Ga naar Content

Suzan zorgt voor komst van eerste vondelingenkamer in provincie

DEN HELDER - De vondst van een dode baby, drieënhalf jaar geleden, in een plantenbak in Rotterdam was voor ziekenhuismedewerker Suzan Ernst uit Hoorn de druppel. "Het raakte me en ik voelde me verantwoordelijk er iets mee te doen. Er moest iets komen, zodat ouders niet meer uit wanhoop hun kindje op straat zouden achterlaten." Vandaag opent, mede dankzij haar, in het Helderse ziekenhuis de eerste vondelingenkamer van de provincie.

Ziekenhuismedewerker Suzan Ernst - Foto: NH Nieuws

De noodzaak voor een vondelingenkamer bleek vorige maand eens te meer toen twee 17-jarige ouders hun pasgeboren dochtertje in een ondergrondse vuilcontainer in Amsterdam stopten. In 2014 was dat ook al gebeurd in de hoofdstad, haar ouders zijn nooit gevonden.

"Ik vond drie jaar geleden al, zowel vanuit mijn functie als maatschappelijk, dat ik hier iets aan moest doen", vertelt de Hoornse over de vondst van de Rotterdamse baby in 2017. "Ik ging zoeken, of er iets was om deze ouders, en vooral deze kinderen, te helpen. Toen kwam ik uit bij Stichting de Beschermde Wieg en ben ik met ze in gesprek geraakt over het opzetten van een vondelingenkamer. Vanaf toen wist ik: die gaat er komen in Den Helder."

Hoewel ze merkt dat in het Helderse ziekenhuis meer 'sociale indicaties' zijn dan in Alkmaar, is Ernst van mening dat een vondelingenkamer overal van nut kan zijn. "Eigenlijk vind ik dat het in elk ziekenhuis moet zijn. Wat mij betreft is Den Helder het begin van Noord-Holland."

Simpel

Het idee is even simpel als doeltreffend. De vondelingenkamer is een ruimte waarin ouders, desgewenst anoniem, hun kind veilig kunnen achterlaten. Het werkt als volgt: de deur is altijd open en ouders kunnen met hun kind naar binnen gaan. De ingang van de ruimte ligt beschut, waardoor ouders vrij ongezien bij de vondelingenkamer kunnen komen. Ze hoeven niet via de hoofdingang van het ziekenhuis naar binnen. Als de deur open gaat, gaat er een signaal af bij de receptie en de verloskunde-afdeling dat iemand naar binnen is gegaan.

Vervolgens valt de deur in het slot en kunnen ouders alleen nog van binnen naar buiten gaan. In de kamer zit een bewegingsmelder, zodat medewerkers van het ziekenhuis - waar de vondelingenkamer in zit - weten dat er iemand is. Als de ouders het willen, kunnen ze via een intercom een gesprek aangaan met een klinisch verloskundige. Die kan ze bijpraten over hoe het nu verder gaat, eventuele vragen beantwoorden of naar ze toe komen als ze het willen.

Tekst gaat verder onder het Facebookbericht.

Om deze inhoud te kunnen zien, moet je cookies accepteren.

Puzzelstukjes

Alles is vrijwillig. Daarna kunnen de ouders besluiten het kind in het wiegje te leggen, of nog even op een stoel blijven zitten met hun baby. In de kamer liggen twee puzzelstukjes en een brief in verschillende talen. Een van de puzzelstukjes blijft bij de baby, de ander nemen de ouders mee als een symbolisch aandenken aan hun kind. In de brief staat dat er begrip is voor de situatie en wordt uitgelegd waar de ouders eventueel terecht kunnen voor hulp.

Tot slot kunnen de ouders een invulkaartje invullen met de naam van de baby, de geboortedatum, de naam van de ouders en eventuele andere bijzonderheden als allergieën of ziektes. Zodra de ouders eruit zijn, kan de klinisch verloskundige via een andere deur naar binnen om het kind te halen. Die gaat dan naar een kinderafdeling, wordt medisch onderzocht en vervolgens - na de medische controle - opgehaald door Stichting de Beschermde Wieg. Daarna gaat het kind naar een pleeggezin en wordt het uiteindelijk aangeboden voor adoptie.

"Ik heb niet de illusie dat wanhopige ouders een uur zullen reizen om vanuit, bijvoorbeeld, Amsterdam in Den Helder hun kind achter te laten in de vondelingenkamer", zegt Suzan Ernst. "Maar anderzijds: als je het beste voor hebt met kinderen, zou je dat tripje er eigenlijk wel voor over moeten hebben om jouw kindje toch een warm bedje te gunnen."

Tekst gaat verder onder het blauwe blok.

Kinderbescherming

Een kind wordt in Nederland niet 'zomaar' ter adoptie aangeboden. Daar gaat een zeer zorgvuldige procedure aan vooraf, geeft persvoorlichter Richard Bakker van de Raad voor de Kinderbescherming aan. "Dit is om de rechten van het kind en de ouders te waarborgen. Ieder kind heeft namelijk het recht om bij de eigen ouder op te groeien."

Bakker vervolgt: "Als een vrouw aangeeft haar kind niet te willen, bespreken organisaties als Fiom en Siriz met haar wat het voor haar en het kind betekent om 'afstand' van haar kind en haar rechten en plichten te doen. Als zij bij haar standpunt blijft, is het aan de Raad voor de Kinderbescherming om de afstand wettelijk te regelen. Hierbij wordt een periode ingebouwd waarop de beslissing van de vrouw kan worden teruggedraaid."

De begeleiding en hulp is niet alleen om te zorgen dat de ouders zich goed beseffen wat hun besluit betekent, maar ook 'om gegevens te behouden voor het kind zodat hij of zij deze later kan opvragen'. "Dat heeft ook recht op afstammingsgegevens. Dit is belangrijk voor de identiteitsontwikkeling. Weten wie je bent, waar je vandaan komt. De Raad voor de Kinderbescherming bekijkt alles vanuit de rechten en het perspectief van het kind."

De afgelopen vijf jaar (vanaf 2015) werden negen kinderen ter adoptie aangeboden in de regio Amsterdam-Amstelland, in Zuid-Kennemerland waren dit er vier en in de Kop van Noord-Holland één. Twee van de moeders in deze situaties waren minderjarig.

Onze provincie kent meer vondelingenproblematiek, en dat loopt helaas niet altijd goed af. Volgens cijfers van het Nederlands Instituut voor de Documentatie van Anoniem Afstanddoen zijn in de afgelopen 15 jaar in de provincie vier kinderen te vondeling gelegd (waarvan drie keer in Amsterdam) en zijn tegelijkertijd acht babylijkjes gevonden.

Zo werden in 2014 en 2015 in Alkmaar en Heerhugowaard kort achter elkaar drie babylijkjes gevonden. De meisjes bleken alle drie van een toen 31-jarige vrouw uit Alkmaar te zijn. Zij verklaarde later tegenover de rechter destijds uit angst geen hulp te hebben durven inschakelen. "Alles wat ik deed was toch niet goed." Een van de kindjes liet ze uiteindelijk achter in de bosjes in het Rekerpark in Alkmaar. Over waarom ze voor die plek had gekozen, zei ze: "Ik kon het niet houden, ik wist niet waar ik het anders moest laten."

Door de zaak laaide de discussie over een vondelingenkamer in de regio op. Stichting de Beschermde Wieg streed voor de komst van zo'n vondelingenkamer, de gemeente Heerhugowaard overwoog aanvankelijk een luik te plaatsen maar zag er toch van af. Het belangrijkste argument daarvoor was dat uit onderzoek was gebleken dat het niet helpt om het aantal dood gevonden kindjes terug te dringen. Ook Amsterdam zou, in 2017, een eigen vondelingenkamer krijgen, maar dat gebeurde evenmin. Nu komt er toch een, in Den Helder.

Lees ook

💬 Wil je niets missen uit de Noordkop?

Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]