Ga naar Content

Vogelringen van groot belang: "Het menselijk handelen heeft effect op dieren"

TEXEL - "Wij doen onderzoek met als doel het in kaart brengen van veranderingen in de omgeving en het effect hiervan op populaties", aldus Roos Kentie, onderzoeker op de Universiteit van Amsterdam en het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee. Het ringen van zilver- en mantelmeeuwen is van belang om de 'burgerlijke stand' van kolonies bij te houden. "Het menselijk handelen heeft effect op dieren."

Foto: Sjef Kenniphaas

Het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) doet onderzoek naar de zilvermeeuw en de mantelmeeuw. Alleen al op de Noordzee zijn volgens onderzoeker Roos Kentie grote veranderingen gaande door windmolenparken, klimaatverandering en visserij. "Belangrijk is dat de vogels worden geringd om zo, naast hun vliegroute, inzicht te krijgen in onder ander het broedproces en hun levensjaren in kaart te brengen."

Ringen 

"De zilvermeeuw neemt in aantal best wel af", vervolgt Kentie. "De kleine mantelmeeuwen namen eerst heel erg toe, maar de afgelopen tien jaar nemen ook die heel erg af. Je hoort hier niemand over, meeuwen worden gezien als vogels die overlast geven." De reden voor overlast in steden: weggedreven meeuwen uit hun broedkolonie door recreatiemogelijkheden. "Voorheen zaten ze in de duinen, nu zijn er niet zoveel broedplekken meer."

Voor het onderzoek naar populatiecijfers is een representatieve steekproef nodig die informatie verstrekt uit de kolonie van geringde vogels. Jonge meeuwen worden hierbij geringd voordat ze kunnen vliegen en oudere broedvogels worden via een 'inloopkooitje' kort vastgehouden, geringd en vervolgens zo snel mogelijk vrijgelaten. Kentie: "We proberen het gelijk te houden. We hebben op zich niet meer geringd dan afgelopen jaren, we ringen niet meer dan nodig."

Zwakke meeuwen 

"Vorige zomer hebben wij zeventig jonge meeuwen binnengekregen: een piek van jonge meeuwen met ondergewicht", vertelt Jasmijn Hulleman, dierverzorger Ecomare. "Ondanks alle inspanningen om te stabiliseren ging zeventig procent dood. De vorige zomer vond ik qua meldingen extreem. Ik hoop dat het geen trend wordt." In totaal ving Ecomare Texel in 2020 81 zilvermeeuwen op, waarvan 13 kleine mantelmeeuwen en 18 andere soorten meeuwen.

"We creëren zelf het probleem, door verstoring of voedseltekort"

Jasmijn Hulleman, dierverzorgster ecomare

Sinds de nieuwe wet voor vissers om bijvangst niet meer overboord te gooien, hebben de meeuwen het zwaarder. "Het is jammer dat meeuwen als vervelende vogels worden beschouwd. We creëren zelf het probleem, door verstoring of voedseltekort. Ze hebben vaste plekken waar ze hun eten vandaan halen en kunnen niet zo goed schakelen", aldus Hulleman.

Het ringsysteem van vogels is voor meeuwen extra interessant, omdat ze vaak bij mensen zitten en ringen zo leesbaar zijn, vertelt Hulleman. Veel meeuwen gaan normaal gesproken in het eerste jaar dood, door het niet bekend zijn met een goede voedselbron of door concurrentie onderling."Ook door ringonderzoek zie je dat een voorheen zwak dier zichzelf nu wel kan redden: de zogenaamde 'kneusjes'."

Afname meldingen

Regelmatig worden er vogels met ringen gevonden, zo vertelt Ruth Kraak, bestuurslid bij Vogelasiel De Paddestoel in Den Helder. "We krijgen regelmatig vogels met ring en voeren die altijd in. Meestal zijn de vogels wel jong en in de buurt geringd. Vorige week hadden we er nog eentje die vier jaar is geworden, een buizerd."

Kraak vertelt dat het aantal vogels in de opvang ten opzichte van vorig jaar is teruggelopen. "In 2019 waren het 1.882 vogels en in 2020 1.790. We hebben dit jaar tot nu toe zeventig nieuwe vogels." Dat er minder vogels worden gevonden, heeft volgens haar te maken met het feit dat door de coronacrisis minder ambulances rijden. "Mensen bellen ons eerst met de vraag wat ze moeten doen wanneer ze een vogel vinden. Dat mensen het dier zelf moeten brengen en denken 'hoe moet ik dat doen', heeft erg meegespeeld."

"Je verzorgt een vogel, laat ze vrij en ziet ze nooit meer terug"

Ruth Kraak, vogelasiel de paddestoel

Het vogelasiel verzorgt veel vogels en laat ze, wanneer ze sterk genoeg zijn, vrij. Helaas is het niet mogelijk om elke vogel te ringen, omdat er naast een professionele ringer ook de juiste papieren nodig zijn om een vogel te mogen ringen. "Je verzorgt een vogel, laat ze vrij en ziet ze nooit meer terug", aldus Kraak. 

💬 Wil je niets missen uit de Noordkop?

Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]

Lees ook