NOORD-HOLLAND - De sluiting van scholen is ingrijpend. Ouders en leraren vinden de huidige schoolsluiting nu al bijna niet vol te houden, en vrezen leerachterstanden. Ook zijn er grote zorgen over de gevolgen van de lockdown voor met name kwetsbare kinderen. Veel kinderen die niet genoeg hulp krijgen van hun ouders raken flink achterop en halen dat moeilijk weer in. Wat kunnen we doen om te zorgen dat kwetsbare leerlingen niet nog meer achterstand oplopen? Zou er een uitzondering moeten worden gemaakt voor scholen bij de mogelijke verlenging van de lockdown? Is er nog voldoende rek bij thuiswerkende ouders om hun kroost te ondersteunen met hun thuiswerk? En wat betekent de lockdown voor de toekomst van de kinderen?
Over de middelbare scholen is het kabinet er wel uit: daar kan het niet anders dan ze nog langer dicht te houden. Daarbij speelt ook mee dat de deskundigen van het RIVM hun eerdere adviezen hebben bijgesteld. Het idee dat middelbare scholieren een beperkte rol spelen in de overdracht van het coronavirus was een ‘vergissing’, zei kinderarts Karóly Illy tegen Nieuwsuur. Als de scholen weer open gaan, zullen ze strikt de anderhalve meter moeten naleven.
Voor basisscholen is het nog niet helemaal duidelijk of die de volle drie weken dicht blijven. Pas morgen is daarover meer duidelijkheid te verwachten. Premier Rutte zei vorige week nog dat hij de scholen weer open wilde zien. “Fysiek onderwijs blijft het beste voor de ontwikkeling van leerlingen.”
Grote zorgen
"Voor kwetsbare kinderen is dit echt een drama’’, zegt Rinda den Besten, voorzitter van de PO-Raad. Hebben ze een plek om rustig te werken? Worden ze gestimuleerd hun huiswerk te doen? Wordt er wel gekeken hoe ze hun werk maken en of ze alles snappen? Zijn ze op tijd wakker? ,,Ja, deze hele generatie heeft hier last van, maar de leerachterstanden zijn echt wel ongelijk verdeeld. En nee, dat gaat niet vanzelf goed komen. Misschien moeten kinderen de komende twee jaar extra uren les krijgen’’, aldus Den Besten.
,,Elke dag dat de scholen dicht zijn, vergroot de kansenongelijkheid’’, beaamt onderwijssocioloog Thijs Bol. En snel zal die groeiende ongelijkheid niet zijn weggewerkt. ,,Onderzoek wijst uit dat het lastig is om achterstanden in te lopen. Voor een bepaalde groep zal dit altijd een litteken blijven', aldus Thijs Bol. Naast kwetsbare leerlingen, zijn er ook grote zorgen om de kinderen in groep drie die nu de basis voor lezen en rekenen moeten leren en groepachters die volgend jaar naar een nieuwe school moeten. De PO-Raad roept scholen op om groepachters het voordeel van de twijfel te geven bij het schooladvies. Want, zegt ook onderwijssocioloog Herman van de Werfhorst, als de kinderen eenmaal op een te laag niveau komen, is het lastig op te klimmen. ,,Ons systeem is erg rigide.’’
Noodopvang vol
Ondertussen zit de noodopvang bij scholen en kinderopvang vol. Soms worden er zelfs kinderen geweigerd, omdat te veel ouders er een beroep op doen.
Ook ouders zitten met de handen in het haar. "Mijn mailbox ontplofte toen het nieuws dat de lockdown misschien verlengd wordt naar buiten kwam: zoveel ouders zien het niet meer zitten. De rek is eruit", zegt Marjet Winsemius van stichting Voor Werkende Ouders.
Ook de PO-Raad krijgt signalen dat het 'onmogelijke' bijna is bereikt. Hij schat dat op veel scholen ongeveer 25 tot 40 procent van de leerlingen momenteel bij de noodopvang zit. En als kwetsbare leerlingen in de noodopvang zitten, wil dat bijvoorbeeld niet zeggen dat ze nu wél veel leren, zegt onderwijssocioloog Bol. ,,Het zijn vaak gemengde groepen, ze hebben niet hun eigen leerkrachten en het blijft online-onderwijs. Wat we ook doen: het sluiten van een school heeft nu eenmaal een veel groter effect op bepaalde leerlingen."
’Bovendien zitten er buiten deze groepen kwetsbare leerlingen nog steeds veel kinderen thuis die óók moeilijk online leren, maar niet voor de noodopvang worden gevraagd, zegt Van de Werfhorst. ,,Je kunt nog steeds niets veranderen aan het feit dat sommige ouders deze kinderen niet kunnen helpen. Die groep heeft het gewoon moeilijker thuis.’’
Vooral de werkgever moet meer gaan doen, zegt Winsemius. Veel ouders ervaren namelijk druk vanuit het werk om naar kantoor te komen. "Er moet meer ruimte komen om werk en de zorg voor kinderen te combineren. Anders hebben straks al je werknemers met kinderen een burn-out en ben je verder van huis. Heb wat meer inlevingsvermogen als werkgever."
Ministerie van Onderwijs
In een reactie zegt het ministerie van Onderwijs dat er voorlopig geen strengere maatregelen komen om ervoor te zorgen dat het op de noodopvang minder druk wordt. Een woordvoerder benadrukt dat de noodopvang alleen geldt voor kinderen voor wie een uitzondering is gemaakt: de ouders moeten een cruciaal beroep hebben of er moet een moeilijke thuissituatie zijn. Het ministerie spreekt van een gemêleerd beeld, waarbij het ook op veel plaatsen goed gaat.
Op NH Radio hoor je De Peiling tussen 16:00 en 17:00 uur tijdens Spitstijd.
Bel of Whatsapp 088-8505152 als je mee wilt praten. Online reageren doe je op de Facebookpagina van NH Nieuws. Geen Facebook maar wel een mening? Mail dan naar [email protected].