Archeologen leggen 17e eeuwse houtwal bloot bij versterking Westerdijk

Bij de versterking van de dijk bij Hoorn wordt meer afgegraven dan in eerste instantie het plan was en dat levert bijzondere historische vondsten op, legt Jan-Willem Oudhof, directievoerder archeologie van de Alliantie Markermeerdijken, uit. "De kans, dat het aangetroffen kon worden, wisten we. Maar de plannen over de dijkversterking zijn in de loop van de tijd gewijzigd voor de verticale drainage, die nodig is om het zand te laten inklinken."

De houtwal mondde vroeger uit in de Zuiderzee vanaf de straat 't Achterom. "Het Achterom was vroeger gracht en later riool", legt Sander Gerritsen van Archeologie West-Friesland uit. Een aantal palen wordt getrokken om monsters van te nemen om met jaarringenonderzoek de oudheid te bepalen. En aan de hand daarvan ook, hoe oud de houtwal is. De rest gaat vanmiddag nog terug de grond in. Gerritsen: "Te lang blootstellen aan de openlucht zorgt ervoor dat het hout vergaat. Het moet dus het liefst zo snel mogelijk weer bedekt worden."

Op de plaats waar de houtwal gevonden is, werd vroeger ook veel stadsafval geloosd. Daar is voor de archeologen van alles te vinden. Meerdere insignes, gebruiksvoorwerpen, een gouden ring en een aardewerk kruik uit de late middeleeuwen zijn er in de afgelopen paar dagen gevonden. "De kruik is helaas niet heel uit de grond gekomen. Anders was hij wel een paar duizend euro waard. Vermoedelijk komt het uit Duitsland, omgeving Keulen. Het is eigenlijk een soort bierpul, maar de tinnen deksel ontbreekt", vertelt Jan-Willem Oudhof. 

Goed bewaard

De hele dijk tussen Amsterdam en Hoorn wordt versterkt en op verschillende plekken zijn vondsten gedaan, maar die lijken niet zo goed bewaard te zijn gebleven als hier. Het is archeoloog Aad Weel die de stukken met een metaaldetector en de nodige zorgvuldigheid uit de bodem haalt. 

In zijn hand laat hij een insigne zien die nog geheel in tact is. Weel: "Dit is uniek. Je ziet een hostie, die gedragen wordt door twee engelen. Ik vermoed dat dit rond 1475 gemaakt is. Het is nog zo gaaf!" En ook deze ochtend is het twee keer raak en worden er metalen kinderspeelgoed en een nog onbekend gebruiksvoorwerp gevonden. Weel: "Dit is gewoon leuk, juist als je niet weet wat het is. Het is een soort handvat, deels gemaakt van messing."

De graafwerkzaamheden zijn over een aantal dagen afgerond, maar de kans is groot dat er nog meer gevonden wordt. Oudhof: "Mensen vragen wel eens van 'is het nou niet jammer dat zo'n dijkversterking plaatsvindt?', maar voor ons archeologen is het een kans om meer informatie over het gebied te verzamelen en te kijken hoe de historische dijkopbouw is geweest."

Minimuseum

De archeologische vondsten moeten allemaal nog worden bekeken, niet alleen wát het is maar ook hoe oud. Een deel ervan zal naar verwachting over een tijdje te zien zijn in het Archeologische minimuseum bij Etersheim die op 18 juni haar deuren opent. De eerdere vondsten, die bij de dijkversterking al gevonden zijn, worden daar tentoongesteld.