Longpatiënt José Thomas kan weer ademen door schone lucht in Den Helder

"Ik was 17 toen ik erg begon te hoesten", vertelt José Thomas op de dijk bij Huisduinen. "Ze dachten toen eerst aan kinkhoest, omdat het hoesten maar niet over ging. Via de huisarts ben ik uiteindelijk bij de longarts beland en toen bleek het astma te zijn. En hoe het kon? Er werd in de buurt wel een fabriek gesloopt, misschien is dat de piek geweest. Je weet het niet."

José woont op dat moment met haar ouders, broer en zus in Woerden. Zus Marion blijkt ook astma te hebben. De twee gaan al snel achteruit, vertelt José. "Ze dachten 'even een pufje en dan gaat het wel weer'. Maar dat bleek bij ons niet te werken. Daarna moeten we al snel aan de antibiotica, omdat we longontsteking hadden en toen ook nog aan de prednison. En daar kwamen we niet meer van af."

Kwaliteit van leven

De astma belemmert de zussen in hun leven."We woonden toen nog dicht bij de stad en als ik daar heen wilde lopen, dan was ik na de eerste winkel klaar. Dan was ik zo moe en geprikkeld van de sigarettenlucht en parfums. We hadden toen eigenlijk geen kwaliteit van leven", legt ze uit. "Op een gegeven moment is zelfs de opleiding tot doktersassistent stil komen te liggen, omdat we naar Davos in Zwitserland moesten om te revalideren. Het was best wel heel heftig."

Tekst gaat verder onder de foto.

Na flink te zijn opgeknapt in Zwitserland, gaan de zussen na thuiskomst alweer snel achteruit. Ze nemen daarom een drastisch besluit. "We hebben toen de kaart van het RIVM gepakt met daarop de fijnstof. We zagen dat langs de kust in Friesland, Groningen, de Noordkop en de Waddeneilanden de lucht het schoonst was. En Den Helder trok ons wel."

José en zus Marion komen terecht in de Seringenlaan, aan de rand van de stad, vlakbij de Duinen. "We merkten eigenlijk dat als we hier naar een huis gingen kijken, we al dieper konden ademen. De lucht is minder taai, om het zo maar te zeggen. Ik ben gaan wandelen. Eerst maar tien minuten, tot ik uiteindelijk helemaal hier over de heuvel kon komen en de zee zag. Dat was wel even 'doel behaald'."

De lucht boven Den Helder heeft haar zoveel goed gedaan, dat ze de medicatie waar ze in Woerden niet zonder kon, inmiddels aan de kant heeft gelegd. "Ik heb alleen nog noodmedicatie. Die gebruik ik 5 keer per jaar misschien. En ik heb een HBO-studie ICT gedaan in Alkmaar, Cum Laude, dat was echt wel de kers op de taart. Ik heb nog astma, maar ben eigenlijk helemaal hersteld."

Akkoord

Het is vandaag precies een jaar geleden dat het Rijk met 9 provincies en 36 gemeentes het Schone Lucht Akkoord sloot. Volgens het Longfonds zijn er sindsdien nog twee provincies en maar 20 gemeentes bij gekomen. De organisatie vindt dat niet genoeg en hoopt op meer. Den Helder, waar José nu woont, staat daar volgens de website overigens ook nog niet tussen.

"Dat verbaast me, van mij mag de gemeente het ook ondertekenen", zegt Thomas daarover. Voor sommige patiënten zal verhuizen, hoe heftig dat besluit ook is, voorlopig de enige optie zijn. "Als je jong bent en je hebt geen energie en kan er bijvoorbeeld geen opleiding door doen. Of je hebt jonge kinderen die astma hebben en instabiel daardoor zijn. Ik kan het zeker aanraden."