ZANDVOORT -In de tuin van de Hervormde Kerk in Zandvoort is de 'monumentale kaart Joods Zandvoort' onthuld. Hierop staat onder meer aangeduid waar de Joodse Zandvoorters woonden tijdens de Tweede Wereldoorlog en wie er allemaal zijn omgekomen. "Ik ben blij dat het er staat", vertelt dominee John Vrijhof. "Het dorp heeft een moeilijke geschiedenis en dingen moet je niet wegpoetsen."
Het was Teunard van der Linden, de voormalige dominee van de Hervormde Kerk in Zandvoort, die een aantal jaren geleden aan de slag is gegaan met het in kaart te brengen van de Joodse gemeenschap ten tijde van de oorlog.
Hij zocht uit waar ze woonden en waar ze hun winkels en hotels hadden. Alle verzamelde gegevens verwerkte hij in de Joodse kaart. Tijdens deze klus ontdekte Van der Linden dat de Joden ruim vertegenwoordigd waren in het dorp. "Vooral in de Zeestraat en rechts daarvan, woonden veel Joden. En ook in de Kerkstraat hadden ze veel winkels."
Hij kwam er ook achter dat er in het stuk daartussen, waar oorspronkelijk de vissers woonden, praktisch geen Joden woonden. "Daar was nauwelijks integratie en zag je echt de oude vissers-cultuur. Er was duidelijk wrok tegen die 'vreemde Joodse mensen', met ongebruikelijke gewoonten en gekke kapsels."
Omgekomen
Van de 550 Joden in Zandvoort zijn er meer dan driehonderd omgekomen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na de oorlog werd daar nauwelijks over gesproken en dat had te maken met de pijnlijke geschiedenis. "Zandvoort was toch wel een NSB-dorp en dat werd allemaal 'eronder gehouden' en van weg gekeken", vertelt Van der Linden. Hij vindt het belangrijk dat het verhaal en de geschiedenis nu dan eindelijk eens verteld wordt en niet meer wordt verdoezeld.
Voor de onthulling van de kaart was ook Rabbijn Shmuel Spiero naar Zandvoort gekomen.
"Het is alsof de vonkjes na al die jaren weer vlammetjes worden door hun te verenigen met hun geboorteplaats"
Het bord staat in de tuin van de Hervormde kerk en is voor iedereen toegankelijk. John Vrijhof, de dominee, hoopt dat mensen een kijkje zullen komen nemen. "Het bord verbindt de kerk ook met het dorp. Ik hoop dat het mensen aan het denken zet. 'Waar komen we vandaan en waar willen we naartoe?'"
Komend voorjaar wordt er ook begonnen worden met de bouw van een nieuw monument ter nagedachtenis aan alle omgekomen Joden, op de hoek van de Jacob van Heemskerckstraat.
Het oude monument wat er nu staat is volgens velen te onopvallend en daarom moet er een nieuwe komen die meer recht doet aan het leed.
Meer nieuws uit Haarlem e.o.?
💬 Blijf op de hoogte via onze Facebookgroep Nieuws uit Haarlem en omgeving. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws.
📰 Volg de laatste berichtgeving altijd via NHNieuws.nl/Haarlem.
🔔 Download de app en krijg een melding bij belangrijk nieuws uit jouw buurt
📧 Stuur ons jouw tips op [email protected]
✏️ Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]