Ga naar Content

J.P. Coen staat opnieuw terecht: wat willen de voor- en tegenstanders van het beeld?

HOORN -  Petities, een burgerinitiatief, een adviesstuk en een referendum. De discussie rondom het beeld van J.P. Coen laait weer op in verscheidene vormen. De kritische geluiden over het beeld op de Roode Steen werden in de zomermaanden gedempt door luchtig geklets op de terrassen, maar achter de schermen klonken zij door. Verschillende partijen werkten aan een plan voor de toekomst van J.P. Coen. 

Foto: Jessey Jonker

Student politicologie en horinees Joep Sturm startte drie maanden geleden een petitie onder de naam 'Het behoud van Jan Pietszoon Coen'. Inmiddels staat de teller op ruim 4600 ondertekeningen. Voor het zomerreces besloot gemeente Hoorn het beeld vooralsnog op zijn plek te laten staan en  in de raadsvergadering toe te zetten een breed gedragen stadsgesprek te starten.

Voor Sturm was dit een positieve uitkomst en hij zette zijn petitie stop. "Het voelde als een soort van overwinning, er was geen bedreiging meer voor het standbeeld en dus heb ik de petitie even gepauzeerd." Maar de handtekeningen liggen nog te wachten om overhandigd te worden. "Als het stadsgesprek plaatsvindt, dan wil ik de petitie overdragen aan de gemeente om te onderstrepen hoe groot de groep is die het beeld wil houden."

Wanneer dit moment aanbreekt is voor Sturm nog onduidelijk, want een uitnodiging voor een stadsgesprek blijft vooralsnog uit. "Ik heb het idee dat wanneer wij zelf niks ondernemen, de gemeente hoopt dat de discussie doodbloedt." 

Zonder pijn over het plein

Antropoloog en Westfries Michiel Baas startte ook een petitie tegen het standbeeld. Tijdens de zomermaanden heeft Baas niet stilgezeten. Hij organiseerde een constructief gesprek met alle partijen die iets anders in gedachte hebben voor het beeld van J.P. Coen. Elf partijen schoven aan, waaronder de partijen die onder de naam Weg met J.P. Coen deelnamen aan de demonstraties, maar ook twee historici van de Universiteit Leiden, een Hoogleraar Molukse Migratie en Cultuur van de VU in Amsterdam en de directeur van Museum Maluku in Den Haag.

Samen werken zij aan een adviesstuk 'Een Gepaste Toekomst Voor Het Beeld van Coen' voor de gemeente. "Een belangrijke vraag tijdens het gesprek was: Hoe krijgen we draagvlak voor ons geluid, zonder dat mensen het gevoel krijgen dat wij ze van racisme beschuldigen. Want daardoor blijven we tegenstanders van elkaar." Volgens Baas hoort hij in West-Friesland veel het geluid: 'Het is onze Coen, het is al lang geleden, laat hem toch staan'.

"Als Hoorn deze gesprekken uitstelt, dan slaat de vlam in de pan"

Michiel baas, adviesstuk J.P. Coen

Met het plan hopen de partijen te bereiken dat mensen minder vanuit zichzelf naar dit onderwerp kijken, maar vanuit het perspectief van de mensen bij wie het beeld pijn oproept. "Dat het beeld voor een witte Westfries geen probleem vormt, hoeft niet te betekenen dat het beeld moet blijven. Als het een ander pijn doet, kan dat ook een reden zijn om te zeggen: ik heb er geen moeite mee als het beeld naar een andere plek verplaatst."

Het doel is volgens Baas niet om de geschiedenis uit te wissen, maar deze beter te duiden. Dit willen zij doen door verschillende informatie-avonden te organiseren. Uiteindelijk zien de partijen het beeld in het Westfries Museum beter tot zijn recht komen, voorzien van duiding in een educatieve omgeving. Baas vindt het belangrijk dit jaar naar een oplossing toe te werken, want er komen volgend jaar jubilea aan van onder andere de strafexpeditie van Coen naar de Banda-eilanden en de komst van de Molukse soldaten en hun familie naar Nederland. "Als Hoorn deze gesprekken nu uitstelt, dan slaat de vlam in de pan."

Het Westfries Museum voedt

Gevraagd en ongevraagd speelt het Westfries museum ook een rol in het gesprek. "Wij zijn als museum ontzettend betrokken bij deze discussie, omdat het precies over de periode gaat die wij als museum behandelen. Wij hebben de kennis over dit onderwerp en willen die delen met voor -en tegenstanders."

In de discussie of het beeld moet blijven of weg moet, stelt het museum zich neutraal op, benadrukt directeur Ad Geerdink. "Onze rol is puur die van kennis delen wanneer daar behoefte aan is, maar we voeden ook actief met informatie. Zo werken we momenteel aan een korte documentaire over het standbeeld waarin veel verschillende mensen hun kijk op het beeld geven en hebben we een nieuwe pagina gelanceerd met informatie over Jan Pieterszoon Coen."

"We werken aan een korte documentaire over het standbeeld waarin verschillende mensen hun kijk op het beeld geven"

Ad Geerdink, directeur Westfries Museum

Het museum hoopt, gezien het onderwerp, op een actieve rol in het stadsgesprek dat de gemeente van plan is te organiseren. "We hopen op korte termijn een uitnodiging te krijgen om mee te denken hoe dat gesprek er uit moet gaan zien." Geerdink voelt zelf veel enthousiasme en energie in Hoorn om met het onderwerp aan de slag te gaan. "Wij hebben verschillende culturele instellingen gesproken en vijftien van de negentien benaderde partijen zijn positief om bij te dragen aan het gesprek."

Een Moluks standbeeld 

Morgenavond is de gemeenteraad aan zet, zij moeten beslissen over het ingediende burgerinitiatief van de 23-jarige Gion Raap uit Hoorn. Met 64 medestanders van het initiatief, hebben zij twee voorstellen op tafel gelegd. Enerzijds het verplaatsen van het standbeeld naar een educatieve plek en ten tweede het voorstel om een nieuw kunstwerk te plaatsen ontworpen door een Molukse kunstenaar. 

Of het burgerinitiatief omarmd wordt is nog maar de vraag. "Het wordt dinsdag sowieso niet inhoudelijk behandeld", aldus een woordvoorder van de gemeente Hoorn. De gemeenteraad kan ervoor kiezen om het initiatief in een volgende vergadering op de agenda te plaatsen, of het voorstel mee te nemen in de door de burgemeester eerder aangekondigde stadsgesprekken. 

Iedereen een stem

Dat geldt ook voor het referendum, een initiatief van de 28-jarige Horinees Rik Meester.  Meester: "Ik ben al uitgenodigd om aan het stadsgesprek mee te doen en om mijn idee over een referendum toe te lichten. Ik wil alle inwoners van Hoorn bereiken - de gewone man en vrouw op straat- en niet alleen de felle voor- en tegenstanders." Zo'n 1650 stemmen zijn er nodig, wil er een referendum komen.

Als uitkomst van de stadsgesprekken ziet hij voor zich dat er een nieuw platform ontstaat. Wanneer het eerste stadsgesprek gaat plaatsvinden, is nog niet duidelijk. Rik: "Ik zou willen dat er in aanloop naar het referendum een website komt, waarin alle meningen met podcasts, filmbeelden en colums bij elkaar komen. Iedereen kan zich dan goed laten informeren."

Meer nieuws uit West-Friesland?
💬 Blijf op de hoogte via onze Facebookgroep Nieuws uit West-Friesland. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws
📰 Volg de laatste berichtgeving altijd via weeff.nl
🔔 Download de app van WEEFF en krijg een melding bij belangrijk nieuws uit jouw buurt
📧 Stuur ons jouw tips op via [email protected] of app ons via 06-23405405
✏️ Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]

Lees ook