Bijzondere kustverhalen: 'Klootjesvolk verpestte Zandvoort voor de elite'

De geboren Fries, voormalig journalist van Haarlems Dagblad, publiceerde eerder de romans Familievlees en Hunkering. Hij schreef ook non-fictie boeken als Lutine en De Rijn. Dit boek vormde de basis voor de tv-serie Langs de Rijn. En, zo verklapte Hendriksma vanmiddag op NH Radio, over zijn nieuwe boek 'Aan Zee' lopen ook al gesprekken om er een tv-serie van te maken.

Verwoestend

Noord-Holland speelt in zijn nieuwste werk 'Aan Zee' een grote rol. In het dikke boek, ruim 300 pagina's, beschrijft de Haarlemmer hoe onze vrees voor de zee die verwoestend kon zijn, 'de plek waar je eigenlijk juist niet moest zijn', om is geslagen in een massale liefde voor het strand.

Een liefde die zelfs kan verstikken: De leefbaarheid van kustdorpen en de kwetsbare duinnatuur staan onder druk door de toestroom van alles en iedereen die verkoeling van het water, de hitte van de zon of de 'rust' van de duinen komen zoeken.

Rembrandts

In de uitzending van NH Radio vertelt Hendriksma over een aantal Noord-Hollandse verhalen die hij heeft gevonden. Zo was er een Amsterdamse dominee Voster die in de 18e eeuw naar Vlieland werd gezonden. "En dat was toen een soort zandwoestijn. Niet meer dan een soort Sahara."

De man had maar liefst twee schilderijen van Rembrandt geërfd, die daar mee naartoe reisden. "Moet je voorstellen dat twee schilderijen die nu in musea in Moskou en Sint Petersburg hangen, toen in een gammele Vlielandse pastorie hingen." Het verhaal gaat dat de opbrengst van de verkoop van de Rembrandts eens is gebruikt om de opbouw van het dorpje West-Vlieland te betalen na weer een verwoestende storm.

Naaktlopers

Hendriksma schrijft ook over het eerste naaktstrand dat er ooit kwam, in de jaren zeventig in Callantsoog. Hij publiceert daarover een beeldend verhaal over hoe de inwoners vreesden voor een invasie van '200.000 naaktlopers uit heel Europa'.

Tekst loopt door onder de foto

"Het begon met twee Amsterdammers die naar Callantsoog gingen, die daar al jaren kwamen, en die een beetje genoeg kregen van al het heimelijk gedoe met naakt recreëren, dus die bleven naakt liggen ook toen de politie kwam. Daar is een rechtszaak van gekomen en uiteindelijk gaf de rechter die naaktlopers gelijk."

Over Noord-Holland schrijft Hendriksma nog meer verhalen. Zoals bijvoorbeeld een tragisch verhaal over walvisvaarders die bij terugkeer van wateren rond de Noordpool gevangen werden genomen door Engelsen. De vissers hebben een jaar vastgezeten in Engeland. Achtergebleven gezinnen raakten daardoor alle inkomsten kwijt en in de hele provincie is toen geld opgehaald om deze vrouwen en kinderen te kunnen voeden.

Klootjesvolk

Elk hoofdstuk vertelt een verhaal over één van de Nederlandse kustplaatsen. Naast verhalen over Petten, Bergen en de kanaalgravers in IJmuiden schrijft Hendriksma ook over de kortstondige allure die badplaats Zandvoort had. Toen koningshuizen hier naar de kust kwamen en Zandvoort de chicste badplaats van Nederland moest worden.

Dat lukte aardig, totdat ook de tram naar Zandvoort werd aangelegd. "De idylle hield een jaar of tien stand. Met de tram kwam ook het klootjesvolk naar het strand en daar had de elite geen zin in. Die maakte zich uit de voeten."