DEN HELDER - Het heeft ongeveer vijftien jaar geduurd, maar waar eens bloembollen werden geteeld, is nu een volwaardig natuurgebied ontstaan. Waar lepelaars vissen, orchideeën bloeien en mensen mogen struinen tussen de Schotse hooglanders. Mariëndal, iets ten zuiden van Den Helder, is een aanwinst voor de Noord-Hollandse natuur.
We klossen tot over onze enkels door het water. Boswachter Jordi Frowijn van Landschap Noord-Holland had me van te voren gewaarschuwd: "Doe laarzen aan want anders kom je niet ver in Mariëndal." De ene helft van het land is sowieso al water. "Toen het Landschap vijftien jaar geleden dit land kocht, zijn we begonnen met het afgraven van de toplaag. Die grond die vervuild was met mest en bestrijdingsmiddelen is afgevoerd. Door hier en daar wat dieper te graven, konden deze mooie waterpartijen ontstaan."
In de ondiepe plassen en op de eilandjes daartussen zijn veel watervogels te zien. Verschillende soorten eenden, ganzen, zwanen en steltlopers. Een grote zilverreiger steekt fel af tegen het bruin wordende riet.
"Het leuke is dat je hier als wandelaar gewoon mag rondstruinen"
Aan de voet van de duinen is het land ineens vlak; waterpas zelfs. Hier zijn de duinen en nollen ooit gladgestreken ten behoeve van de landbouw. Met name bollenteelt heeft de afgelopen jaren het uiterlijk van dit land bepaalt, maar nu is de natuur hier terug.
Sinds Landschap Noord-Holland in 2005 hier circa 50 hectare bollenland verwierf, heeft het land een metamorfose ondergaan. De monotone, kale zandrichels van een bloembollenkwekerij hebben plaats gemaakt voor ruige graslanden, soppige velden en kruidenvelden waar parnassia en orchideeën groeien.
"En het leuke is", zegt Jordi, "dat je hier als wandelaar gewoon mag rondstruinen. De natuur is sterk genoeg om door heen te banjeren." Van de paden af dus! Als natuurwandelaar voelt dat bijna net zo onnatuurlijk als links rijden, gewend als je bent om braaf op de paden te blijven.
Tekst loopt door onder video.
Natuurlijk Noord-Holland: Mariendal - NH
Wisselend waterpeil
"Al het water dat je hier ziet, komt uit het gebied zelf. Het is kwelwater dat vanuit de duinen ondergronds hier naar toe stroomt en weer boven de grond komt en regenwater. Omdat het systeem los staat van de akkers er om heen blijft het schoon." Dat is ook wel te zien. Het stroompje dat uit de duinen komt, is kraakhelder.
Het water in de sloot naast Mariëndal dat gebruikt wordt door de bollentelers is troebel van de alg. Om van andere ongewenste zaken maar te zwijgen. "Vanwege de stoffen die in dat water zitten is het beter om het buiten onze natuur te houden. We kunnen zo ook een natuurlijk waterpeil handhaven, dus droog in de zomer en nat in de winter. Dat wisselende waterpeil levert weer meer bijzondere planten en insecten op."
Tekst loopt door onder foto.
Als kers op de taart lopen we nog even langs de Helderse Vallei. Dat natuur-educatiecentrum en recreatiegebied ligt net tegen Mariëndal aan. Er is een grote uitkijktoren gebouwd met een magistraal uitzicht. Mits het helder weer is natuurlijk. We zien de Noordzee achter de duinen liggen, Fort Kijkduin en zelfs Texel in de verte.
Aan de andere kant piept nog een stuk Waddenzee boven de bomen uit en natuurlijk Mariëndal, waar we zojuist nog liepen. We zien de Schotse hooglanders als stippen in de verte. Van de ene kant komt een vlucht ganzen aangevlogen, van de andere kant vliegen meeuwen onze kant op. Ze zetten allemaal ongeveer tegelijk de landing in, witte stippen en grijze vlekken door elkaar, om gezamenlijk hun plek te vinden in de natuur van Mariëndal.
Bekijk alle verhalen en afleveringen op onze themapagina Natuurlijk Noord-Holland.
Opmerkingen, tips of vragen? Stuur verslaggever Stephan Roest een berichtje via [email protected]