Moet Tata Steel sluiten als het dit woordenspel verliest?

"Laten we de discussie niet nóg eens voeren”, verheft de voorzitter van de adviescommissie haar stem. Ze zit in het midden aan een lange ovaalvormige tafel, in een ruim ingericht en zonverlicht zaaltje van het provinciekantoor in Haarlem.

De advocaat van de Omgevingdienst (OD) links tegenover haar, en die van IJmondig aan de andere kant buitelen weer over elkaar heen met argumenten die de commissie al lang heeft aangehoord. De partijen voeren een woordenspel. Dat lijkt flauw, maar de uitkomst kan wel eens grote gevolgen hebben voor de toekomst van Tata Steel IJmuiden.

‘Productie van ruw ijzer’ 

Welles, vindt de OD, het hele IJmuidense fabrieksterrein van Tata Steel valt onder de omgevingsvergunning. “Dat staat heel helder beschreven in het ISO-certificaat dat we vandaag bespreken. Er valt niet veel meer over te zeggen”, zegt de advocaat van de dienst, terwijl hij zijn handen licht heft. Met andere woorden: er is niets aan de hand.

Nietes, zegt de advocaat van IJmondig, dat naar eigen zeggen opkomt voor een duurzame regio. Voor hem ligt een dikke multomap waar hij af en toe doorheen bladert, op zoek naar de juiste documenten en e-mails. Het certificaat noemt ‘de productie van ruw ijzer’ niet meer, betoogt hij, waar een vorige versie van datzelfde certificaat die productie nog wél noemde.

Dus vallen enkele fabrieken sinds 2016 niet meer onder de omgevingsvergunning, is zijn conclusie. En dat betekent dat Tata al vijf jaar illegaal bezig is en moet sluiten, vindt IJmondig, namens wie de Bloemendaalse zakenman Jan de Jong deze zaak is begonnen.

Waar het de meeste Noord-Hollanders duizelt bij zoveel verschillende bedrijven, instanties, belangen en technische termen, raakt Jan de Jong, die vandaag ook bij de hoorzitting sprak, alleen maar meer vastberaden. De Jong: “Ik heb de taak van de overheid om burgers te beschermen op mij genomen, omdat die het niet doet.”

Met de hoorzitting van vandaag en de informatie die alle partijen aandragen, brengt de commissie over een paar weken advies uit aan de provincie. Die kan daarmee een beslissing nemen: klopt de vergunning van Tata, of niet? Ook kan milieugedeputeerde Jeroen Olthof die beslissing aan de rechter overlaten. 

En áls die vergunning niet blijkt te kloppen, is het gissen naar het vervolg. Moet Tata dan echt sluiten, zoals De Jong en zijn advocaat denken? Of blijft het bijvoorbeeld bij een (forse) boete?

Er is ook een snellere, gemakkelijkere oplossing mogelijk, stelt de commissie vandaag voor: als Tata in samenwerking met BSI Group, de instantie die het certificaat heeft afgegeven, heel duidelijk kan laten zien dat het hele terrein van Tata Steel gecertificeerd is, dan valt alle grond onder deze zaak weg. 

Klinkt gemakkelijk genoeg, zou je zeggen. Maar volgens Tata, ook met jurist aanwezig in Haarlem, heeft BSI dat al aangetoond in een e-mail. Het bedrijf kan niet duidelijker worden dan het al geweest is, vindt de jurist. Het laat de kwestie verder aan de OD, die dus niet twijfelt aan de geldigheid van het certificaat.

Een nieuwe, heel duidelijke e-mail

Jan de Jong en zijn advocaat zien dat anders. De advocaat: “Die mail waarin het duidelijk uitgelegd zou worden, kan nog steeds op meerdere manieren uitgelegd worden.” De Jong vult aan: “Met één nieuwe, heel duidelijke e-mail van BSI kan deze zaak afgelopen zijn. Waarom zouden ze dat niet doen? Dan is het duidelijk dat het certificaat voor het hele terrein van Tata geldt, en bied ik iedereen m’n excuses aan.”

Na de hoorzitting hebben de advocaten van De Jong en IJmondig gemaild naar Tata Steel met de vraag of BSI die nieuwe, duidelijke mail kan sturen. NH Nieuws heeft die mail ingezien.

Niet dat daarmee de kous af zou zijn. De Jong: “Nee, want dan heb ik mijn vraagtekens bij hoe een heel oude en deels niet-werkende kooksfabriek een ISO-certificaat heeft kunnen krijgen. Die voorwaarden zijn bij mijn weten altijd heel streng en ik kan me niet voorstellen dat die fabriek door de keuring zou komen.”