Ga naar Content

Regel op regel met stikstofbeleid, boeren willen nu eindelijk stip op de horizon

WEST-FRIESLAND - De regels om de stikstofuitstoot te verminderen zorgen sinds 2019 voor golven van protest onder boeren. Deze week is de nieuwe stikstofwet van minister Schouten aangenomen door de Eerste Kamer. Daarin staan ambitieuze doelen om de stikstofuitstoot te verminderen. Maar hoe gaat dat daadwerkelijk gebeuren? "Wij hebben behoefte aan duidelijkheid", zegt Schellinkhouter veehouder Ingrid de Sain. "Die stip op de horizon, die hebben wij nodig." 

"We kunnen verder verduurzamen, ja. Alleen daar hebben wij tijd voor nodig", aldus melkveehouder Ingrid de Sain uit Schellinkhout - Foto: NH Nieuws

In de regio West-Friesland zijn een kleine driehonderd melkveehouderijen te vinden, waaronder die van Ingrid de Sain en haar man Gerard van Dijk. In Schellinkhout heeft het echtpaar sinds 2008 een veehouderij die ze de komende jaren willen overdragen aan de volgende generatie.

"Toen mijn man het overnam zeiden ze al: 'waar begin je aan?' Nu wil mijn dochter het overnemen", vertelt Ingrid de Sain. "Maar de laatste vijf à zes jaar is het qua beleid een drama op z'n hoogtepunt." Een duidelijke aanpak voor de stikstofcrisis was er tot nog toe niet vanuit de overheid. De komende verkiezingen zijn daarin cruciaal: want politieke partijen hebben allemaal een andere kijk op de oplossing.

'Geef ons tijd en geld'

De boeren vragen de politiek vooral om twee dingen: tijd en geld. "Ja, wij kunnen verder verduurzamen", zegt De Sain. "Alleen daar hebben we tijd voor nodig. Dus zet die stip op de horizon voor over 15-20 jaar. Dan gaan we geen bedrijven opkopen, maar dat geld gebruiken voor innovaties. En dan kunnen we die doelstelling gewoon halen."

Hoe kijken de boeren naar de toekomst? - NH Nieuws

Boeren stapten de laatste twee jaar regelmatig op de trekker richting het Malieveld om te protesteren tegen de maatregelen. Dat begon in oktober 2019, toen het kabinet met een plan kwam om varkensbedrijven uit te kopen en de veestapel te halveren. Later ging het om het zogenoemde koeiendieet: een plan om minder eiwit in veevoer te stoppen - eiwit zorgt namelijk voor meer stikstof in de mest. Het wakkerde ook onderliggende kwesties aan, zo kwamen er ook protestacties bij distributiecentra van supermarkten om de melkprijs onder de aandacht brengen.

Hoeveel stikstof stoot de landbouwsector uit?
In 2017 stootten de agrariërs 106 miljoen kilo stikstof uit, zo meldt de NOS met cijfers van het RIVM. Daarin had de veeteelt het grootste aandeel. Er is al verduurzaamd: sinds 1990 heeft deze sector de uitstoot met 64 procent teruggedrongen. De andere twee grote vervuilers (verkeer en industrie) waren in 2017 verantwoordelijk voor een uitstoot van 44,79 miljoen en 16,9 miljoen kilo stikstof, zo schrijft de NOS.

Want het totaalpakket zorgt volgens de boeren er voor dat ze klemgezet worden: de boerensector moet vanuit de overheid maatregelen nemen om te verduurzamen. Daarmee worden agrariërs gedwongen om kostbare investeringen te doen, terwijl de inkomsten volgens hen te laag blijven. Ook zouden Provincie, ministerie en gemeenten allemaal met regels komen, die vervolgens steeds lijken te veranderen, zo vinden de boeren.

Ingrid de Sain en haar man Gerard van Dijk noemen als voorbeeld dat ze een nieuwe vloer willen in hun stal. Gerard van Dijk: "Onze angst is: als je nu een roostervloer vervangt, voldoet 'ie dan over tien jaar nog aan de eisen? Want het zijn investeringen van meer dan een ton."

Melkveehouder Gerard van Dijk heeft twijfels over de investering van een nieuwe vloer - Foto: NH Nieuws

Wie zich vanuit de Tweede Kamer inzet voor de stikstofaanpak, is Laura Bromet van GroenLinks. Bromet presenteerde vorig jaar samen met fractievoorzitter Jesse Klaver een alternatieve stikstofwet. 

Toekomstgericht

Bromet vindt met GroenLinks dat de landbouw drastisch op de schop moet. GroenLinks pleit voor een stevige financiële ondersteuning voor boeren. Maar ook moet de veestapel halveren en moet er in Nederland meer ruimte komen voor natuurgebieden. "Ik denk dat als er minder dieren in Nederland komen, dat er ook voor de blijvende boeren meer ruimte komt om hun bedrijven toekomstgericht te maken. Dat hoop ik echt voor de boeren, want zij zijn de afgelopen jaren door CDA en VVD-kabinetsbeleid aan hun lot overgelaten", aldus Bromet.

Boeren vrezen voor strenge regels en een noodgedwongen stop van veel bedrijven. De onrust van de afgelopen jaren heeft melkveehouder Ad Baltus over de streep getrokken om zelf de politiek in te gaan. De veehouder uit Zuidschermer staat op de kieslijst van de Boer Burger Beweging.

Lees verder onder de foto.

Ad Baltus (Boer Burger Beweging) en Laura Bromet (GroenLinks) hebben allebei een andere kijk op de stikstofaanpak - Foto: NH Nieuws

Baltus mist bij beleidsmakers de kennis over de landbouwsector en daarin wil hij het verschil gaan maken in de politiek. "Het zou heel goed zijn, als je in de landelijke politiek wil, dat je eerst tien jaar met je handen gaat werken. [...] Dan weet je wat er speelt in de samenleving. Ik zie nu heel veel politici dingen roepen waar ik bij m’n eigen denk: volgens mij hebben jullie tien jaar onder een steen gezeten."

Wat er volgens de veehouders dan wel nodig is? Ingrid de Sain is er kort over: "Duidelijkheid. Wij hebben behoefte aan duidelijkheid. Die stip op de horizon, die hebben wij nodig. En geen korte termijn. En ook niet als die stip gezet is: 'o ja, en nu gaan we dit nog even veranderen'."

Uitstootneutraal

Baltus: "Als je nu kijkt wat er aan ontwikkelingen gaande is om die uitstoot te verminderen, dan zou ik er niet gek van opkijken, dat als we die boeren de kans geven, dat ze over 10 -15 jaar uitstootneutraal zijn. Alleen al met de ontwikkelingen die gaande zijn. Maar we hebben de tijd nodig en de financiële middelen nodig."

Maar of die tijd er is? Laura Bromet heeft grootse plannen met GroenLinks. Om de stikstofuitstoot terug te dringen is de agrarische sector aan zet, zo vindt de politica. "We hebben het stikstofprobleem en het klimaatprobleem. En heel veel oplossingen van het klimaatprobleem zijn ook de oplossingen van de stikstofcrisis. We zijn allemaal langzamer gaan rijden om stikstof uit de auto’s te verminderen. Maar in de veehouderij is nog niets gebeurd. En dat zou echt moeten gebeuren nog."

Lees ook

Meer nieuws uit West-Friesland?
💬 Blijf op de hoogte via onze Facebookgroep Nieuws uit West-Friesland. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws
📰 Volg de laatste berichtgeving altijd via weeff.nl
🔔 Download de app van WEEFF en krijg een melding bij belangrijk nieuws uit jouw buurt
📧 Stuur ons jouw tips op via [email protected] of app ons via 06-23405405
✏️ Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]