Tekort aan leraren en studiezalen dreigt vanwege toestroom studenten door corona

“We zien nog steeds duidelijk een effect van corona”, zegt Eva Kloosterman, woordvoerder bij de Vereniging Hogescholen. Het aantal inschrijvingen van studenten was vorig jaar extreem hoog. Volgens Kloosterman ligt het aantal vooraanmeldingen in totaal dit jaar iets lager, maar is het nog steeds hoger dan in 2019. 

Onder meer in Alkmaar, Amsterdam, Haarlem en Diemen worden wellicht meer studenten verwacht, zegt Karlien de Bruin, persvoorlichter bij Hogeschool Inholland. "Al ligt het aantal vooraanmeldingen ook hier lager dan vorig jaar." 

Geen tussenjaar

De grote toestroom en de geringe uitstroom op veel opleidingen kunnen zorgen voor knelpunten. Hierdoor kan er volgens Kloosterman een tekort ontstaan in het aantal leraren of collegezalen. 

Natasha Glass, woordvoerder bij Hogeschool Inholland Alkmaar, denkt dat de stijging vooral komt doordat studenten geen tussenjaar nemen. "Waar zij normaal gesproken gingen backpacken in Thailand, kan dat nu niet." Studenten konden met een tussenjaar meer tijd nemen om over de studiekeuze na te denken, dat is nu niet mogelijk. Het leidt er volgens haar toe dat ze zich versneld hebben (voor)aangemeld. 

Kloosterman, van de Vereniging Hogescholen, denkt dat de afgelasting van de centraal eindexamens en het verder studeren van veel MBO'ers ook aan de enorme toestroom hebben bijgedragen sinds corona. 

Verandering toetsing

Lotte Besteman, woordvoerder bij Hogeschool IPABO met vestigingen in Amsterdam en Alkmaar, denkt dat de enorme aandacht voor de vitale beroepen ervoor heeft gezorgd dat het onderwijs op de kaart is gezet. Ook zijn de regels van de toelatingstoets voor de pabo veranderd. 

"Normaal gesproken moeten studenten voordat zij op de opleiding komen een toelatingstoets maken. Vorig jaar is besloten de toets ook nog te laten maken als studenten al op de school rondlopen", vertelt Besteman. Op de opleiding worden vervolgens speciale trainingen gegeven, zodat de studenten sneller slagen wat weer tot minder uitstroom leidt.

Frank Cornelissen, programmagroep leider en manager van het masterprogramma van de opleiding Onderwijswetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam, ziet ook een probleem aankomen. Het systeem is volgens hem niet altijd op de grote stroom aan studenten ingericht. "Je krijgt pas geld voor studenten wanneer zij zijn afgestudeerd. Dus het geld dat binnenkomt, is gebaseerd op de afgestudeerde studenten van het jaar daarvoor."

In het slechtste geval betekent dit dat er onvoldoende geld is om nieuwe docenten aan te nemen. Ook hij vreest voor een tekort aan zaalcapaciteit. "Je wil geen situatie waarin studenten dan eindelijk naar de universiteit kunnen, maar ze alsnog achter hun schermpje les krijgen." Op de universiteit wordt nu hard nagedacht over een oplossing. 

Bij de IPABO worden de koppen bij elkaar gestoken om te kijken hoe zij zo flexibel mogelijk met de ruimtes om kunnen gaan. Daarnaast zijn zij, net als veel andere opleidingen, bezig met speciale wervingscampagnes voor leraren. 

Hogescholen en universiteiten krijgen vanuit het Rijk structureel 645 miljoen euro om de hogere studentenaantallen in het hoger onderwijs te compenseren. Maar dat betekent volgens de Vereniging Hogescholen niet dat alles daarmee direct geregeld is. “Het is een opgave en een uitdaging om voldoende docenten te werven en ruimte te creëren. Maar we gaan die uitdaging aan. In september zien we of het gelukt is.”