Ze hebben de nodige handtekeningen binnen, toch gaat het allereerste provinciale referendum er niet komen. Stichting Noord-Holland Referendum had gehoopt via dit niet eerder bewandelde politieke pad invloed uit te kunnen oefenen op de Regionale Energiestrategie (RES). Maar Provinciale Staten stemde gisteravond voor de RES en daarmee tegen het referendum. De stichting laat het er niet bij zitten en overweegt naar de rechter te stappen.
Om het klimaatakkoord van Nederland uit te voeren, zijn duurzame energieplannen gemaakt. Zo ook de Noord-Hollandse RES waarin onder andere staat waar in de provincie zonnepanelen en windmolens moeten komen. Maar bij het opstellen van de RES zou te weinig naar de Noord-Hollander zijn geluisterd, vindt de stichting Noord-Holland Referendum.
"En wij vinden dat zodra je allemaal plannen gaat maken, de burger daar inspraak over mag hebben", zegt mede-initiatiefnemer Nemo van Hout. Dat hun referendumverzoek nu ook wordt afgeketst vindt de stichting 'niet-democratisch en geeft burgers nogmaals het nakijken'.
Wat is een Regionale Energie Strategie (RES)?
De RES is een gevolg van het klimaatakkoord uit 2019. Het doel: de CO2-uitstoot in 2030 met 49 procent verminderen ten opzichte van het jaar 1990. Om dat doel te bereiken moet er meer groene energie opgewekt worden. Dat gaat gebeuren op zee, maar dat levert niet genoeg energie op. Daarom wordt er ook gezocht naar plekken op land waar groene energie opgewekt kan worden.
Nederland is daarvoor opgeknipt in verschillende zogenoemde energieregio's. Noord-Holland kent er twee: Noord en Zuid. In die regio's hebben bedrijven, overheidsinstanties en inwoners de afgelopen twee jaar plannen gemaakt voor het opwekken van groene stroom in het gebied. In de Regionale Energiestrategie hebben ze opgeschreven hoeveel groene stroom er opgewekt kan gaan worden en waar. Er staan concrete plekken in waar mogelijk zonnepanelen of windmolens kunnen komen.
Omdat die windmolen- of zonneparken impact kunnen hebben op de omgeving, zijn er veel discussies over waar die plekken voor het opwekken van energie moeten komen en hoe groot die moeten zijn.
Vorige week zeiden ook Natuur- en Milieufederaties, Energie Samen, de Jonge Klimaatbeweging en nog een aantal organisaties dat burgers te weinig zijn gehoord in de klimaatplannen. Om alsnog ervoor te zorgen dat Noord-Hollanders hun mening kunnen laten horen over de RES, had de stichting Noord-Holland Referendum een verzoek tot een raadgevend referendum gedaan. Het advies zou dus niet bindend zijn.
'Spoedeisend belang'
Om het plan voor een referendum bespreekbaar te maken in de provinciale politiek, heeft de stichting al meer dan duizend handtekeningen verzameld, ruim het dubbele van de 500 steunbetuigingen die er voor nodig was.
Maar de coalitiepartijen in de Provinciale Staten vinden dat er sprake is van 'spoedeisend belang' voor de provincie om door te gaan met de plannen. Ze zouden niet langer op zich kunnen laten wachten. "We hebben doelstellingen vastgesteld in het klimaatakkoord en het is belangrijk dat wij daar aan voldoen en doorgaan daarmee", zei Amélie Strens van D66.
Daar is de stichting het niet mee eens, zegt Van Hout. "Dat betekent dat de wereld zou vergaan over twee of drie jaar, wat niet het geval is. Het zijn plannen voor 2030, niet voor 2023."
Rechter
Om alsnog een referendum mogelijk te maken, overwegen de initiatiefnemers een gang naar de rechter. Ze rekenen op veel steun. "We hebben een jurist in de arm genomen. Die geeft ook aan dat met het argument dat de plannen spoedeisend zijn, de rechter zal zeggen dat we het referendum mogen houden. En anders kunnen we er ook weinig aan doen helaas."
Download de app
🔔 Blijf op de hoogte van nieuws uit jouw regio, download de gratis NH Nieuws-app via de App Store of de Google Play Store.