Is het einde van biomassa als energievoorziening nabij? Deze week besloot demissionair staatssecretaris Yesilgöz (Economische Zaken en Klimaat) om voorlopig geen nieuwe subsidies meer te geven voor het opwekken van energie uit 'houtige biomassa', daartoe opgeroepen door de vorige Tweede Kamer.
Van onze mediapartner NOS.
Maandag oordeelde een rechtbank dat de geplande biomassacentrale van Vattenfall in Diemen er weliswaar mag komen, ondanks protest van omwonenden en milieuorganisaties, maar het bedrijf wacht nog tot minstens 2022 voordat er gebouwd wordt. Als dat al gaat gebeuren.
Als het aan milieuorganisatie Mobilisation for the Environment ligt is het gebruik van biomassa voorbij, maar deskundigen denken dat we niet zonder kunnen.
'Geen nieuwe subsidies is goed begin'
Het besluit om geen nieuwe subsidies te geven vindt Johan Vollenbroek een goed begin. Vollenbroek probeert met zijn actiegroep Mobilisation for the Environment de bouw van energiecentrales voor biomassa in Nederland tegen te houden. Zijn poging om de centrale in Diemen te stoppen is vooralsnog mislukt, maar hij gaat in beroep tegen dat vonnis.
En Vollenbroek put hoop uit een verklaring van bestuursvoorzitter Anna Borg van het Zweedse bedrijf, eerder dit jaar. "Als Nederlanders geen biomassacentrale willen", zei zij, "dan gaat het niet door. Wij zijn geen houtstookbedrijf, maar een energiebedrijf."
Net als veel andere milieuorganisaties heeft de actiegroep van Vollenbroek een principieel probleem met het opstoken van hout(snippers), om zo energie op te wekken. "Dat deden de Romeinen ook al. Hebben we in 2000 jaar niets beters kunnen bedenken? In landen als Roemenië en Bulgarije zit er nog logica achter, want daar wordt sowieso veel hout gebruikt in het dagelijks leven. In de zomer verzamel je het, in de winter stook je het op."
"Hebben we in 2000 jaar niets beters kunnen bedenken?"
Maar Nederland is te klein voor biomassa, zegt Vollenbroek. "Alleen al de warmtecentrale van Purmerend stookt in zijn eentje al het hout op dat Staatsbosbeheer kan leveren. En dus moeten wij hout halen uit andere landen. Wij krijgen noodkreten binnen uit Baltische landen: 'Ze slopen hier hele bossen, omdat jullie zo nodig klimaatneutraal moeten doen'."
De oplossing, volgens Vollenbroek en zijn medestanders, is om al het geld en alle energie weg te halen uit biomassa en die in andere duurzame energiebronnen te stoppen, meer werk te maken van isolatie en efficiënt gebruik te maken van energie die er al is.
'Weinig te kiezen'
"De suggestie dat we iets te kiezen hebben, is een geveinsde luxe", zegt onderzoeker Bart Strengers, die zich bij het Planbureau voor de Leefomgeving bezighoudt met de toekomst van biomassa. "We hebben met elkaar afgesproken dat de hele wereld moet 'decarboniseren'. Europa in 2050 of liefst nog eerder. Als je gaat rekenen, kom je tot de conclusie dat je alles keihard nodig hebt: wind, zon, geothermie, maar ook biomassa."
"Als je gaat rekenen, kom je tot de conclusie dat je alles keihard nodig hebt: wind, zon, geothermie, maar ook biomassa."
Dat laatste kan in principe duurzaam, zegt Strengers. "Fossiele brandstoffen zaten miljoenen jaren in de grond. Als je die verbrandt, dan is het weg; de atmosfeer in. Maar bos groeit in principe gewoon aan. Het frame dat we oerbossen verstoken in biomassacentrales is simpelweg onjuist. Het zijn vooral reststromen uit de bosbouw, landbouw en landschapsbeheer die worden gebruikt. Duurzaamheidscriteria verbieden dat het uit biodiverse bossen komt."
Download de app
🔔 Blijf op de hoogte van nieuws uit jouw regio, download de gratis NH Nieuws-app via de App Store of de Google Play Store.