Worsteling coronaregel op basisscholen: "Thuis- én fysiek onderwijs niet werkbaar"

Directeur Marijke van Amersfoort van basisschool Samenspel in Amsterdam-Zuidoost kan wel begrijpen dat ouders hun kind niet laten testen. "Zo’n staafje door je neus en in je keel is niet bepaald een leuke ervaring", vertelt ze. Sinds deze week is groep vijf in quarantaine. Van de 27 leerlingen hebben drie kinderen zich inmiddels laten testen, de overige 24 kinderen nog niet. “Het gevolg is dat we nu een klas hebben met drie kinderen, en dat de overige kinderen thuisonderwijs krijgen", laat ze weten.

Het ‘dubbele’ onderwijs geven, levert de school veel kopzorgen op. "Je wil niemand buitensluiten en daarom ga je tot het uiterste om de kinderen les te geven", vertelt ze. "In eerste instantie lag de focus op fysiek onderwijs. Maar nu blijkt dat de meeste kinderen zich toch niet laten testen, verleggen we dat naar thuisonderwijs", vertelt de directeur. 

Fysiek en online onderwijs onwerkbaar

Haico van Velzen, trainee-bestuurder van stichting Westelijke Tuinsteden zegt dat een combinatie van fysiek en online onderwijs onwerkbaar is. "Dan zou je tijdens de les moeten gaan 'zoomen' of 'meeten' om de kinderen aandacht te geven, en dat is echt niet makkelijk voor elkaar te krijgen", vertelt Van Velzen. "Bovendien is er een lerarentekort en lopen de meeste leraren al maanden op hun tandvlees."

Van Velzen begrijpt goed waarom ouders hun kinderen niet graag laten testen. Van de zestien basisscholen in Amsterdam Nieuw-West die Van Velzen bestuurt, zijn er momenteel vijf klassen in quarantaine. "Op dag vijf mag je je laten testen. Dan heb je misschien op dag zeven of acht de uitslag en kan je op dag negen naar school", legt hij uit. "En zonder test kan je op dag elf ook gewoon weer naar school." 

Bij de Meerwerf basisscholen in de Noordkop zien ze hetzelfde probleem als in Amsterdam. "Bij ons is het in iets minder ernstige mate dan in Amsterdam, maar wij hebben ook last van het beleid", zegt bestuurder Nils van Heijst.

"We hebben nu drie klassen thuis zitten in quarantaine." Bij de ene klas is een leerling besmet, bij de andere klas een leraar. In de derde klas is een kind waarvan er een grote kans is dat die besmet is. "De ouders twijfelen om hun kind te laten testen", vertelt Van Heijst. "Wij doen een appèl op de ouders om hun kind te laten testen, maar uiteindelijk is het aan hen om te besluiten of ze zich gaan testen. Zo niet, dan moeten ze langer in quarantaine."

In West-Friesland geven basisscholen aan dat het aantal klassen dat in quarantaine zit nog meevalt. Alle klassen van scholenstichting Present, waar twaalf West-Friese scholen onder vallen, draaien nog. "Het valt me alleszins mee", vertelt directeur Ruud Bijlsma. Ciska van Roosmalen is directeur van basisschool De Tweemaster in Enkhuizen.

Wat betreft klassenuitval ontspringt deze school tot nu toe ook de dans. "Wij hebben nog geen klassen naar huis hoeven sturen. Dat is gewoon het toeval dat we nog geen kinderen hebben met corona", zegt Van Driel. "Als ouders besluiten om hun kind niet te testen, dan wordt de thuisblijfmaatregel verlengd. Daar heb ik verder geen oordeel over, dat is aan de ouders", zegt ze. 

Personele problemen

Dat hele klassen nu thuis moeten blijven, zorgt voor personele zorgen bij de scholen. "Dat is mijn grootste zorg: dat ik 's ochtends gebeld word en er geen invallers zijn. En dat ik de ouders moet informeren om hun kind thuis te houden. Dat is voor ouders heel belastend. Je merkt ook dat mensen een korter lontje krijgen", zegt Van Driel. 

Voor scholen is het moeilijk om invallers te vinden, zegt directeur Bijlsma. "Het is wel voorgekomen dat een leraar in quarantaine moest en dan moest de klas ook naar huis. Het is bijna ondoenlijk om invallers te krijgen en we willen ook zo weinig mogelijk externen in school."

Omdat het thuisonderwijs inmiddels draait als een geoliede machine, gaan de scholen van Present na één dag over op online onderwijs wanneer er een klas in quarantaine moet. "Het is óf thuisonderwijs óf onderwijs op school. Na een dag kunnen we het omzetten tot thuisonderwijs. We hebben acht weken zo gewerkt en dat draaide hartstikke goed."

Meer vrijheid

Voor scholen is het ingewikkeld om de nieuwe coronaregels in de praktijk toe te passen. Dat beaamt Bijlsma van scholenstichting Present: "Er wordt gezegd dat je kinderen in clusters moet neerzetten, maar in de praktijk is dat vrijwel onmogelijk. Je kunt kinderen niet in groepjes houden en op anderhalvemeter afstand."

Op andere scholen lopen ze ook tegen die problemen aan. Directeur Van Driel van De Tweemaster in Enkhuizen: "De onderwijsassistent wil je inzetten bij zo veel mogelijk klassen, maar dat kan nu niet meer. Want als de onderwijsassistent positief getest wordt, moeten alle klassen naar huis."

De school draait wel weer zoals eerst, met volle klassen en gewone lesdagen. "We hebben wel het buitenspeelrooster aangepast. Normaal speelden we met meerdere klassen samen buiten. En we hebben de looproute aangepast van buiten naar binnen, zodat klassen elkaar niet tegenkomen op de gang."

Volgens Van Velzen, bestuurder van stichting Westelijke Tuinsteden in Amsterdam, moeten de scholen meer vrijheid en vertrouwen van de regering krijgen om oplossingen te zoeken voor het probleem. "Scholen weten zelf heel goed wat het beste is voor hun kinderen, medewerkers en ouders."