AMSTERDAM - Het hebben van een huisarts in je eigen buurt dreigt voor steeds meer Amsterdammers een probleem te worden. Uit onderzoek van AT5 onder ruim zestig huisartsen in de stad blijkt dat zo’n twintig procent van de praktijken in de stad op dit moment de deuren voor nieuwe patiënten heeft gesloten. Belangrijkste oorzaak? Door de hoge vastgoedprijzen kunnen veel praktijken niet uitbreiden.
De meeste praktijken die geen nieuwe patiënten meer aannemen, zijn tussen de zes en twaalf maanden gesloten voor nieuwe aanmeldingen. Er zijn ook flinke uitschieters: enkele huisartsen in de stad accepteren al langer dan twee jaar geen nieuwe aanmeldingen. Het groeiende probleem raakt allang niet meer alleen de Amsterdammer binnen de ring. Ook in wijken als bijvoorbeeld Osdorp en Geuzenveld-Slotermeer zijn niet meer alle praktijken open.
Vastgoed
Huisartsen moeten vaak overgaan tot het sluiten van hun deuren voor nieuwe patiënten, omdat ze tegen de grenzen van hun huidige praktijk aanlopen. Uitbreiden wordt steeds moeilijker door de enorme prijzen die moeten worden betaald voor vastgoed. Ook ondersteunend personeel, zoals doktersassistenten, vinden wordt steeds lastiger. Voor hen is het vinden van een betaalbaar huis in de stad zoeken naar een speld in een hooiberg.
Gevreesd wordt dat de problemen alleen maar groter worden, doordat de zogeheten eerstelijnszorg (waaronder huisartsen) steeds meer taken krijgt, de vergrijzing doorzet, Amsterdam hard op weg is naar één miljoen inwoners in 2035 en de krapte op de woning- én vastgoedmarkt voorlopig nog wel blijft aanhouden.
''Het is erg moeilijk om een doktersassistent te krijgen. Die wonen niet meer in de stad''
Over dit onderzoek
AT5 deed de afgelopen periode een groot onderzoek onder de Amsterdamse huisartsen. Alle praktijken in de stad kregen de mogelijkheid om mee te doen en hun verhaal te delen. Ruim zestig van de ruim 200 praktijken in de stad vulden een vragenlijst in. Met meerdere huisartsen werden ook aanvullende gesprekken gevoerd.
‘’We zoeken ruimte om te groeien en het liefst op de Zuidas. Daar komen 14.000 mensen te wonen. Er wordt alleen niet vanuit de gemeente gereguleerd dat er ruimte wordt gebouwd met een maatschappelijke bestemming. Zuidas tarieven in de vrije sector zijn geen optie voor een huisartsenpraktijk’’, zegt een huisarts.
Een ander: ‘’De dependance die we wilden openen gaat niet door omdat de vierkantemeterprijs niet is op te hoesten voor onze praktijk. Dit is in NDSM-gebied in Noord.’’
Vast tarief
Op dit moment zegt zes op de tien Amsterdamse huisartsen problemen te ervaren met de prijzen van het vastgoed. In de hele stad gaan de prijzen voor een pand door het dak. Met grote winkelketens en andere commerciële partijen kan de huisarts als ‘zorgondernemer’ niet te concurreren: de vergoedingen voor huisvesting zijn door zorgverzekeraars landelijk vastgelegd.
‘’Een huisarts buiten de randstad krijgt dezelfde beloning als iemand in Amsterdam, terwijl hier steeds hogere huren betaald moeten worden. De gemeente houdt helemaal geen rekening met de bestemming van de grond of zegt niet te kunnen interveniëren bij bijvoorbeeld woningcorporaties om een maatschappelijk bestemming toe te kennen aan de grondprijs’’, zegt een huisarts.
''Wij konden niet voor een schappelijke prijs een nieuw pand huren of kopen. Uiteindelijk hebben we ons huurpand moeten kopen, terwijl het eigenlijk te klein is''
Veel huisartsen die AT5 spreekt wijzen naar de rol van de gemeente. Negen op de tien vinden dat het stadsbestuur veel meer moet doen. ‘’De gemeente doet niets en laat het over aan de vastgoedontwikkelaars en de markt. Huisartsen in Nederland hebben een gereguleerd inkomen en kunnen dus niet in de prijzen doorberekenen dat huren in Amsterdam vier keer hoger zijn dan in bijvoorbeeld Groningen.’’ Een ander: ‘’De gemeente is helaas gebonden aan de regels van de markt. Dat is absurd.’’
Patiënten van buiten de stad
Ook veranderen Amsterdammers die (binnen de stad) verhuizen nog te vaak niet van huisarts. Bij bijna tachtig procent van de Amsterdamse huisartsen staan zelfs patiënten ingeschreven die buiten de stad wonen. Dat is volgens de huisartsen die AT5 spreekt "een heel groot probleem".
‘’Soms blijven ze bij ons, omdat ze in hun nieuwe woongebied geen huisarts kunnen vinden die 'open' is’’, stelt een huisarts. Een ander: ‘’Ik mag patiënten niet de deur wijzen, als ze verhuizen moeten ze zelf een nieuwe huisarts zoeken. doen ze dat niet, dan mag ik daar niet aan tornen.’’
''Ik heb wel eens een jonge patiënt gehad die naar een ander deel van de stad was verhuisd en plots ernstig ziek bleek. Dat zijn situaties die je absoluut wil voorkomen''
Het niet hebben van een huisarts in de buurt kan voor de patiënt grote gevolgen hebben. Een groot deel van de huisartsen (75 procent) heeft hierdoor wel eens problemen gehad in het verlenen van zorg. ‘’Ik heb bijvoorbeeld voor ernstige zieke patiënten uit Noord, een huisarts in Noord bereid gevonden eventuele visites een visite te doen. Dat heb ik al eerder gedaan met een terminale kankerpatiënt’’, schrijft een huisarts.
Een ander: ‘’Dit is echt een probleem dat door corona extra helder is geworden. We hebben relatief gezonde mensen gehad die toch opeens acute huisartsenzorg nodig hadden en nog steeds bij onze praktijk ingeschreven staan, terwijl ze al jaren elders wonen en ondanks aanmoedigingen nog steeds geen lokale huisarts hebben gevonden.’’
Bij meer dan de helft van de praktijken in de stad ontstaan ruimte, als de groep patiënten van buiten het werkgebied een andere huisarts zoekt. Maar dat is zeker nog niet dé oplossing van de problemen in de Amsterdamse huisartsenzorg, zo is de algemene tendens in de stad.
Reactie gemeente Amsterdam
Het probleem is dat de prijzen van vastgoed in Amsterdam omhoog schieten, ook voor huisartsen. Aangezien een huisartsenpraktijk buiten de randstad evenveel financiering voor huisvesting krijgt als een praktijk in het centrum van Amsterdam (waar de huurprijzen veel hoger liggen), worden huisartsenpraktijken nu verdrongen. Dat is heel zorgelijk en we roepen het ministerie van VWS en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) dan ook op iets aan deze bekostiging te veranderen.
Lees hier de volledige reactie.
Reactie Amsterdamse Huisartsen alliantie (AHa) - LHV-huisartsenkring Amsterdam/Almere
In toenemende mate ontvangt de LHV-berichten van leden over zaken waar zij tegenaan lopen bij de huisvesting van hun (te starten) praktijk. We herkennen de problematiek met betrekking tot de hoge vastgoedprijzen in Amsterdam. Alle Amsterdamse huisartsen werken samen in de Amsterdamse huisartsen alliantie. Deze alliantie heeft juist vorige week besloten om een centraal punt in de stad te gaan organiseren voor inventarisatie van de problematiek en als makelaarspunt. De gemeente Amsterdam erkent dit probleem ook. We trekken al een aantal jaren samen op in het zoeken naar oplossingsrichtingen.
Onder andere daardoor zijn er regelmatig praktijken gesloten voor nieuwe inschrijvingen. Ook wijzigen patiënten niet altijd van huisarts als zij verder weg gaan wonen. Dat ligt trouwens niet altijd aan het niet kunnen vinden van een huisarts. Patiënten kiezen er soms ook zelf voor om bij hun huisarts te blijven. Dit kan echter voor ingewikkelde en zelfs gevaarlijke situaties zorgen.
Lees hier de volledige reactie.
Reactie Zilveren Kruis (grootste zorgverzekeraar in A'dam)
Huisvesting is voor sommige huisartsen een uitdaging inderdaad. En die moeten we gezamenlijk oppakken. We werken in steden of regio’s waar dit speelt, dan samen met de gemeente en regionale huisartsenverenigingen om oplossingen te zoeken. Zo heeft de gemeente Amsterdam onlangs een gebouw een andere bestemming gegeven zodat zorgverleners zich er kunnen vestigen.
Er zijn momenteel inderdaad een aantal praktijken gesloten voor nieuwe patiënten, maar gelukkig zijn er nog voldoende praktijken waar mensen terecht kunnen. Op dit moment heeft onze afdeling Zorgbemiddeling ook geen verzekerden in Amsterdam waarvoor ze een huisarts zoeken. Vorig jaar hebben we wel een aantal verzekerden met succes geholpen met het vinden van een nieuwe huisarts, omdat ze zelf niets konden vinden. Uiteraard moeten we een en ander met elkaar wel scherp in de gaten houden.
Wij kunnen de tarifering niet aanpassen. Die wordt namelijk landelijk vastgesteld door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). We moeten ons uiteraard houden aan de tarieven zoals zij die vaststellen. De NZa heeft onlangs nog aangegeven dat ze in de berekening van de tarieven uitgaan van verschillende variabelen. Landelijk kijkt men naar huisvestingskosten, kosten voor waarneming, aantal verrichtingen, gemiddeld aantal patiënten.
💬 Wil je niets missen uit Amsterdam?
- Blijf op de hoogte via nhnieuws.nl/amsterdam
- Mail je tips naar [email protected]
- Praat mee en deel jouw nieuws in onze speciale Amsterdamse Facebookgroep!
Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]