Politievakbond over incidenten met verwarde personen: "Meer zorg en terug naar het oude"

De afgelopen weken vonden er verschillende incidenten met verwarde personen plaats. Zo werd er woensdag in Zuidoost iemand door de politie neergeschoten die elektriciteitskabels had losgetrokken en dreigde met een mes zijn polsen door te snijden. Twee weken geleden schoot de politie iemand neer die met een mes op een politiewagen stond en daarna op een agent afkwam.

Een woordvoerder van de politie zegt dat er in de stad al jaren veel meldingen zijn over personen met verward gedrag. De afgelopen maanden zou het aantal wel stabiel zijn geweest. "In die zin zijn de incidenten van de afgelopen weken onverwacht en ernstig."

"Het geeft heel veel werk voor politiemensen. Het zijn toch de wat zwaardere gevallen", zegt Fred Driessen van de ANPV. Hij vindt dat de problematiek te veel bij de politie wordt gelegd en dat de geestelijke gezondheidszorg als eerste moet optreden. 

"Meer zorg en meer terug naar het oude", vindt Driessen. "Dat er meer instellingen zijn waar mensen verpleegd worden. En minder loslaten in de wijken." Hij begrijpt dat de geestelijke gezondheidszorg het zwaar heeft. "De GGZ is ook met handen en voeten gebonden. Die zit ook met mensen en budgettekort. Dit is het gevolg van jarenlang bezuinigen op de GGZ."

Jaap Timmer, politiewetenschapper op de VU, erkent dat het eigenlijk de taak van de zorg is. "In beginsel is dat natuurlijk zo. Alleen de andere kant van het verhaal is, de politie is de enige 24/7-dienst die ook met spoed en allerlei bevoegdheden beschikbaar is. Als first responders, als degenen die eigenlijk altijd bij alles aanwezig zijn, zijn ze wel aangewezen om iets te doen."

De Psycholance, een ambulance die bedoeld is voor verwarde en psychiatrische patiënten, rijdt inmiddels niet meer in de stad. Een woordvoerder van Ambulance Amsterdam laat weten dat de twee psycholances te weinig waren voor Amsterdam en omgeving. Daarom is ervoor gekozen om verpleegkundigen en chauffeurs die zogeheten middencomplexe ambulanceritten rijden extra op te leiden.

"Ook de verpleegkundigen en chauffeurs van de spoedambulances hebben psychiatrie in de basisopleiding gekregen en hebben een verdiepingscursus Acute Psychiatrie gehad", zegt de woordvoerder. "Daardoor is de bemanning van alle ambulances in de hoofdstad 24 uur per dag bevoegd en bekwaam om verwarde personen en psychiatrische patiënten adequate ambulancezorg te verlenen. Over deze opzet zijn wij tevreden. Uiteraard blijven we alles goed monitoren en kijken we waar we nog kunnen verbeteren."

De politie vindt dat de samenleving eigenlijk zou moeten voorkomen dat een melding bij de politie terecht komt. "Om het aantal meldingen en escalaties rond personen met verward gedrag omlaag te krijgen, moet er dan ook gekeken worden wat er gedaan kan worden in het traject voordat iemand bij de politie terecht komt. Bijvoorbeeld naar ondersteuning vanuit de zorg, schuldhulpverlening of woonbegeleiding."

"We zijn getraind om met alle soorten mensen om te gaan, ook die verward gedrag vertonen. Maar we zijn geen zorgverleners of psychiaters", stel de politiewoordvoerder. "Onze taak is niet om een diagnose bij iemand te stellen, maar om de situatie onder controle te krijgen. Wij zijn het sluitstuk: als eerdere zorg- of hulpverlening niet werkt en een situatie escaleert, dan zijn wij aan zet. Met soms geweld –helaas- als enige optie. 

Politewetenschapper Timmer vindt dat er beter zicht moet zijn op het aantal mensen met verward gedrag en de aard daarvan. "De achtergrond van die verhalen van die mensen. En waar ligt nou de kern van het probleem? En hoe zou je dat beter kunnen aanpakken? Zodanig dat die mensen niet op die manier op straat lopen, geen gevaar ergens lopen. Maar ook dat er een alternatief is voor een dergelijk politieoptreden. De politie is niet opgeleid en ingericht voor het omgaan met patiënten."