In 1990 zijn in Noord-Holland de eerste gebieden aangekocht die onderdeel moesten worden van een hele keten van natuurgebieden door het hele land: de Ecologische Hoofdstructuur. Nu, dertig jaar later, noemen we dat het Natuurnetwerk Nederland en nadert hij zijn voltooiing.
Het Ilperveld is een groot veenweidegebied tussen Amsterdam en Purmerend. Achter de Kanaaldijk strekt een gebied van weilanden en sloten zich uit. Boswachter Chris Rost van Landschap Noord-Holland springt op en neer. De grond onder hem deint als het ijs van één nachtje vriezen met hem mee. "Dik water noemen we dat."
We staan gewoon op een laag wortels, gras en mos met daar onder water. " Om dat te bewijzen hakt en spit Chris een stuk uit de bodem en steek zijn hand zo tot zijn schouder in het gat waar water uit omhoog borrelt. Als hij zijn hand weer omhoog haalt zit 'ie vol blubber. "Kijk, dat is nou veen. Metersdik is die laag hier onder."
Tekst gaat verder onder afbeeldingen.
Het veenweideland is jarenlang open gehouden door boeren die er hun koeien op lieten grazen. Voor veel anders dan gras is de arme grond niet geschikt. "Als we hier niets doen, groeit het weiland in een paar jaar helemaal dicht met riet en wilgen", zegt Chris. "Dan komt daar weer bos op en dat is niet de natuur die we hier willen want bos hebben we genoeg in Europa. De veenweidenatuur daarentegenis het behouden waard."
Omdat het openhouden van de weilanden veel werk is, besteedt de provincie Noord-Holland hier veel geld aan. Chris: "Er is hier tientallen jaren afval gestort uit Amsterdam. Ook zwaar chemisch afval hebben ze hier gedumpt in gtren die door turfwinning waren onstaan. Veel van dat afval is afgevoerd of ingepakt in waterdicht materiaal."
Droogte
De komende tijd is het zaak het veen te redden dat zich onder de grond bevindt. Door eeuwen van overbemaling droogt de bovenste veenlaag uit. Om te voorkomen dat de zaak onder loopt wordt er nog meer water uit de polders gepompt en klinkt de bodem nog verder in een vicieuze cirkel.
Door het gebied op te nemen in het Natuurnetwerk Nederland blijft het Ilperveld voorlopig gevrijwaard van bouwplannen en andere economische activiteiten. De natuur regeert er. Met hulp van de provincie Noord-Holland en van Landschap Noord-Holland.
Bekijk alle verhalen en afleveringen op onze themapagina Natuurlijk Noord-Holland.
Opmerkingen, tips of vragen? Stuur verslaggever Stephan Roest een berichtje via [email protected]