollanders komen straks op de website hetslachtofferspreekt.nl. Dat komt met name omdat online-oplichting steeds 'gewiekster' gaat. "Waar je vroeger nog een mailtje kreeg waar vijftien spelfouten in stonden, lijkt het nu net alsof die mail van de bank komt", vertelt Marieke Verhagen. Ze werkt voor Noord-Holland Samen Veilig, waar de politie het Openbaar Ministerie en 24 Noord-Hollandse gemeentes bij zijn aangesloten. 

De Hoornse Perly Bond kreeg begin dit jaar een appje van een cybercrimineel. Deze persoon deed zich voor als haar dochter. 'Hoi mam, dit is mijn nieuwe telefoonnummer, de oude kun je wegdoen', stond erin. "Ik heb haar meteen gebeld, maar ik hoorde allemaal lawaai", vertelt Perly. "Diegene zei dat dat kwam omdat de telefoon nog niet goed ingesteld stond."

Perly Bond uit Hoorn werd in april slachtoffer van cybercrime. - NH Nieuws

Na wat ditjes en datjes begint de cybercrimineel over een rekening die met spoed betaald moet worden. Dat kan Perly's 'dochter' niet doen, omdat ze op haar werk niet kan inloggen bij de bank. "Eerst was het 900 euro. Toen dacht ik 'oh jeetje zo veel?' Later kwamen er meer bedragen."

Terugdraaien transacties

Er volgt een nieuwe list, waarin de crimineel Perly doet geloven dat haar dochter gechanteerd wordt. Zo maakt de crimineel ongeveer 3.000 euro buit via Whatsapp. Zodra ze erachter komt dat ze is opgelicht kan Perly via de bank één transactie terugdraaien, maar daarna is de schade alsnog ruim 2.000 euro. 

"Ik geloofde gelijk dat het mijn dochter was", zegt Perly. "Ik geloofde het snel en dat is eigenlijk niet goed." Uit de cijfers blijkt dat Perly lang niet de enige is. Zo was in Nederland de schade veroorzaakt door phishing 12,8 miljoen euro (2019: 7,9 miljoen euro), meldt de politie.

Bekijk op de kaart hieronder de cijfers over cybercrime per gemeente:

Bij Perly overheersen vervolgens verdriet en schaamte. "Ik ben er met alles ingetrapt en voel me eigenlijk zo stom", zegt ze geëmotioneerd. "Als je mij er nu naar vraagt dan komen de emoties weer terug. Ik vind het heel erg dat ik dit heb meegemaakt."

Marieke Verhagen van Noord-Holland Samen Veilig vertelt dat tien op de twintig Noord-Hollanders het komende jaar te maken krijgen met cybercrime. Het beeld dat vooral oudere mensen in de val trappen, klopt volgens Verhagen niet. "Ze proberen je op kwetsbare momenten te pakken. Als je heel druk bent en in de vakantiemodus snel wat mails wegklikt en je drukt toevallig op een link, kun je zomaar een heleboel geld kwijt zijn."

'Ik ben er met alles ingetrapt en voel me eigenlijk zo stom'

Perly Bond, slachtoffer cybercrime.

Het verhalenplatform moet zorgen voor meer bekendheid over de diverse werkwijze van cybercriminelen, vertelt Verhagen. Onder andere de West-Friese gemeenten Koggenland, Medemblik, Stede Broec, Enkhuizen en Drechterland zijn erbij aangesloten. Het zorgen van bewustwording is volgens Verhagen één van de doelen om cybercrime aan te pakken.

'Cybercrimeteam'

Ook intern - door kennis en capaciteit - wil de politie een slag slaan in cybercrime, vertelt Verhagen. "We hebben het cybercrimeteam Noord-Holland bij de politie-eenheid Noord-Holland", vertelt Marieke. "Dat is een grote club die de grote en zwaardere onderzoeken draaien op het gebied van cybercrime."

Aangiftes van cybercrime belanden soms ook bij deze 'club' van de Noord-Hollandse politie. "De aangifte komt binnen bij de politie en dat wordt soms doorgezet naar een basisteam, maar wordt soms ook doorgezet naar de regionale eenheid. Dan komt het terecht bij het team high tech crime."

Meer nieuws uit West-Friesland?
💬 Blijf op de hoogte via onze Facebookgroep Nieuws uit West-Friesland. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws
📰 Volg de laatste berichtgeving altijd via weeff.nl
🔔 Download de app van WEEFF en krijg een melding bij belangrijk nieuws uit jouw buurt
📧 Stuur ons jouw tips op via [email protected] of app ons via 06-23405405
✏️ Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]