Zandvoorts Museum stelt unieke verzameling ansichtkaarten tentoon: 'Groeten uit Zandvoort!'

Komende week zal het Zandvoortse strand wel weer vol liggen met badgasten, vooral uit de omgeving van Amsterdam. Dat was een eeuw geleden wel anders. "Het zand lag natuurlijk nog op dezelfde plek, maar het was minder druk", aldus Arie. "De 'gewone man' ging niet naar het strand, nu ligt half Amsterdam er. Het waren vooral de gegoede burgers die kwamen, bijvoorbeeld de Duitse adel." En inderdaad, op zijn ansichtkaarten zijn de badgasten allemaal keurig gekleed. 

'Een bruine huid gaf geen status'

Zandvoort was een mondaine badplaats aan het begin van de twintigste eeuw. De beroemde dokter Mezger verwees de adel, waaronder bijvoorbeeld keizerin Sisi, naar Zandvoort om daar de frisse wind in te ademen en een duik te nemen in het frisse zeewater. Badgasten zouden als herboren en verlost van hun kwaaltjes huiswaarts keren. "Maar je ging niet ontbloot in de zon liggen liggen. Want een bruine huid betekende dat je een arbeider was en dat gaf dus geen status. Je moest zo blank mogelijk zijn", vertelt Arie.

Arie verzamelt al jaren ansichtkaarten van Zandvoort. Daar is goed op te zien dat het strandpubliek wel heel anders is dan nu en dat de boulevards ook flink zijn veranderd. Daar stonden een eeuw geleden nog de meest luxe hotels, die in de Tweede Wereldoorlog allemaal zijn gesloopt door de Duitsers. 

Boodschap op de voorkant

Welgestelde 'toeristen' die een ansichtkaart verstuurden naar de familie in Duitsland, schreven de boodschap niet op de achterkant, maar op de voorkant van de kaart. Dat hoorde zo, anders moest je extra betalen. "Hier kijk, hier heeft iemand zowel horizontaal als verticaal een bericht op de kaart geschreven, door elkaar", laat Arie zien. En inderdaad, de familie in Duitsland zal daar vast even mee gestoeid hebben om alle letters te ontcijferen. 

Leporello

De meest in het oog springende ansichtkaarten zijn de zogenaamde 'Leporello-kaarten'. "Ze worden ook wel 'klepjeskaarten' genoemd. Er zit een stukje papier in, wat is gevouwen als een soort harmonica en daar staan allemaal kleine foto's op van Zandvoort", vertelt Arie. "En die foto's zijn ook weer allemaal ansichtkaarten geweest." Zo betaalde je dus voor één kaart, maar kreeg je er eigenlijk tien. "Er zat heel veel werk in, dus deze waren ook wel wat duurder. Ze zijn vrij zeldzaam, ik kom ze niet zo heel vaak tegen."

Arie kijkt met gemengde gevoelens naar de huidige drukte op het strand in Zandvoort. "Dat vind ik jammer. Een aantal mensen weet zich toch niet te gedragen en waar is dat nou goed voor? Rond 1900 haalde je dat niet in je hoofd. Als de veldwachter het zou zien, dan had je een groot probleem", lacht hij.

De tentoonstelling 'Groeten uit Zandvoort' in het Zandvoorts Museum duurt tot en met 25 oktober.