Bekende schrijvers doen oproep: bestel online bij je lokale boekhandel

Waar sommige Noord-Hollandse boekwinkels eerder nog een positief effect leken te merken door de coronaperiode, wordt het voor boekhandelaren toch steeds lastiger naarmate de winkels langer dichtblijven. Ze werken hard om alle online bestellingen rond te brengen en hier en daar wordt nog wat verdiend door samenwerkingen met supermarkten. Maar de omzet blijft achter ten opzichte van vóór corona. De Koninklijke Boekverkopersbond (KBB) doet zelfs een oproep aan het kabinet om de boekwinkels weer te openen. 

"Het steekt me het meest dat het heel druk is in de winkelstraten, en wij zijn dicht", zegt
mede-eigenaar Cor Wiersma van Boekhandel LOS in Bussum. "Terwijl het in de eerste
lockdown doodstil op straat was en wij gewoon open waren."

Wiersma doet op Facebook een soortgelijke oproep als de KBB aan minister en
dorpsgenoot Wopke Hoekstra op Facebook: "Samen met andere lokale helden proberen wij
Bussum tot het hart van het Gooi te maken. Steun ons."

December is normaliter de maand waarin boekhandels de meeste omzet draaien. Wiersma: "Kerst is het seizoen om boeken te geven, opa en oma komen dan voor het hele gezin boeken kopen voor onder de kerstboom." Maar niet dit jaar. Al heeft Wiersma wel veel bestellingen gehad rond kerst, wat hij daaraan verdiend heeft, is niet meer dan wat hij op een goede zaterdag in december zou omzetten.

"Het gaat meer om goodwill naar de klant toe. Als eigenaar bezorg ik zelf ook de boeken en dat vinden mensen wel heel plezierig. Dat je dat zelf doet en zo het contact een beetje onderhoudt", zegt Wiersma.

Boekwinkel als ontmoetingsplek

Juist dat contact is wat er mist, nu de fysieke boekwinkels gesloten zijn. Sanne Fase van Java Bookshop Amsterdam maakt zich soms zorgen. Ze kent haar klanten goed. "Zeker in de eerste lockdown merkten we dat mensen geschrokken waren of bang. En hier in de Indische Buurt in Amsterdam zijn heel veel mensen alleen. Die willen toch een praatje maken, even naar een boek zoeken, een loopje maken tijdens de lunch."

Ook de Java Bookshop heeft geen decembermaand zoals normaal gehad, al heeft de winkel Sinterklaas nog kunnen meepakken. "Dat maakte de pijn wat zachter", zegt Fase. Maar hoewel ze vandaag zo’n vijftig boeken moest rondbrengen, is dat nog steeds maar de helft van wat ze zou verkopen als de fysieke winkel open was.

Gelukkig is het voor de buurt heel duidelijk dat de Java Bookshop aan bezorgen doet. Fase: "We hebben heel groot op het raam gespoten dat je ons kan bellen of mailen. Omdat dat er grappig uitziet, doen ook veel mensen dat. En er lopen veel mensen langs ons onderweg naar het park, waar we vrij dichtbij zitten."

Er is volgens de KBB een ‘scheefgroei waarbij online retailers een ongekende groei doormaken’ en de fysieke boekhandels hun normale omzetaantallen niet halen.

Aanstaande donderdag start de Stichting Collectieve Propaganda voor het Nederlandse Boek (CPNB) daarom een campagne om de consument te stimuleren om online boeken te kopen bij de lokale boekhandel. Bekende schrijvers zullen donderdag op sociale media de oproep delen om vooral online bij hun lokale boekwinkel te bestellen.

Job Jan Altena van Stichting CPNB benadrukt het belang van het behoud van de fysieke boekwinkel: "Die boekhandel in de buurt zorgt dat er in de omgeving meer wordt gelezen en gaat zo ontlezing tegen."

Boekhandel trekker in winkelstraat

Bovendien zijn boekhandels trekkers in een winkelgebied, blijkt uit een rapport. Altena benadrukt ook dit economische aspect: "Winkeliers in winkelstraten met een boekhandel draaien hogere omzetten. Dat is bewezen", doelend op dit rapport.

Aan de Steun je Boekhandel-actie doet schrijfster Simone van der Vlugt mee: samen met drie andere bekende Nederlandse schrijvers sprak zij een radiospotje in. Ook werkt ze samen met de boekhandel in haar woonplaats Alkmaar. "Ik kom daar heel veel, dus hebben we een afspraak gemaakt. Wie een gesigneerd boek wil, kan mailen naar de boekwinkel. Dan signeer ik het boek en wordt het nog dezelfde dag opgestuurd."

Van der Vlugt vindt het belangrijk om de fysieke boekwinkels te steunen. "Ik denk dat heel veel mensen er nog niet zo van bewust zijn dat ze ook hun boeken online bij de boekwinkel kunnen bestellen. De actie is vooral een bewustzijnsslag."

Ze zou het verschrikkelijk vinden als de Alkmaarse boekhandel Van der Meulen’s zou verdwijnen. "Een boekhandel is voor mij een soort plek waar ik even in een andere wereld kom, waar je lekker kan snuffelen. Je doet soms vondsten, je ziet wel eens dingen liggen die niet op de bestsellertafel liggen. Of je krijgt boekentips van de boekhandelaar. Online kopen is een verarming, want je doet geen nieuwe ontdekking."

Maar ook als schrijfster is de boekwinkel in het algemeen van belang voor Van der Vlugt. "Ik signeer daar, geef er lezingen, ontmoet er mijn lezers. Ik loop in elke stad naar binnen om een bundeltje boeken te signeren, ook in het buitenland. Thuis verzin ik alles, maar de boekwinkel is de volgende halte waar het allemaal gebeurt."

Solidariteit naar andere ondernemers

Cindy Welboren van Nauta Boek in Den Burg op Texel zou zich wel wat ongemakkelijk voelen als zij open zou mogen en haar collega met de kledingzaak niet. "Natuurlijk wil ik het liefst dat mijn winkel open is, maar niet als ik dan de uitzondering ben. Hier in het dorp zijn we het winkelhart, je probeert hier met elkaar een mooi centrum met leuke winkels te hebben. Dan vind ik solidariteit ook wel heel belangrijk."