Purmerend gebruikte fake-accounts om burgers te monitoren op social media

PVV'er Nicole Monait stelde de vragen aan de gemeente naar aanleiding van een artikel in de Volkskrant. Uit onderzoek blijkt dat één op de zes gemeente gebruik maakt van nep-accounts op burgers te monitoren, onder meer voor het opsporen van bijstandsfraude. Purmerend is hier één van. 

Volgens gemeente Purmerend zijn er een aantal ambtenaren die vanuit hun functie de bevoegdheid hebben om gebruik te maken van een fictieve accountnaam. "Ter gebruik voor online monitoring. Zij nemen geen deel aan besloten Facebookgroepen."

De gemeente zegt de privacy van burgers te kunnen waarborgen via verschillende reglementen en trainingen. Bovendien verklaart de gemeente de wet niet te overtreden door gebruik te maken van nep-accounts. 

Naam van identiteitsbewijs

Los van het feit of het volgen van burgers via nep-accounts wel of niet mag volgens de wet, is het tegen de gebruikersregels van de meeste socialmediaplatforms.  Zo is bijvoorbeeld op Facebook te lezen: "De naam op een account moet de naam zijn die je in het dagelijks leven gebruikt. Deze naam moet ook op een identiteitsbewijs of document staan dat voorkomt op onze lijst met identiteitsbewijzen." Het is dus niet toegestaan om je voor te doen als iets of iemand anders. 

De gemeente Purmerend heeft in de antwoorden naar de PVV niet gespecificeerd op welke platformen zij actief is met nep-accounts. Naast Facebook stelt bijvoorbeeld ook Instagram de eis om een echte naam te gebruiken.

Grijs gebied

Of de gemeente de Nederlandse wet overtreedt blijft in het midden. Als de politie gebruik wil maken om op deze manier individuen in gaten te houden moet de organisatie toestemming vragen aan de rechter. Minister Kajsa Ollongren heeft inmiddels haar standpunt ingenomen. Kort samengevat komt het er op neer dat gemeenten zelf verantwoordelijk zijn hoe zij de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG), beter bekend als de privacywet, naleven.