Steeds minder vlinders gespot: 'Afgelopen 30 jaar is de populatie gehalveerd'

Op het terrein van de Zuiderbraak in Scharwoude speuren ongeveer acht vrijwilligers van de KNNV West-Friesland naar vlinders. Ze letten op zo'n negentien soorten die er van oudsher rondfladderen. Een greep uit die lijst: de gehakkelde aurelia, kleine vos, dagpauwoog en boomblauwtje.

"We hebben wel veel atalanta's geteld en kleine koolwitjes, dat is absoluut een feit", vertelt Henny van der Groep van de KNNV. Ze brengt sinds 2002 de vlinderpopulatie in West-Friesland in kaart, dat gaat van Oosthuizen tot aan Wervershoof. De populatie neemt volgens Van der Groep af en van de negentien verschillende soorten vliegen er vooral drie in de rondte.

Daardoor wordt de blik waarmee ze de vlinders telt steeds somberder. "Wij tellen hier al de afgelopen paar weken", vertelt Van der Groep. "Ik heb in mijn eigen tuin nog maar één boomblauwtje gezien en één gehakkelde aurelia." 

Tekst gaat door onder de video

Dat er minder vlinders te zien zijn komt onder meer door het koude voorjaar, vertelt ecoloog Kars Veling van de Vlinderstichting. "Vlinders die normaal begin juli tevoorschijn kwamen, komen nu half juli. Dus ik denk dat deze mensen toch wel iets gerustgesteld zullen worden", aldus Veling.

De helft minder

Veling verwacht ieder moment een 'explosie' aan vlinders. "Dat er momenteel in de tuin iets minder vlinders gezien worden, daar zijn we niet zo van van streek." Wel maakt hij zich zorgen als hij kijkt naar het grotere plaatje: volgens Veling houdt de Vlinderstichting sinds dertig jaar tellingen. Hieruit blijkt dat sindsdien de helft van het aantal vlinders is verdwenen.

"Vlinders vallen op en die kunnen we tellen. Maar je weet zeker dat ditzelfde geldt voor andere insecten die je niet ziet", aldus Veling. "Je haalt daarmee het fundament weg; je krijgt een verstoring in het systeem." Als voorbeeld noemt hij dat insecten van belang zijn voor de bestuiving en een 'belangrijke voedselbron' voor vogels. "Het is de basis voor veel andere dingen", aldus Veling. 

Tekst gaat door onder de foto

Vanuit de West-Friese KNNV lobbyt Henny van der Groep bij gemeenten om over te gaan tot actie. "Er is wel van alles aan gedaan - vooral de gemeente Medemblik doet dat - om ervoor te zorgen dat er vlinders blijven", vertelt ze. "Je moet je maaibeleid aanpassen en er zijn hekken gekomen waar vlinders hun eieren kunnen afzetten. Toch komen ze momenteel niet terug."

Explosie van vlinders

Van der Groep is dan ook niet al te verheugd over de 'explosie' van vlinders die de Vlinderstichting aankondigt. "Dan vraag ik me af of het alleen maar om bepaalde soorten gaat?", vraagt Van der Groep zich af. Ze noemt de Atalanta en koolwitjes als 'sterke' soorten die momenteel vooral te zien zijn. 

De piek van het vlinderseizoen is in juli tot aan begin augustus. Volgens Kars Veling van de Vlinderstichting worden de eerste vlinders doorgaans in februari gespot en gaat dat door tot aan november. De Vlinderstichting houdt tot en met 25 juli een 'tuinvlindertelling' om de populatie landelijk in kaart te brengen.