Ga naar Content

Den Helder bouwt 75 jaar aan een nieuwe stad: "We dachten nog steeds aan een groeistad"

DEN HELDER - Als eind jaren '70 de wederopbouw is afgerond, gaat het bouwen aan Den Helder gewoon door. De ambities moeten wel worden bijgesteld. De dromen over een grote stad zijn niet haalbaar. Rijk en provincie gaan zich richten op andere steden.

Foto: NIMH

Deze week blikt NH Nieuws terug op wat er na de Tweede Wereldoorlog gebeurde met Den Helder, hoe de stad herrees uit de as. Hoe de wederopbouw doorging in stadsvernieuwing. En waarom er nu een tweede 'wederopbouw' gaande is waarbij juist weer gebouwd wordt met stijlen en materialen van voor de oorlog. Vandaag deel 4: "We dachten nog steeds aan een groeistad."

Jaloers

"Wij waren wel eens jaloers op Schagen en Alkmaar", vertelt Jan Vonk, die in 1975 de nieuwe directeur Openbare Werken wordt bij de gemeente Den Helder. Hij gaat aan de slag in hetzelfde gebouw van waaruit de wederopbouw werd gecoördineerd. "Het Rijk richtte zich met de stadsvernieuwing op andere steden, dat werden groeisteden genoemd. Dan moest je zitten op 35 minuten van Amsterdam. Wij zaten toen te ver."

Ook postzegelhandelaar Cees van der Wel strijkt in de jaren '70 neer in Den Helder. "Mijn vader kwam uit Oud Den Helder en is na de oorlog in Delft belandt. Hij is daar een postzegelhandel begonnen en wilde heel graag weer terug naar Den Helder. Zo zijn we teruggekomen. En in 1977 ben ik hier in de Koningsstraat zelf mijn winkeltje begonnen. Dat was mijn jongensdroom." Nu is hij één van de laatste winkeliers in de straat.

Tekst gaat verder onder de video.

Den Helder bouwt 75 jaar aan een nieuwe stad: "We dachten nog steeds aan een groeistad" - NH Nieuws

Directeur Openbare Werken Jan Vonk gaat naast alle bouwprojecten aan de slag met de infrastructuur. Hij zorgt voor belijning en vluchtheuvels. Het wordt drukker op de weg en dus is er meer structuur nodig. De vraag naar woningen blijft ondertussen groot.

Ambitie

"We wisten dat de ambities moesten worden bijgesteld, maar de woningbehoefte was groot. We keken vooral hoe we aan de huisvestingsvraag konden voldoen. De kritische beoordeling van  de 50-er jaren bouw begon toen wel al. We zagen dat de wijk Nieuw Den Helder wel heel monotoom was gebouwd. Dat was De Schooten ook, maar dan op een andere manier. Het heeft veel meer kwaliteit, meer laagbouw en meer structuur."

Eind jaren '80 zorgt een historische gebeurtenis voor een grote verandering bij de grootste werkgever van de stad. De val van de muur, het ontdooien van de Koude Oorlog, zorgde voor grote bezuinigingen bij de marine. Het defensieonderdeel moet reorganiseren. Van 23.000 personeelsleden in de jaren '60 zakt het aantal arbeidsplaatsen terug tot 10.500 plaatsen nu.

Tekst gaat verder onder de video.

Den Helder bouwt 75 jaar aan een nieuwe stad: "We dachten nog steeds aan een groeistad" - NH Nieuws

Het wegvallen van arbeidsplaatsen bij de marine is niet het enige probleem in die perdiode, Jan Vonk noemt ook het eerdere vertrek van het kantoor van de NAM uit de stad als groot verlies voor de werkgelegenheid. De stad komt daarna in een negatieve spiraal terecht. In Nieuw Den Helder komen klachten over de kwaliteit van de flats. Om de vele leegstand tegen te gaan, worden er nieuwe bewoners naar de stad getrokken. Vaak gaat het om jonge Antillianen zonder opleiding en zonder uitzicht.

Sloop

De sociale problemen groeien tot het in de jaren '90 onhoudbaar wordt. Sloop is de enige optie. "Onze ingreep, de sloop van flats in Nieuw Den Helder in 1999, is bepalend geweest", vertelt directeur Robbert Waltmann van Woningstichting Den Helder. "We hebben daar een heel nieuw centrum gebouwd dat in 2011 is geopend door koningin Beatrix."

De oude flats van de Falgabuurt gaan tegen de vlakte. Een nieuwe wijk, gebouwd tussen nieuw aangelegde duinen, verschijnt. "Als je nu kijkt naar die wijk en je bedenkt dat er een tijd was dat mensen daar niet meer durfden te komen, dat de postbode onder politiebegeleiding zijn ronde liep, dan denk je: 'Wat is het hier mooi wonen nu'", zegt Waltmann. De aanpak zal het startsein blijken van nog veel meer ingrepen in de stad. Vooral het centrum staat dan hoog op het lijstje om aan te pakken.

Lees ook

💬 Wil je niets missen uit de Noordkop?

Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]