Kan corona Schiphol de kop kosten? Vier vragen en antwoorden over het slechtste jaar ooit

Terwijl Nederland half maart 2020 voor het eerst in lockdown ging, sloeg de coronacrisis al zeker maand eerder toe op Schiphol. De KLM-vluchten tussen Amsterdam en China werden als eerste de nek omgedraaid en al snel volgde het even zo belangrijke netwerk tussen Schiphol en de Verenigde Staten.

Tegen de tijd dat de kroegen, kappers en scholen de eerste keer dicht gingen, was Schiphol gereduceerd tot 'Kern-Schiphol'. Pieren en terminals waren gesloten en een landingsbaan moest dienst doen als parkeerplaats voor vliegtuigen.

Vier vragen en antwoorden

De dramatische jaarcijfers die vandaag bekend werden gemaakt waren dus geen verrassingen, maar hoe het verder moet met Schiphol is nog uiterst onzeker. NH Nieuws probeert antwoord te geven op vier vragen over de situatie op Schiphol.

Al meteen aan het begin van de crisis werd bekend dat KLM een miljardenlening van de overheid kreeg om te overleven. Heeft Schiphol die ook gekregen?

Schiphol heeft geen lening gekregen. Hoewel er vorig jaar nog zeker 60.000 mensen op Schiphol werkten, is maar een heel klein deel daarvan in dienst van de luchthaven zelf. Bij KLM werkte tot de crisis 33.000 mensen, bij de Royal Schiphol Group zijn dat er 3.000.

Al het andere personeel werkt voor bedrijven die door Schiphol worden ingehuurd om bijvoorbeeld de beveiliging, afhandeling of schoonmaak te doen. Het was aan al die bedrijven zelf om de NOW-regeling bij de overheid aan te vragen. Dat heeft Schiphol ook gedaan en gekregen. De luchthaven heeft, net als KLM en veel andere bedrijven op Schiphol, wel honderden banen moeten schrappen.

Kan Schiphol failliet gaan?

Schiphol zegt dat daar nu geen sprake van is. De luchthaven heeft de afgelopen jaren veel geld gespaard om het voorlopig te kunnen uithouden. Er is ook veel in kosten gesneden, door bijvoorbeeld het eerder genoemde schrappen van banen en het uitstellen van grote bouwprojecten zoals de nieuwe terminal. Schiphol heeft ook een vastgoedbedrijf waar veel geld aan verdiend is en dat naar verwachting zal blijven doen.

Het aantal vluchten daalde van bijna 500.000 in 2019 naar 227.00 vorig jaar. Er waren in 2020 nog maar 21 miljoen passagiers. In 2019 waren dat er nog 72 miljoen. Toch is het aantal bestemmingen nauwelijks gedaald, hoe kan dat?

Hoewel de vraag naar vliegtickets is gekelderd en er voor de hele wereld een negatief reisadvies geldt, zijn er nog steeds mensen die willen of moeten vliegen. Veel van die reizigers gebruiken Schiphol als overstap-luchthaven.

Bovendien willen luchtvaartmaatschappijen niet van hun landingsrechten af, die op Schiphol heilig zijn. Die houdt je op dit moment alleen nog, als je blijft vliegen. Over die internationale afspraken is wel discussie, maar zolang die rechten van je afgepakt kunnen worden, blijven die routes in stand. In veel gevallen wordt er alleen met vracht gevlogen, om in elk geval wat te kunnen verdienen, maar ook bijvoorbeeld coronavaccins te vervoeren.

Een krokusvakantie met vliegtuig zit er niet in, maar kan ik voor zomervliegvakantie wel alvast boeken?

Tot nu toe geldt het negatieve reisadvies voor heel de wereld tot eind maart, maar of dat wordt verlengd is nog niet bekend. Reisorganisaties zitten te springen om weer vakanties te verkopen en Schiphol wil dat er duidelijkheid komt voor passagiers. De luchthaven noemt dat 'reisprotocollen'.

Je moet dan denken aan een testbeleid aangepast voor de bestemming waar je naartoe vliegt, in plaats van lukraak de hele wereld op oranje zetten. De discussie over vaccinatiepaspoorten ligt ook op tafel, maar volgens Schiphol staan de reisprotocollen nog in de kinderschoenen.

Schiphol wil, net als KLM, zo snel mogelijk af van de dubbele testverplichting. Nederland heeft momenteel de strengste testregels van Europa. Wie naar Schiphol vliegt moet twee negatieve coronatestuitslagen kunnen laten zien.

Premier Rutte noemde die maatregel 'een extra slot' om de voorkomen dat het coronavirus vanuit het buitenland naar Nederland wordt meegenomen. Maar wat de verplichting nu vooral veroorzaakt is dat reizigers KLM links laten liggen en via ander Europese maatschappijen hun weg toch wel naar Nederland weten te vinden.