Vier tientjes winst per huishouden omdat de gemeente zijn eigen wegen gaat beheren

Wat is er precies besloten?

Zo’n 25 kilometer aan buitenwegen van de gemeente Uitgeest komen vanaf 1 januari 2022 in het beheer van de gemeente. Tot nu toe was het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier verantwoordelijk voor het onderhoud van die wegen, maar de taak wordt overgedragen aan de gemeente.

Daarmee heeft Uitgeest alle wegen in en rond de gemeente in beheer, behalve de A9 of de provinciale weg N203.

Waarom draagt het HHNK de wegen over?

Daar heeft het verschillende redenen voor, legt clusterhoofd Wegen en Vaarwegen Gerard de Groot uit. HHNK vindt het eigenlijk niet meer logisch om wegen te beheren, en wil zich volledig richten op de watertaken.

Bovendien was het volgen De Groot voor een kleine gemeente nog wel handig om het beheer van buitenwegen uit te besteden aan het hoogheemraadschap, maar zijn gemeenten in de afgelopen decennia door fusies veel groter geworden.

Helemaal vrijblijvend is de overdracht trouwens niet, zegt de Groot. In 1993 werd al bepaald dat waterschappen hun wegbeheer moesten gaan overdragen aan andere overheden. Bij evaluaties in 2003 en 2013 werd er nog geen haast gemaakt, omdat het Rijk en gemeenten de status quo wel goed vonden gaan.

“Maar het is wachten op het moment dat er meer druk op komt. Dus besloot HHNK zelf te onderzoeken welke gemeente over een overdracht wil praten”, zegt De Groot.

Tot een paar jaar geleden beheerde HHNK in 18 van de 24 gemeenten nog een deel van de wegen. Vier hebben dat beheer al overgenomen, en volgend jaar volgen er naast Uitgeest nog zes.

Wat verandert er voor Uitgeest na de overdracht?

Als straks bijvoorbeeld een lantaarnpaal langs de weg kapot is, hoeft een inwoner niet na te denken bij wie hij of zij dit moet melden: het kan alleen nog de gemeente zijn. Maar belangrijker:  Inwoners van Uitgeest er per jaar drie of vier tientjes op vooruit, belooft de gemeente Uitgeest.

Hoe kan dat? Wegenonderhoud kost toch nog steeds geld?

Ja, dat is zo. Dat Uitgeesters er toch op vooruit gaan komt door hoe HHNK de belasting nu int, en hoe de gemeente dat straks doet. Dat scheelt voor ieder huishouden zo’n 40 euro per jaar. Huurders betalen niets voor het onderhoud van de ‘nieuwe’ wegen, huiseigenaren wel zo’n 30 tot 40 euro. Zie de infobox onderaan dit artikel.

"Wat gebeurt er met lijken in de kast?"

Dat vroeg CDA-gemeenteraadslid Jack Zwarthoed zich ook af in de raadsvergadering van 24 juni. “En helaas is het bij dit soort projecten zo dat een lijk ook meteen een serieus lijk is, dat de gemeente op serieuze kosten jaagt."

Volgens wethouder Cecilia van Weel is er bij de overname uitgegaan van een worst case scenario, en is er bij de overname niets afgesproken over eventuele toekomstige geschillen. Wel benadrukken zowel zij, als De Groot van HHNK dat 'de gemeente en het HHNK een uitstekende relatie hebben en altijd met elkaar in gesprek kunnen gaan.'

“Ook als projecten die HHNK zou uitvoeren, uitgesteld worden tot na 1 januari 2022, voeren we die nog netjes uit”, voegt De Groot toe.

Hoe gaat het in de andere gemeenten, die hun eigen wegen beheren?

Uit vragen van NH Nieuws bij drie van de vier gemeenten die de wegen sinds 2019 of later in eigen beheer hebben, leert dat er geen lijken uit de kast zijn gekomen, maar dat er wel wat kwesties spelen.

Volgens Alkmaar is 'de kwaliteit van enkele wegen slechter dan verwacht bij de overname in 2019.' Hoewel de gemeente geen officiële melding heeft gemaakt bij het hoogheemraadschap, zegt HHNK van de onvrede op de hoogte te zijn. De partijen zijn met elkaar in gesprek, maar kunnen daar verder niets over zeggen.

In de gemeente Hollands Kroon zijn door droogte scheuren in wegen aangetroffen. De gemeente zegt het onderhoud “in onderling overleg met het HHNK te hebben afgestemd” en in het algemeen 'bij eventuele geschillen in gesprek te gaan en kijken naar een pragmatische oplossing.'