Meerdere vogelgriepgevallen geconstateerd bij Westfriese opvang Bonte Piet

Normaal gesproken komt er dit seizoen eens in de twee weken een verzwakte of gewonde vogel binnen bij de opvang voor wilde dieren in Midwoud. Nu zijn dat er soms wel acht per dag.

Onmiskenbare symptomen

"Het is eigenlijk direct alsof er een soort bom is ontploft. Het is niet dat ze langzaam binnendruppelen, maar het waren er ineens een heleboel", vertelt Andra Minnema, assistent-beheerder van de Bonte Piet. "Het waren onmiskenbare symptomen: schudden met de kop, apathisch, neurologisch letsel dat niet verklaarbaar was.."

De alarmbellen gingen meteen af bij Andra en haar collega's. Ze vreesden voor vogelgriep. "Het klopt gewoon niet, het matcht niet met iets anders", vertelt Andra. Drie van de vogels zijn getest door de NVWA, dat bijhoudt hoe het virus zich verspreidt onder wilde vogels. Daarover kwam gisteren uitsluitsel: het blijkt inderdaad te gaan om vogelgriep. Er zijn twee varianten van het virus aangetroffen.

Van vogel op mens

Twee vogels waren besmet met vogelgriepvariant H5N8. Deze variant van het virus duikt op verschillende plekken op in Nederland en is voor zover nu bekend niet besmettelijk voor mensen. De andere vogel bleek besmet met variant H5N1 van het virus. Het is dit seizoen de eerste keer dat deze variant van de vogelgriep is aangetroffen in Nederland. H5N1 is ook besmettelijk voor mensen. Al is dat in Europa de afgelopen jaren nooit voorgekomen, zo vertelt Hans van den Kerkhof die arts infectieziekenbestrijding is bij het RIVM.

"We zien momenteel bij de varianten van H5N1 in Europa, dat die niet of nauwelijks besmettelijk zijn voor mensen", aldus Van den Kerkhof. Alleen bij direct en intensief contact met besmette dieren kun je zelf ook besmet raken. "Langslopen is geen probleem, maar je moet ze niet aanraken met onbeschermde handen en daarna bijvoorbeeld aan je neus zitten." 

Tekst gaat door onder video

Alleen al bij de verdenking van vogelgriep, is vorige week actie ondernomen door het wildopvangcentrum in Midwoud. De deuren van de Bonte Piet zijn dicht. Bezoekers moeten nu aanbellen, zodat Andra en haar collega's op afstand van de andere dieren een eerste check kunnen doen. 

Triagetent op de parkeerplaats

Wie buiten openingstijd een verzwakt of gewond dier naar de noodopvang brengt, moet het dier achterlaten in een triagetent op de parkeerplaats. Andra en haar collega's zijn gehuld in pakken om de dieren te verzorgen. Besmetting verloopt onder andere via vogelpoep, en zo willen ze voorkomen dat dat op hun kleding komt.

De vogels die besmet raken zijn nauwelijks nog te redden. Het gaat volgens Andra 'heel hard en het is heftig'. "De meeste vogels die hier binnenkomen zijn dusdanig ziek, die kunnen al helemaal niets meer. Als ze al staan, staan ze alleen maar met hun kop te schudden en te draaien. En als ze niet staan dan liggen ze letterlijk te rollen. Dus de enige optie die we voor deze dieren hebben is eigenlijk euthanasie."

Tekst gaat door onder foto

Voor veel vrijwilligers is het emotioneel gezien zwaar. Het loopt namelijk meestal slecht af voor de vogels.  Daarnaast komen er nu vogelgriepmaatregelen bovenop de coronamaatregelen. "Het is heel pittig, ook mentaal voor de vrijwilligers. Voor sommige mensen is dit de druppel waardoor ze zeggen 'ik blijf even thuis en zie jullie na deze hele ellende wel weer'. Dat is heel begrijpelijk, het is echt heel lastig."

To do's als je een verzwakte vogel ziet

Mocht je een verzwakte of gewonde vogel naar de opvang willen brengen, dan wordt aangeraden extra voorzichtig te zijn. Vermijd contact met het dier en gebruik bijvoorbeeld handschoenen of een handdoek. Andra adviseert om contact op te nemen met de Bonte Piet of de dierenambulance, zij kunnen je verder opweg helpen.

De vogelgriep gaat al een tijdje rond in Nederland. Het virus komt waarschijnlijk uit Rusland en is door trekvogels naar Nederland gebracht, zo meldt de NOS. Minister Schouten heeft inmiddels maatregelen genomen: voor pluimveebedrijven geldt sinds 23 oktober een ophokplicht. In Noord-Holland zijn meerdere wilde vogels met vogelgriep aangetroffen: in Hollands Kroon, Velsen, Bloemendaal en Gooise Meren.

Nu blijkt dat de variant H5N1 is aangetroffen bij één van de vogels, neigt opvang de Bonte Piet extra maatregelen te nemen. Een optie is dat de opvang dichtgaat voor vogels die gevoelig zijn voor vogelgriep, zoals zwanen, watervogels en steltvogels. Daarover komt later vandaag meer duidelijkheid.