Ga naar Content

Raadselachtig 'wrakhout' met vreemde lijnen, cijfers en cirkels spoelt aan op Texel

Op het Noordzeestrand van Texel is tussen paal 20 en 21 een meterslange balk aangespoeld waarin vreemde lijnen, cirkels en cijfers gekerfd zijn. Het blijkt een 'scheg' te zijn, een balk uit het achtersteven van een schip. Vermoedelijk is het afkomstig van een scheepswrak dat ergens in de buurt zal liggen. De bijna vijf meter lange balk is inmiddels naar Museum Kaap Skil gebracht voor verder onderzoek.

Strandwandelaars troffen het wrakhout aan in de laatste week van april. De bijna vijf meter lange balk lag grotendeels onder het zand verborgen. Omdat er duidelijke merktekens zichtbaar waren, hebben meerdere wandelaars de vondst gemeld bij Museum Kaap Skil, de gemeente en strandvonderij. Het blijkt een bijzondere vondst met archeologische en cultuurhistorische waarde.

De gevonden scheg is de verticale balk die aan de achterzijde van het schip uitsteekt om het roer aan op te hangen. Eromheen werden grote ijzeren banden met ogen geslagen: zogenaamde vingerlingen. De vreemde lijnen, cijfers en cirkels op de balk blijken diepgangsmerken te zijn. Met deze merktekens konden opvarenden de diepgang van het schip aflezen.

Hollandse voet

Hulpstrandvonder en wrakkenexpert Hans Eelman wist de balk snel te identificeren als scheg. De nog leesbare diepgangsmerken lijken vrij goed overeen te komen met de studies van Willem Vos, de bouwer van de replica van VOC-schip Batavia. De afstand tussen de tekens lijkt steeds iets meer dan 28 cm te zijn, oftewel een Amsterdamse voet (28,31 cm). Deze maat is  eeuwenlang gebruikt als standaardmaat op scheepswerven in de regio Amsterdam.

Die Hollandse voet is meteen een belangrijk puzzelstukje, zegt conservator Alec Ewing van museum Kaap Skil. "Het zou kunnen betekenen dat de scheg van een wrak van een Hollands schip afkomstig is. Onderdelen van de scheepsconstructie werden precies op maat gemaakt, en die afmetingen stonden exact met elkaar in verhouding. Een achterstevenbalk van bijna 5 meter wijst op een lang schip, wellicht een koopvaarder."

Nog meer

Voor de Texelse kust zijn door de eeuwen heen talloze schepen gezonken. Deze scheg zou van een bekend of nog niet eerder gesignaleerd wrak afkomstig kunnen zijn. Het stuk 'wrakhout' ligt nu bij Museum Kaap Skil, waar het afgedekt wordt bewaard om snelle indroging en eventueel barsten te voorkomen. "De volgende stap is het exact intekenen en verder onderzoeken van de scheg", laat gemeentearcheoloog Michiel Bartels weten.

De bijzondere vondst staat niet op zichzelf, zegt conservator Alec Ewing van museum Kaap Skil. "Op Texel spoelt regelmatig natuurhistorisch erfgoed aan, zoals botten en fossielen. Het zou zomaar kunnen dat er ook nog andere onderdelen van hetzelfde wrak binnenkort op het strand verschijnen. Als iemand iets bijzonders tegenkomt, meld dit dan bij de strandvonderij, en aan ons."

Conservator Alec Ewing van Kaap Skil, wrakkenexpert en hulpstrandvonder Hans Eelman en gemeentearcheoloog Michiel Bartels bij de scheg. - Foto: Museum Kaap Skil

Lees ook

💬 Wil je niets missen uit de Noordkop?

Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]