OUDERKERK AAN DE AMSTEL - Vogelliefhebbers verheugen zich er enorm op, want het is de aankondiging van het voorjaar: de eerste grutto's zijn weer in het land! Dat is eigenlijk vaste prik zo rond eind januari. Ook nu weer zijn ze voor het eerst gezien bij het Landje van Geijsel in Ouderkerk aan de Amstel.
Op zoek naar de Grutto op het Landje van Geijsel - NH Nieuws
Later kwamen er meldingen uit o.a. de Eilandspolder. En toen ging het vriezen en sneeuwen en hebben de grutto's zich teruggetrokken naar delen van de kust waar het water niet bevriest en er wormen in de bodem zitten. Maar wij hebben ze alvast gezien!
Wintergasten
Een vijftal vogelaars heeft post gevat tegen de kijkschuur, die naast het Landje van Geijsel staat. Er zijn er een paar met verrekijkers en met telescopen op een statief. Allemaal turen ze het weiland af dat onder een paar centimeter water staat. Wij kijken mee met Jos Vrolijk, die al jaren de vogelstand bijhoudt op deze plek. "Er zitten nu veel smienten, meerkoeten, slobeenden en daar achter bij die richel zit zelfs een pijlstaart."
Dat is een prachtige eend, het mannetje wit met zwarte en met een staart die parmantig in de lucht steekt. Het zijn wintergasten: vogels die broeden in Scandinavië en Rusland en die hier de winter doorbrengen.
We willen grutto's zien en gelukkig worden we niet teleurgesteld. De vogelaars die er staan, hebben ze al gespot: "Daar zitten er vier." Ze wijzen naar een plukje gras op een streep modder, midden op het landje. Jos is blij en teleurgesteld tegelijk. "Ik ben blij dat ze er zijn en we grutto's kunnen zien, maar eerder deze week waren het er zestien."
Dat weet ik al, want ik heb ze eerder deze week gefilmd. Om er zeker van te zijn dat ik grutto's in de uitzending zou hebben, ben ik al wat gaan rondkijken. Eerst waren ze er wel, toen weer niet. Toen waren ze in de Eilandspolder en toen weer niet. Toen ging het vriezen en waren ze nergens. Toen ging het weer dooien en vond ik ze in de regen op het Landje van Geijsel, waar ik mijn zoektocht begonnen was.
Blauwe kiekendief
De grutto, Koning van het Weiland, de Nationale Vogel van Nederland. Vaak bezongen en helaas bedreigd en in aantal afnemend. "De omstandigheden in de landbouw zijn gewoon niet goed genoeg voor de grutto", legt Jos uit. "Er wordt veel vroeger gemaaid dan vroeger, het land en de sloten zijn veel droger, de insecten zijn er niet meer en veel goed weiland is verdwenen onder woonwijken en bedrijventerreinen." De gruttostand is de afgelopen dertig jaar afgenomen met ongeveer driekwart.
Maar hier bij het landje van Geijsel is het toch een beetje feest. Zeker als alle vogels ineens de lucht ingaan. "Een rover, een rover!", roepen de vogelaars die weten dat alleen het verschijnen van een geduchte roofvogel maakt dat alle vogels in één klap er vandoor gaan. Maar welke? "Een blauwe kiek, een blauwe kiek!" Ik weet niet wie hem al eerste gezien heeft maar alle ogen, kijkers en telescopen zijn gericht op de grote grijsbruine roofvogel die laag over het weiland achter de vogels aan gaat. Het is een blauwe kiekendief die normaal alleen te zien is op de waddeneilanden , maar die in de winter ook het vaste land aan doet.
Veehouder Jan Geijsel maakt zich vrolijk om alle commotie die het verschijnen van de roofvogel heeft losgemaakt. Jan komt vaak even kijken als hij langsgaat bij zijn koeien die een eindje verderop op stal staan. Zijn naam is verbonden met dit landje, dat inmiddels in eigendom is bij Landschap Noord-Holland.
"Ongeveer in het jaar 2000 of zo ben ik begonnen met het onder water zetten van dit veldje, zo ergens in januari. Dat leidde meteen tot een toestroom van allerhande vogels. Die komen hier de wormen oppikken die door het water naar de oppervlakte komen. Ze staan hier ook veilig met hun pootjes in het water, zodat ze een vos kunnen horen aankomen. Dat vinden ze prettig zo."
Landschap Noord-Holland zet dit beleid voort, omdat het zo'n enorm succes is geworden. Zij het met wat kleine aanpassingen. "We zijn heel blij dat we dit vogelparadijs hebben kunnen verwerven", zegt Marion Scherpuis, boswachter van Landschap Noord-Holland. "Het is heel erg belangrijk voor de weidevogelreservaten in de buurt."
Riet
"De grutto's komen hier het eerst aan na hun trektocht uit Afrika, via Portugal. Ze eten zich hier weer helemaal sterk, om vervolgens hun broedgebieden op te zoeken in de weilanden in de wijde omgeving. We gaan in de toekomst het water er wat minder lang op laten staan, omdat we zien dat het gras op sommige plekken langzaam plaats maakt voor riet. Dat willen we niet, want daar houden grutto's niet zo van."
En om die grutto is het allemaal te doen. Nu maar wachten tot de dooi inzet, het ijs en de sneeuw verdwijnt. Dan komen de grutto's weer terug.
Bekijk alle verhalen en afleveringen op onze themapagina Natuurlijk Noord-Holland.
Opmerkingen, tips of vragen? Stuur verslaggever Stephan Roest een berichtje via [email protected]