Start van hoofdcontent

NOORD-HOLLAND

nl

Q&A met politiek verslaggever Maarten Edelenbosch: "Zeker 40 Noord-Hollanders belanden in de Tweede Kamer"

18 maart 2021, 11.12 uur · Aangepast 18 maart 2021, 11.56 uur · Door Daphne Keislair

NOORD-HOLLAND – Terwijl de laatste stemmen worden geteld, kan er voorzichtig worden gekeken naar wat de verkiezingsuitslag betekent. We stellen vijf vragen aan onze eigen politiek verslaggever Maarten Edelenbosch. Zijn eerste reactie? "Ergens is het ook een schizofrene uitslag. Met name het pro-Europese versus het scepticisme geeft een gek beeld."

Wat kun je zeggen over het stemgedrag van de Noord-Hollanders?

"Nou, wel dat deze overeenkomt met het landelijke beeld, maar er zijn ook verschillen. De VVD is in Noord-Holland ook de grootste. Landelijk hebben ze meer stemmen gekregen, terwijl je ziet dat in Noord-Holland de steun daalt. Ze gaan er bijna twee procent op achteruit in de stemmen. Je ziet ook dat de afgelopen verkiezingen de VVD overal de grootste was, terwijl er dit jaar vier gemeenten zijn geswitcht; Amsterdam, Diemen, Haarlem en Edam-Volendam. GroenLinks is veruit de grootste verliezer en is bijna gehalveerd in Noord-Holland. Dat komt door Amsterdam. Want als je het goed doet in Amsterdam sta je heel hoog in Noord-Holland, maar als je het slecht doet val je ineens heel erg weg. D66 is de grote winnaar, Forum van Democratie en ook nieuwkomers VOLT en JA21 doen het in Noord-Holland heel erg goed."

Wat zegt dit over de nieuwkomers voor Noord-Holland?

"Dat ze toch een goede campagne hebben gedraaid. Ze zijn goed in het zicht gekomen. JA21 is pas twee maanden terug uit Forum van Democratie gestapt en moesten heel hard aan de slag om de kiezer voor zich te winnen en dat is gelukt. Ook VOLT ging in het begin redelijk geruisloos. Op sociale media waren ze redelijk actief en dat begon te leven. Ook hier in Noord-Holland heeft dat tot flink wat stemmen geleid.

Wat meespeelt voor VOLT is met name het pro-Europese geluid dat zij hebben en dat zie je vooral terug in de Randstad. Ook zijn het met name de hogeropgeleiden die zij voor zich winnen en dat zie je vooral terug rondom Amsterdam. Maar het is ook een schizofrene uitslag. Want JA21 is juist weer heel sceptisch over Europa. Zowel Forum van Democratie en JA21 moeten bijna niets hebben van Europa en die doen het ook weer heel goed en dat geeft een gek beeld."

Wat zegt de verkiezingsuitslag over de vertegenwoordiging van de Noord-Hollanders in de Tweede Kamer?

"Zoals het er nu naar uitziet komen er 40 Noord-Hollanders in de Tweede Kamer. Dat is zo’n dertig procent van de 150 Kamerleden die daar plaats mogen nemen. Het kan nog wat schuiven, want niet alle stemmen zijn binnen. Je  hebt ook te maken met voorkeursstemmen. Mensen die er nu net in komen, kunnen er nog uitvallen."

"Plus minus 40 is wel een enorm aantal. Een voorbeeld is bijvoorbeeld wethouder Jelle Beemsterboer van het CDA uit Schagen. Hij gokt op voorkeursstemmen. Hij zei ‘ik heb er ongeveer 17.000 nodig’. Schagen is de enige gemeente waar het CDA stemmen heeft gewonnen. Dat is echt opvallend en het kan niet anders dat dit het effect is van zijn campagne."

"In Zaanstad heb je Songül Mutluer van de PvdA. Zij staat op plek 10 en de PvdA staat in de voorlopige uitslag op 9 zetels. Die zit waarschijnlijk gespannen thuis. Gaat ze het toch net wel redden of misschien met voorkeursstemmen? Of blijft ze toch in Zaanstad en krijgt ze over vier jaar een nieuw kans?"

Hoe hebben mensen gestemd als je kijkt naar de thema’s?

"Dat is lastig te zeggen. Je ziet partijen die winst maken, zoals D66. Die zitten heel erg op onderwijs en klimaat en dat vinden Noord-Hollanders blijkbaar ook heel belangrijk. Maar de meeste mensen kiezen nog steeds voor de VVD en die zijn op klimaat juist behoudender. Forum van Democratie en PVV vinden het allemaal onzin en dat zijn wel partijen van formaat in Noord-Holland. Maar ook de woningbouw is een belangrijk thema. Iedereen hoopt dat daar wat mee gaat gebeuren. Maar of het ook gaat gebeuren is onduidelijk."

Wat is belangrijk nu de verkiezingen achter de rug zijn?

"Ik hoop met name dat het de formatie niet te lang gaat duren. Laten we niet maanden praten over wie met wie verder gaat in een coalitie. Het is belangrijk om door te pakken en vooral ook om snel aan de gang te kunnen met de coronacrisis.”

Tweede Kamerverkiezingen 2021

Volg het laatste nieuws rond de Tweede Kamerverkiezingen 2021 en bekijk alle afleveringen terug van Wij Zijn Noord-Holland en De Stembus op nhnieuws.nl/tk2021